Docentendag Maatschappijleer / Maatschappijwetenschappen

Democratie in verval?– vrijdag 3 november 2023 (11.00 - 17.00 uur)

Aanmelden is helaas niet meer mogelijk!

Op vrijdag 3 november 2023 (11:00-17:00 uur) organiseren de Afdeling Politicologie en de Radboud Docenten Academie van de Radboud Universiteit Nijmegen een docentendag over het thema Democratie in verval?

De dag begint met een keynote lezing door populisme-expert dr. Andrej Zaslove (RU) en een rondetafelgesprek met jongeren die actief zijn in de politiek. Daarna volgen twee workshoprondes waarin je de keuze hebt uit verschillende inhoudelijke en praktische workshops, zoals over burgerfora, democratische gezindheid onder jongeren, en het bespreken van heftige maatschappelijke gebeurtenissen in de klas. Daarnaast is er een lunch en een afsluitende borrel.

Kosten voor deelname: €75,-

Informatie workshops:

Inhoudelijke workshops:

A) Democratie en oorlog – strange bedfellows? - Bertjan Verbeek

Meestal wordt de toename van het aantal democratieën wereldwijd toegejuicht omdat onderzoek laat zien dat democratieën geen oorlog met elkaar voeren. Tegelijkertijd zien we met name sinds het einde van de Koude Oorlog dat democratieën vaker militairen inzetten in conflictsituaties. Het woord oorlog wordt daarbij vaak vermeden. Democratieën zijn gevoeliger voor de publieke opinie dan autocratieën. Dat compliceert in grote mate de besluitvorming over de (continuering van de) inzet van militairen. In deze workshop behandelen we dilemma’s die politici tegenkomen in dit soort situaties. We kijken naar Nederlandse beslissingen inzake de bescherming van safe areas in voormalig Joegoslavië, de oorlog tegen Irak en de missies in Mali en Afghanistan. Ten slotte stellen we de vraag of de Russisch-Oekraïense oorlog een game changer is voor Nederlandse politici.

B) Lokale democratie/burgerfora - Kristof Jacobs

Veel burgers hebben het gevoel dat er niet naar hen geluisterd wordt. Als reactie schieten initiatieven om burgers te betrekken bij de politiek als paddenstoelen uit de grond. Maar heeft dat wel zin?  In deze workshop hebben we het over de zin en onzin van burgerparticipatie via verkiezingen, referenda, burgerberaden en inspraakavonden.

C) Mondigheid op het werk: opleidingsverschillen en politieke consequenties - Agnes Akkerman en Katerina Manevska

In een context van toegenomen flexibilisering op de arbeidsmarkt en minder macht van vakbonden is het individueel opkomen voor je belangen op het werk belangrijker geworden. Maar is iedereen daar wel in dezelfde mate toe in staat? En wat zijn eigenlijk de politieke consequenties van ervaringen met mondigheid op het werk? In deze workshop kijken we naar opleidingsverschillen in mondigheid op het werk, en wat dit doet met democratische houdingen zoals populisme en het gevoel volwaardig onderdeel te zijn van de samenleving.

Toegepaste workshops:

1D) Terrorisme, politiek geweld en disruptieve momenten: hoe bespreek je ze in het klaslokaal? - Mila Bammens (Projectmedewerker TerInfo)

De avondklokrellen, Utrechtse tramaanslag en de moord op Samuel Paty… Mogelijke bedreigingen voor de democratische rechtsstaat die lastig te bespreken (kunnen) zijn in de klas. Waarom is het belangrijk om dit soort heftige gebeurtenissen te bespreken met je klas? Hoe pak je dit soort gesprekken aan? Wanneer is het beter om dat niet te doen? En mag alles gezegd worden in het klaslokaal? In deze workshop gaan we in op deze en andere vragen. Na een theoretische inleiding rondom de methode die TerInfo hanteert in haar lesmateriaal gaan we met elkaar in gesprek rondom een casus en eindigen met praktische do’s en don’ts.

2 D) Democratiespel Demos - DemLab

Demos is een bordspel over democratie, ontwikkeld door Stefan Schevelier en Wim de Jong aan de Radboud Universiteit. Met steun van DemLab is het spel inmiddels ook in online versie te spelen. Spelenderwijs krijgen de deelnemers inzicht in hoe de democratie werkt en waar het in democratische besluitvorming om draait. Het spel kan op verschillende niveaus gespeeld worden en is daardoor geschikt voor spelers van allerlei leeftijden.

Demos is ontwikkeld om verschillende perspectieven op democratie bespreekbaar te maken, en op een speelse wijze complexe thema’s bespreekbaar te maken, zoals hoe te praten over meningsverschillen of hoe conflicten constructief op te lossen. Onze ervaringen met Demos in het onderwijs hebben laten zien dat educatieve games zoals Demos een goed hulpmiddel zijn om leerlingen aan te moedigen actief deel te nemen aan discussies en om een stimulerende en inclusieve leersfeer te creëren. Educatieve games hebben ook de mogelijkheid om zeer complexe en moreel geladen onderwerpen - zoals democratie - op een boeiende manier over te brengen.

In deze workshop gaan we met u het bordspel en het online spel spelen, en doen we ook een nagesprek waarbij we reflecteren op thema’s die tijdens het spel naar voren kwamen. Na afloop stellen we het spel en de docentenhandleiding beschikbaar voor deelnemers om ook in hun eigen onderwijs te spelen.