Radboud Erfgoed: Titus Brandsma

Sjoerd Anno Brandsma, geboren op 23 februari 1881 in Oegeklooster nabij Bolsward, was een boerenzoon uit een oud Fries geslacht. Het katholieke gezin Brandsma was vroom: van de vijf kinderen kozen er vier voor het leven in een klooster. Na zijn schooljaren in Megen trad Sjoerd in 1898 in bij de Carmelieten in Boxmeer. Als kloosternaam nam hij Titus aan.

Vanaf 1909 leefde hij in Oss en in 1923 was hij een van de eerste hoogleraren van de nieuw gestichte Roomsch Katholieke Universiteit Nijmegen – tegenwoordig: Radboud Universiteit. In 1932-1933 was hij rector magnificus. Hij verdiepte zich in de middeleeuwse mystiek, maar zag vooral ook een maatschappelijke taak voor zichzelf weggelegd. Hij spande zich in voor het onderwijs, voor de journalistiek, voor sociaal werk, jeugdwerk, zijn eigen orde, de oecumene met het Oosters christendom, het katholicisme in Friesland – en dan nog is de lijst niet compleet.

In de loop van de jaren dertig was hij zich steeds meer bewust van de gevaren van nazisme en rassenhaat. Hij keerde zich openlijk tegen het nationaalsocialisme en hij reisde in 1941 in overleg met de aartsbisschop langs hoofdredacties van katholieke kranten om ze ervan te weerhouden NSB-advertenties op te nemen. In januari 1942 werd hij gevangengezet door de Duitse autoriteiten. Via Scheveningen, Amersfoort en Kleef kwam hij uiteindelijk in Dachau terecht. Daar werd hij gedood op 26 juli 1942.