Creëren is het hoogste
'Mevrouw, u moet niet van ons verwachten dat we allemaal naar de kunstacademie gaan hoor!' Aan het begin van mijn leraarschap kreeg ik dit verwijt van een leerling uit v5. Ik kwam vers van de kunstacademie en zat vol idealen om van mijn leerlingen creatief denkende wezens te maken. De onderwijswereld draaide in mijn ogen veel te veel om geijkte paden, goede cijfers en convergente resultaten. Kunst maken was het antwoord, en zo vrij mogelijk ook! Vergeet het ambacht, hoe persoonlijker je concept is, hoe beter!
Ondertussen zijn we ruim vijftien jaar verder en kijk ik eens rond in mijn v6. Vier leerlingen uit mijn klas van dertien willen naar een kunstacademie en voor het eerst sinds járen gaat er een Kunstgeschiedenis studeren. Waarom kiezen mijn leerlingen eigenlijk zo weinig voor een academische kunstopleiding? Het zou logischer zijn wanneer vwo'ers net zo vaak zouden kiezen voor opleidingen als Kunstgeschiedenis en Algemene Cultuurwetenschappen als dat ze naar een kunstacademie gaan.
Geef ik zelf de boodschap af dat Zelf Kunst Maken het hoogste is? Heeft het ermee te maken dat ik zelf op een academie heb gezeten? Worden leerlingen bij het vak Kunst Algemeen wel uitgedaagd, is het interessant of is het verplichte kost? Vaak kiezen leerlingen het vak Kunst vanwege het praktische aspect, maar het zou interessant zijn om te onderzoeken hoe je op het vwo juist die theoretische kant ook kunt verwerken in het praktijkvak.
Door het ontzettend volle programma van Kunst Algemeen waarbij je vier tijdsperiodes moet behandelen voor architectuur, beeldende kunst, dans, theater, muziek en film verval ik heel vaak in het geven van hoorcolleges. Ik moet de stof er immers binnen 45 minuten per week doorheen jassen. Die druk maakt het vak misschien meer tot een race tegen de klok vanwege de stof dan een interessant vak waarbij we tot onderzoek komen van de kunst- en cultuurgeschiedenis.
In de taxonomie van Bloom staat ‘creëren’ helemaal bovenaan, als de hoogste van de hoge denkvaardigheden. Kunstdocenten kloppen zich daar wel eens mee op de borst (wellicht uit defensiemechaniek door de lage status van ons vak, maar dat is materiaal voor een andere blog), ‘zie je wel, in het maken van beeldend werk zijn we heus bezig met moeilijke dingen’. Maar we vergeten dat creëren meer inhoudt dan dat. Niet alleen op de kunstacademie leer je divergent te denken: iets nieuws uitvinden kan ook in de les Kunst Algemeen. In de komende weken gaat ‘mijn’ v5 een column schrijven over de hofcultuur. Want creëren is het hoogste, maar ik kan mijn leerlingen ook leren om vrij te denken op andere manieren dan ze met hun handen aan het werk te zetten.
