De herwaardering van de Nerd
Door: Florentine Krijnen
Op Instagram volg ik een account dat mij op het lijf geschreven is, namelijk dat van The Language Nerds. Overigens ben ik niet de enige; er zijn ruim 610 duizend mensen met mij die dagelijks gniffelen om goede taalkundige vondsten. Opvallende overeenkomsten of verschillen tussen diverse talen, taalgrapjes wanneer je woorden te letterlijk neemt of voorbeelden die de waarde van het juist toepassen van grammaticaregels benadrukken. Je begrijpt: genieten!
Vorige week kwam ik daar een zogenaamde ‘post’ tegen met de tekst “Educated people are hot. They have more degrees.” Allereerst: sterke uitspraak en geweldige woordspeling: hij is multi-interpretabel (mooi woord voor een taalliefhebber) en zette me stevig aan het denken over ‘educated people’ en ons beeld daarvan.
Het slingerde me terug naar mijn eigen middelbare schooltijd. Als leerling was ik vrij irritant. Klasgenoten hadden last van mijn domme vragen om opzettelijk de boel te vertragen; voortdurende geklets door iedere mogelijke uitleg; eindeloze randzaken die ik aandroeg om maar niet met de lesstof bezig te zijn; of mijn geveinsde interesse en doorzichtige enthousiasme als ik een wit voetje wilde halen. Het was zelfs zo erg, dat toen ik als enige van mijn vriendengroep bij het vak economie belandde en bedacht dat er dan niets anders opzat dan opletten, ik totaal niet wist hoe ik langer dan 5 minuten geconcentreerd naar de docent moest luisteren.
Op de middelbare school had ik namelijk een oordeel over de zogenaamde ‘nerds’; de kinderen die in mijn beleving veel te hard werkten en het allemaal veel te serieus namen. Ondertussen wilde ik zelf natuurlijk ook het liefst gewoon goede cijfers halen en probleemloos mijn examenjaar door huppelen (wie niet?!). Dat het nogal evident is dat het absurd weinig mensen gegeven is om dat zonder enige inzet of investering te doen, kwam toen blijkbaar niet in me op. Naarmate het eindexamenjaar dichterbij kwam, ging ik meer gas geven, maar het moest vooral níet lijken alsof ik hard mijn best deed.
Er was en is misschien toch een soort ideaalbeeld van goed moeten kunnen presteren zonder daar zichtbaar al te veel moeite voor te hoeven doen. Intelligentie is cool, hard je best doen blijkbaar een stuk minder. We kennen allemaal de klasgenoot die zogenaamd heel slecht geleerd heeft en dan ineens toch een hoog cijfer haalt (ja! Schuldig!). En op de werkvloer zijn er ongetwijfeld nachtbrakers die de dag erna doen alsof het slechts ‘een klusje was waar ze de hand niet voor omdraaien’. Er is een mogelijke verklaring voor deze schijnvertoning, die ik persoonlijk zeer herkenbaar vind en waar ik vandaag graag korte metten mee maak. Namelijk: hard werken en studie vóór andere dingen laten gaan is niet cool. "Nee ik ga niet mee naar dat feestje, ik wil leren voor mijn tentamen"; je kunt geheid commentaar verwachten, wanneer je dit hardop uitspreekt.
Zelf haalde ik als volwaardig Language Nerd een heuse 10 op mijn allereerste universitaire tentamen, de dag nadat ik een feestje had gehad op een studentenvereniging. Dat leek natuurlijk een onwijze “YOLO”-actie van mij, en ik zou ofwel gewoon super slim zijn, of geluk hebben gehad. Ik merkte dat ik met mijn strakke en tijdige planning, de discipline om me daar ook daadwerkelijk aan te houden én het enorme plezier dat ik beleefde aan de leerstof, vooral niet teveel te koop moest lopen.
Ondertussen ervoer ik zelf voornamelijk hoe heerlijk het is om te studeren (letterlijk: met je neus in de boeken!) als je oprecht enthousiast wordt ervan. Het eerste tentamen ging over tekstanalyse en alle stijlfiguren en vormen van beeldspraak. Dat is nog steeds één van mijn favoriete onderwerpen; lekker pluizen en interpreteren. Maar goed, nogmaals, het is dus niet erg cool om los te gaan over je zojuist ontdekte metafoor in L’Albatros van Baudelaire. Je kunt beter gewoon bier gaan drinken.
De gedachte dat hard je best doen voor zogenaamde “nerds” is, (over de definitie van “nerd” kunnen we discussiëren, maar dan wordt deze blog te lang), was en is nog steeds een vrij hardnekkig uitgangspunt dat op middelbare scholen heerst. Vervolgens wordt dat ongemerkt op de universiteit en in het prille studentenleven nog even dunnetjes over gedaan. Pas tegen de tijd dat de eerste scripties aan het eind van de Bachelor geschreven moesten worden, vindt er een verschuiving plaats, want iets waar je zoveel tijd en aandacht aan besteedt, wil je toch op z’n minst beloond zien en ‘aan je scriptie werken’ klinkt belangrijk, en dus cool. Tegen de tijd dat we in de Master beland zijn, zijn we om. Zeker wanneer de arbeidsmarkt begint te lonken en we ons realiseren dat het handig, verstandig en fijn is om ‘educated’ te zijn. In veel gevallen, opent het deuren namelijk en maakt het ons ‘hot’.
Waarom hebben we er zo lang voor nodig om tot dit inzicht te komen? Waarom kunnen we niet allemaal die zogenaamde ‘nerds’ meer waarderen, en dan meteen al op de middelbare school? En daarmee ook onze eigen innerlijke nerd? Want linksom of rechtsom; die schuilt in ons allemaal. We hebben allemaal iets waar we ons eindeloos graag in vastbijten, in bij leren, in ontwikkelen en groeien. Ik werd een nerd zodra ik ontdekte hoe MEGA GEWELDIG GAAF EN TE GEK de studie Franse Taal en Cultuur is.
Dus, doe je mee om dit taboe te doorbreken? Laten we trots zijn op onze innerlijke nerd, op het feit dat leren leuk is, dat hard werken loont, dat discipline een kwaliteit is. Maar laten we ook erkennen dat ieder pad hobbels kent, ook dat van de nerd. En dat ook de slimme, hardwerkende mensen uitdagingen en onzekerheden kennen, fouten maken en off-days hebben. Volgens Wikipedia is ‘nerd’ een term die gebruikt wordt voor mensen die afwijken van de ‘mainstream’, maar ook noemt Wikipedia ‘waardering’ als betekenis van het woord ‘nerd’. Laten wij díe interpretatie voortaan hanteren. Want waarom een ander waardeoordeel vellen dan een positief waardeoordeel? Ik ben trouwens niet de enige nerd; 46.323 anderen hebben deze post van The Language Nerds ook geliked.
Educated people zijn ‘gewild’, dus waarom zouden wij dat niet willen? Noem me een nerd, maar ik hou van mijn werk en ik hou ervan om er hard voor te werken!