Wees het schaap met 5 poten!

Door: Miriam Groenen-Ruis

Zo word je succesvol in de geesteswetenschappen

In onze maatschappij wordt de mate van succes veelal gemeten aan de hoogte van je inkomen, de grootte van je auto, de luxe van je huis. Het is aantrekkelijk om succes gelijk te stellen aan een hoog inkomen, het wordt er immers bij velen met de paplepel ingegoten. Toch kun je jezelf afvragen of dit ook jouw intrinsieke succescriterium is, of eerder die van jouw ouders of in breder perspectief, van de economisch georiënteerde samenleving waarin wij leven.

Een snelle google-search levert me een veelvoud van zoektermen in de categorie: ‘ik was succesvol maar doodongelukkig’. Mijn vraag rijst; hoe kun je succesvol zijn wanneer je niet tevreden bent met jouw persoonlijke levensomstandigheden? Heb je dan niet een verkeerde definitie van succes?

Om antwoord te vinden op mijn vraag hoe je succesvol kunt worden in de geesteswetenschappen, is het met name interessant om te onderzoeken wat succes betekent in de ogen van een geesteswetenschapper. Ik heb gesproken met gedreven, ondernemende, financieel succesvolle geesteswetenschappers en vond niet alleen antwoorden op mijn vraag over de betekenis van succes, maar ook merkte ik op dat mijn interviewkandidaten veel met elkaar overeenkomstig hebben in de manier waarop zij succes voor zichzelf creëren.

Succes betekent meer dan alleen financieel succesvol zijn
Genoeg verdienen en onafhankelijk zijn van anderen (de staat, je partner, je ouders) is voor Rosalinde Nierop één van de voorwaarden van succes. Daarbij is het voor haar belangrijk om iets te doen waar ze blij van wordt, wat energie geeft én waarmee ze iets kan bijdragen aan een betere samenleving.

De geesteswetenschappelijke alumni die ik heb mogen interviewen zijn allemaal financieel succesvol. Toch geven zij aan dat geld niet hun kernwaarde is van succes. There’s no poetry in money. Hoewel geld heel handig is, ligt hun drijfveer veel meer op het gebied van identiteit en maatschappelijke betrokkenheid. Iets doen wat bij je past, waarvoor je in de wieg gelegd bent en wat betekenisvol is voor anderen en in harmonie met de samenleving. Kort samengevat betekent succes voor hen 3 dingen: vrij zijn, betekenisvol zijn en anderen inspireren. En daarmee ook nog kunnen voorzien in je levensonderhoud. Niet andersom.

‘Succes betekent voor mij dat je mag doen wat heel erg bij je past. Mijn baan is een groot deel van mijn identiteit’. (Jeanneke Scholtens). ‘Succes is elke dag mijn bed uit kunnen komen om met plezier aan de slag te gaan. Dat ik mijn droom kan leven. En dat mensen die eerst niet in die droom geloofden nu bijdraaien. Ik heb altijd mijn eigen kompas gevolgd en daar kan ik nu anderen mee inspireren en blij mee maken.’ (Nele Odeur) ‘Succes betekent vooral iets doen wat betekenisvol is. Voor jezelf of voor een klein groepje mensen.’ (Karen Span) ‘Succes is dat je iets doet wat je leuk vindt en daar ook voor betaald krijgt. Dan ben je voor jezelf succesvol, ongeacht hoe de buitenwereld er naar kijkt.’ (Bert Keurentjes) ‘Succes voor mij betekent dat je doet wat je leuk vindt en vrijheid hebben in wat je doet. Ik ben altijd op zoek naar iets nieuws en denk dat ik nooit iemand ga worden die altijd hetzelfde doet. Zo ben ik niet en in de loop van de jaren ben ik dat gaan omarmen. Ik vind het fijn om op impulsen te kunnen reageren. Het gevoel dat je altijd dingen kan ondernemen en initiëren, dat vind ik een groot succes.' (Marloes Berghege)

Zo word je succesvol binnen de geesteswetenschappen
Hoe verkrijg je nou succes binnen de geesteswetenschappen? Hoe verkrijg je die carrière waarin je zowel op zakelijk, financieel gebied succesvol bent als in het bevredigen van jouw individuele doelstellingen? Hoewel mijn diepte-interviews op zeer kleine schaal zijn uitgevoerd en ik geen harde bewijzen kan leveren voor een gegarandeerde succesformule, hebben de geesteswetenschappers die ik heb mogen interviewen niet stil gezeten na het behalen van hun Master of Arts. In het verlengde van hun generalistische studies zijn zij op eenzelfde manier met hun carrièrekansen omgegaan.

1. Maak de vertaalslag naar de praktijk
Wil je vormgeven aan een betekenisvolle carrière dan zul je meer moeten doen dan vertrouwen op je geesteswetenschappelijke studie en jezelf praktische vaardigheden moeten aanleren om die geesteswetenschappen in de praktijk te kunnen brengen. Je moet de vertaalslag weten te maken van de geesteswetenschappelijke informatie naar behapbare brokken voor de ‘normale’ mens. Door bijvoorbeeld in gesprek te gaan met ‘gewone’ mensen over thema’s als leven en dood, thema’s die iedereen kent en in het leven tegenkomt, kan een filosoof met zijn rugzak vol bagage aan filosofische theorieën en een blikveld dat ruimer is dan gemiddeld, mensen verstaan, begrijpen, helpen en bijstaan. Je zult jezelf vaardigheden moeten aanleren waarmee je jouw geesteswetenschappelijke kennis kunt inzetten om de maatschappij te bedienen. Leer hoe je een wetenschappelijke tekst moeiteloos ombuigt naar een column, leer presenteren, fotograferen, wat dan ook nodig is om jouw kennis over te brengen op het grote publiek.

2. Leer ondernemen
Leer ook zakelijk te worden. De geesteswetenschappen worden wel eens aangeduid als de ‘zachte’ wereld, maar je zult ondernemend moeten zijn om financiële winst te kunnen behalen uit jouw kennis. En alleen met voldoende financiële middelen kun jij ervoor zorgen dat je tijd kunt investeren in datgene wat jij het liefste doet én kun jij ervoor zorgen dat je andere mensen kunt helpen. In de kunstwereld wordt het woord ‘ondernemerschap’ enigszins bestempeld als ‘vies’. Maar enkel met voldoende ondernemersdrive kun je jouw mensen bereiken, iets betekenen voor deze wereld. Succesvolle alfa’s hebben iets ondernemend. ‘Dat hoeft niet altijd met winstoogmerk in financiële zin te zijn, maar wel het idee: laten we eens proberen of dit werkt*’ vertelt universiteitshoogleraar Nederlandse Letterkunde en voormalig KNAW-president Frits van Oostrom.

3. Reflecteren, ontwikkelen en nieuwe paden bewandelen
Op jezelf blijven reflecteren, jezelf blijven ontwikkelen en nieuwe paden bewandelen lijkt dé sleutel voor zowel zakelijk als persoonlijk succes. Ter illustratie startte Jeanneke Scholtens direct na haar Master Film- en televisiewetenschappen bij een filmproductiebedrijf op het gebied van commercials. Daar kwam ze er al snel achter dat deze harde wereld niet bij haar paste. Als tegenhanger startte ze met welzijnswerk zoals cultuuraanjaagprojecten voor gemeenten. Dit mondde uit in haar bedrijf Buro Zorro, wat in eerste instantie een evenementenburo was, gericht op overheidsevenementen, voor rijk, provincie en gemeenten. Maar na 7 jaar organiseren, met een steeds groter team om haar heen, miste ze het denkwerk van haar universitaire studie. Ze ging opnieuw de schoolbanken in en ontwikkelde zichzelf verder bij de Trendacademie Amsterdam en voor een meer zakelijke benadering bij Nyenrode Business Universiteit. Ze turnde Buro Zorro om van evenementenburo naar toekomstonderzoeksburo. Inmiddels is Buro Zorro een gevestigde naam en bestaat haar team uit 5 onderzoekers. ‘Ik kan nu zeggen dat ik een succesvol eigen bedrijf heb dat helemaal past bij mijn identiteit.’ Aldus Jeanneke.

4. Vertel jouw unieke verhaal
Als laatste tip die ik je mee wil geven is jezelf te onderscheiden van de concurrentie. Hoe steek je jouw hoofd boven het maaiveld uit? Zoek naar jouw unieke verhaal; your Unique Selling Points! Jouw persoonlijkheid, een unieke combinatie van skills en jouw persoonlijke verhaal is voor veel mensen doorslaggevend om met jou te willen werken. Die combinatie zorgt ervoor dat je een beleving kunt bieden die niemand anders kan bieden. ‘Een mix van taallessen, cultuurlessen, literatuur, onderzoeksvaardigheden en geschiedenis, en daar bovenop een groot gedeelte aan keuzevakken, waaronder medische antropologie en etnobotanie, maakte dat ik het schaap met vijf poten mocht worden, met unieke skills... Mijn ethnobotanische achtergrond in Latijns-Amerika, waar ik mocht samenwerken met inheemse vroedvrouwen, vormt voor veel mensen een inspirerend verhaal. Het is het haakje waarom mensen mij interessant vinden en van mij willen leren.’ (Nele Odeur).

Thinking outside the box
Eerlijk is eerlijk, succesvol worden binnen de geesteswetenschappen is niet voor iedereen weggelegd. Het heeft een flinke portie reflectief vermogen, flexibiliteit en doorzettingsvermogen nodig. Ook is het noodzakelijk de ‘zachte’ met de ‘harde’ wereld te combineren, een wereld van geld, ondernemerschap en deadlines. Wil je iets betekenen voor de wereld, en je droom naleven, dan zul je daar voor moeten werken. Maar, je hoeft niet meer te vertrouwen op de gebaande wegen, de kaders die door anderen zijn bedacht. De kaders waarin jij je wellicht niet thuis voelt. Gebruik je verstand, maar volg de weg van je hart. Door een geesteswetenschappelijke studie kun je in je figuurlijke helikopter stappen en de wereld van een afstandje bekijken. De zaken anders zien. ‘Ik ben een draadje in het web en geen vaststaand punt of kruising. Ik verbind en vind mijn eigen weg.’ Aldus Nele Odeur.

Dankbetuiging:

Mijn dank gaat uit naar de alumni geesteswetenschappen die ik voor dit blog heb mogen interviewen en citeren. Door te klikken op de namen wordt je doorgelinkt naar de uitkomsten van de individuele interviews:

• Marloes Berghege, alumna cultuurwetenschappen en theaterwetenschappen en freelance schrijfster voor o.a. &C, het platform van Chantal Janzen.
• Bert Keurentjes, alumnus Engels en Spaans en coördinator van de vertaalservice bij Radboud in’to Languages.
• Rosalinde Nierop, alumna geschiedenis en interim-adviseur en projectleider bij de gemeente Amsterdam.
• Nele Odeur, alumna Talen en Culturen van Latijns-Amerika en eigenaar van het bedrijf Scent & Spice.
• Jeanneke Scholtens, alumna Geesteswetenschappen Media & Cultuur, toekomstonderzoeker en eigenaar van Buro Zorro.
• Karen Span, alumna Tekst en communicatie en eigenaar van ZINNIGS tekst en communicatie.

* van Oostrom, F. (2020, 11 maart). Alfa’s kunnen niet geloven in succes en bèta’s niet in mislukking, geciteerd door Frans van Heest voor ScienceGuide. https://www.scienceguide.nl/2020/03/alfas-kunnen-niet-geloven-in-succes-en-betas-niet-in-mislukking/