Unknown photographer, Public domain, via Wikimedia Commons

Wie was Titus Brandsma?

Pater karmeliet, pedagoog, wetenschapper en journalist. Titus Brandsma (geboren Anno Sjoerd) was een veelzijdig man. Een van de eerste hoogleraren Wijsbegeerte en rector aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

Een toonaangevend persoon in de her-ontdekking van de Nederlandse mystiek en een ondergewaardeerde theologische hoogvlieger. Niet in het laatst werd hij ook bekend als verzetsheld. Het Titus Brandsma Instituut ontleent zijn naam aan Titus Brandsma. Hij was een veelzijdig man en altijd gericht op zijn medemens die het minder had. 

Professor Brandsma

Vanaf de oprichting van de Katholieke Universiteit in 1923 tot zijn dood in 1942 bekleedde Titus Brandsma de functie van hoogleraar in de Wijsbegeerte en de Geschiedenis van de vroomheid, met name in de Nederlandse mystiek. Het Titus Brandsma Instituut werd opgericht om de wetenschappelijke activiteiten van Titus Brandsma met betrekking tot de studie van de spiritualiteit en de mystiek voort te zetten.

Godsbegrip volgens Titus Brandsma

In 1932 hield Titus Brandsma tijdens de Dies van de Katholieke Universiteit Nijmegen een rede over het Godsbegrip die veel stof deed opwaaien. De tekst is (ook) nu nog zeer relevant:

‘Onder de vele vragen die ik mijzelf stel, houdt wel geen mij meer bezig dan het raadsel, dat de zich ontwikkelende mens, prat en fier op zijn vooruitgang, zich in zo grote getale afkeert van God. Ontstellend is het, dat wij in onze tijd van zo grote vooruitgang op allerlei gebied staan voor een, als een besmettelijke ziekte voortwoekerende godsontering en godsontkenning. Hoe is het godsbeeld zo verduisterd, dat zovelen er niet meer door getroffen worden? Is daar tekort alleen aan hun zijde? Of wordt er iets van ons gevraagd om het weer in helderder licht te doen stralen over de wereld en mogen wij de hoop hebben, dat een studie van het godsbegrip deze grootste aller noden tenminste lenigen zal?’

 

Productief schrijver

Titus Brandsma was een productief schrijver. De geschriften van de heilige Titus Brandsma O. Carm., die bewaard worden in de Titus Brandsma-archieven van het Nederlands Karmelieteninstituut, omvatten duizenden documenten. Brandsma schreef ongeveer 700 artikelen voor verschillende publicaties, maar het archief bevat ook duizenden ongepubliceerde artikelen, toespraken, notities en brieven. Een aantal van die geschriften zijn online te vinden: 

  • De complete tekst van de Diesrede – en andere teksten van Titus Brandsma – vindt u op onze speciale website: titusbrandsmateksten.nl
  • Voor meer informatie over het leven van Titus Brandsma verwijzen wij u graag naar de website van de Nederlandse Karmelprovincie.

Heiligverklaring

Op 15 mei 2022 is Titus Brandsma heilig verklaard. Een bijzondere en unieke gebeurtenis. De katholieke kerk maakte vrijdag 4 maart bekend dat Paus Franciscus de Nijmeegse hoogleraar en priester Titus Brandsma (1881-1942) heilig gaat verklaren. Eind 2021 erkende Paus Franciscus al het wonder dat wordt toegeschreven aan Brandsma: de genezing van de Amerikaanse pater Driscoll.

Monogram van de letters T en B met daarin het portret van Titus Brandsma

Het Titus Brandsma Instituut

Het Titus Brandsma Instituut is in 1968 opgericht op basis van een samenwerkingsovereenkomst tussen de Radboud Universiteit en de Nederlandse Karmelprovincie en met als doel wetenschappelijk onderzoek te doen naar christelijke mystiek en spiritualiteit. Het instituut ontleent haar naam aan Titus Brandsma en hij speelt ook vandaag ten dag nog een belangrijke rol binnen het instituut. Een voorbeeld hiervan is het onderzoek naar het leven en werk van Titus Brandsma en de wijze waarop zijn maatschappelijk engagement en passie voor journalistiek en onderwijs onlosmakelijk verbonden is met een spiritueel leven. De studie van de spirituele cultuur in verleden en heden, en van de verschillende manieren waarop mensen aan hun geestelijke zoektocht vorm en inhoud hebben gegeven, staat bij het TBI centraal.

Onderzoek aan het Titus Brandsma Instituut

Geschreven door
Het Titus Brandsma Insituut. Onderzoekscentrum voor mystiek en spiritualiteit.