Stel je toekomstplannen lekker uit!

Door: Miriam Groenen-Ruis

Waarom je prima kunt kiezen voor een geesteswetenschappelijke studie

‘Ik was geïnteresseerd in het functioneren van de samenleving. Waarom is zij georganiseerd zoals hij is? En waarom werkt dat zo?’ (Rosalinde Nierop). ‘Ik wilde al heel lang met teksten werken. Er was voor mij simpelweg geen andere optie.’ (Karen Span). ‘Ik wilde altijd iets doen met culturen en op avontuur gaan. De studie Talen en cultuur van Latijns Amerika deed mij onmiddellijk dromen over Maja’s, Inca’s en de Amazone.’ (Nele Odeur).

Getriggerd door het negatieve krantenbericht over zogezegd ‘kansloze kunstopleidingen’ uit de Volkskrant van 18 januari 2021, was ik, enigszins verdrietig en teleurgesteld, nieuwsgierig naar het tegengeluid. Kun je binnen de geesteswetenschappen succesvol worden? Dit tegengeluid zocht en vond ik in uitgebreide interviews met alumni uit de geesteswetenschappen. Mijn conclusie: Het is een groot goed om te geloven in jezelf en het is absoluut mogelijk succesvol te worden binnen de geesteswetenschappen, míts je leert om goed te reflecteren op jezelf in relatie tot de omgeving! Én mits je open staat om jezelf te blijven ontwikkelen. Rome ne s’est pas faite en un jour.

Wat als we de studiekeuze behandelen als een mogelijkheid om onszelf te ontwikkelen
Het klopt inderdaad dat veel afgestudeerden in de richtingen kunst en cultuur uiteindelijk niet gaan werken in het directe verlengde van hun studie, zoals Rosalie Bouwman schrijft in haar opinie in de Volkskrant. Maar dit is niet enkel voor geesteswetenschappers het geval én ik zie ook niet in waarom we dit als een probleem moeten bestempelen. We kunnen hieruit een snelle conclusie trekken dat we bij voorbaat niet aan een kunst- of cultuurstudie moeten beginnen, óf we kunnen het anders benaderen.

Wat als we de studiekeuze mogen benaderen als slechts een weg die ons dichter bij onszelf brengt en niet als een hogesnelheidslijn in sneltreinvaart naar het eindstation? We kunnen een studie zien als een opstapje, als een verrijking van onze ontwikkeling op het gebied van kennis en vaardigheden, en als een verrijking op het gebied van onszelf als mens en als burger in de samenleving. ‘Ik wist absoluut niet wat ik wilde studeren, maar wat ik wel wist was dat ik mezelf op allerlei fronten wilde ontdekken en ontplooien. Ik heb los gelaten wat ik dan precies wilde gaan worden, dat plaatje. ’ (Marloes Berghege). Deze benadering legt direct ook minder druk op de studiekeuze. Je kiest voor jouw eigen ontwikkeling als mens en niet voor een baan die je voor de rest van je leven gaat uitvoeren.

Één keuze bepaalt niet de rest van je leven
De maatschappij is veranderd. ‘We leven in een maatschappij waar een leven lang leren de maatstaf is geworden. Vroeger had je één huwelijk, één gezin, één baan en één baas. Nu heb je een langere horizon, je partner hoort niet een leven lang bij je, maar hoort bij de levensfase waar je in zit… Met leren gaat dat op dezelfde manier. Je doet een keer wat anders of neemt een keer een tussenjaar. Één keuze bepaalt niet de rest van je leven.’ Aldus Jeanneke Scholtens. Je hoeft je studiekeuze dus niet te baseren op het werk dat je later wilt gaan doen. Dat werk bestaat wellicht nog niet en wellicht creëer je het zelf!

Geen beroepsopleiding of ambacht
En toch blijkt het lastig om voor een studie te kiezen wanneer de carrièreperspectieven niet direct duidelijk zijn. ‘Mijn vader vond het niks dat ik film- en televisiewetenschappen wilde studeren: ‘Daar is geen werk in te vinden’.’ (Jeanneke Scholtens). Dit vooroordeel heeft met name te maken met het feit dat een geesteswetenschappelijke studie geen beroepsopleiding of ambacht is dat je direct opleidt voor een specifiek beroep. En dát leidt vaak tot verwarring én angst. Want; wat kun je dan met deze studie? Hoe moet dat dan met die oplopende studieschuld? Én, vergooi je niet jouw capaciteiten als je kiest voor een studie als mediawetenschappen of kunstgeschiedenis? Kun je met een geesteswetenschappelijke studie eigenlijk wel succesvol worden?

Echter, dat een geesteswetenschappelijke studie geen beroepsopleiding is, betekent ook dat deze studies ruimte bieden om vaardigheden aan te leren die jou niet specialiseren, maar juist in breed perspectief opleiden, zodat jij je eenvoudig kunt aanpassen aan de moderne, dynamische tijd waarin wij leven. ‘Met een diploma in de geesteswetenschappen ben je toegerust met vaardigheden en kennis die je in staat stellen in ongelooflijk veel beroepen, buiten je eigenlijke vakgebied,  succesvol te functioneren. Een geesteswetenschappelijke studie is geen beroepsopleiding, maar een brede intellectuele vorming! De studie leidt niet op tot een concreet beroep, zoals bijvoorbeeld geneeskunde. Het is dan ook niet gegarandeerd dat je professionele toekomst binnen je studievakgebied zal liggen. Een keuze voor deze studies verlangt dus flexibiliteit, maar de studie is ongelooflijk waardevol voor je biografie.’ Vertelt Saskia Schreuder.

Geesteswetenschappers worden in het werkveld hoog gewaardeerd
Mensen die kiezen voor een geesteswetenschappelijke studie zijn geïnteresseerd in talen en/of culturen, het functioneren van een samenleving, interculturele communicatie, de mystiek van ‘de ander’, literatuur, kunst, filosofie en/of religie en de creativiteit en diversiteit van het vakgebied.

Zo divers als de interesses, zijn ook de vaardigheden van de geesteswetenschappers. De analytische en communicatieve vaardigheden en de brede intellectuele en sociale competenties van deze alumni worden in het werkveld hoog gewaardeerd. Daarnaast stellen ze hen in staat om in ongelooflijk veel beroepen succesvol te functioneren.

Rosalinde Nierop: ‘De vaardigheden waar ik heel blij mee ben; leren zoeken naar informatie, snel grote hoeveelheden informatie kunnen verwerken, informatie op waarde schatten; het grotere geheel zien, hoofd- en bijzaken kunnen scheiden, goed schrijven, helder formuleren en goed onderbouwde argumenten geven.’

Marloes Berghege: Tijdens mijn studie is mij altijd geleerd dat je door te experimenteren, falen, nog meer experimenteren, en altijd met een kritische blik naar de wereld en jezelf, heel veel kan leren.’

Karen Span: ‘Je leert zelf nadenken en niet alles voor waar aan te nemen. Klopt dit of moeten we het nog verder uitzoeken? Klopt de bron? Kunnen we het ook op een andere manier bekijken? Daarnaast heb ik leren discussiëren, tekstschrijven, presenteren, debatteren. Dat helpt je als mens, of het nu gaat om introspectie of om het gesprek aangaan met andere mensen in je vriendenkring of op je werk.’

Bert Keurentjes: ‘Wat ik tijdens mijn studie geleerd heb, is naast het Engels vooral kritisch denken. Als je kijkt wat er nu allemaal in de samenleving aan de gang is, dan is het prettig dat wanneer je iemand op tv een goed verhaal ziet houden, je niet gelijk verkocht bent. Dat je erover nadenkt, jezelf erin verdiept en dan pas tot een oordeel komt. Bewust leren ontleden wat mensen zeggen.’

Nele Odeur: ‘Ik heb vooral veel geleerd omdat mijn studie zo generalistisch was. Door unieke dingen aan elkaar te verbinden kun je unieke oplossingen bedenken. Één plus één is drie. Dat geeft een brede blik op de wereld, waardoor je jezelf in allerlei situaties weet te redden. Je kunt van niks iets maken, of juist van alles iets. Daarnaast stomen de studies die ik volgde studenten heel goed klaar voor de huidige, multiculturele samenleving. Door mijn geesteswetenschappelijke studie heb ik meer begrip voor verschillende culturen.’

Hoe zeker ben jij over jouw toekomstplannen?
Als je jouw angsten voor de toekomst overboord durft te gooien, door te vertrouwen op het proces en te investeren in jouw persoonlijke ontwikkeling, hoeveel mooier wordt studeren dan? Want zeg eens eerlijk, hoe zeker weet jij wat je over 10 jaar gaat doen?

Bronvermelding:
Bouwman, R. (2021, 18 januari). Je kunt niet alles worden wat je wilt, en zeker niet met een kunstopleiding, Volkskrant. https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/je-kunt-niet-alles-worden-wat-je-wilt-en-zeker-niet-met-een-kunstopleiding~b73597f2/

Dankbetuiging:
Mijn dank gaat uit naar de alumni geesteswetenschappen die ik voor dit blog heb mogen interviewen en citeren. Door te klikken op de namen word je doorgelinkt naar de uitkomsten van de individuele interviews:

• Marloes Berghege
  alumna cultuurwetenschappen en theaterwetenschappen en freelance schrijfster voor o.a. &C, het platform van Chantal Janzen.
• Bert Keurentjes
  alumnus Engels en Spaans en coördinator van de vertaalservice bij Radboud in’to Languages.
• Rosalinde Nierop
  alumna geschiedenis en interim-adviseur en projectleider bij de gemeente Amsterdam.
• Nele Odeur
  alumna Talen en Culturen van Latijns-Amerika en eigenaar van het bedrijf Scent & Spice.
• Jeanneke Scholtens
  alumna Geesteswetenschappen Media & Cultuur, toekomstonderzoeker en eigenaar van Buro Zorro.
• Saskia Schreuder
  promovenda Duitse Letterkunde en docente Duits, geschiedenis en maatschappijleer en tevens Teacher in Residence aan de Radboud Universiteit.
• Karen Span
  alumna Tekst en communicatie en eigenaar van ZINNIGS tekst en communicatie.