Geweld in films: aantrekkingskracht en effecten

Geweld in films is er al zo lang er speelfilms worden gemaakt. In de loop van de tijd is de aard van het geweld wel erg veranderd. Vroeger werd geweld vooral gesuggereerd. Zo werd in een beroemde film van Hitchcock een vrouw neergestoken terwijl ze stond te douchen, maar door het douchegordijn zag je het niet echt. Tegenwoordig wordt geweld en de gevolgen daarvan heel gedetailleerd in beeld gebracht. Voor geweldfilms bestaat een grote markt. Kennelijk oefent geweld in films op veel kijkers een grote aantrekkingskracht uit.

In de samenleving maken veel mensen zich zorgen over de effecten van gefilmd geweld. Zo is er de zorg dat kinderen van sommige typen geweld (denk aan horrorfilms) zo langdurig angstig kunnen worden. Na het zien van de film Jaws bijvoorbeeld zijn veel kinderen een tijd bang geweest om te gaan zwemmen. Een andere zorg is dat kijkers door het zien van veel geweld in films zelf ook meer geweld gaan gebruiken. In verscheidene landen krijgen films leeftijdsaanduidingen om te waarschuwen dat een film veel geweld bevat. In Nederland gebeurt dat door de Kijkwijzer, niet alleen met leeftijdsaanduidingen maar ook met symbolen zoals een ‘vuistje’ en een ‘spinnetje’.

Interessante vragen

• Waarom voelen mensen zich aangetrokken tot geweld in films?
• Waarom wordt het geweld in films in vergelijking met vroeger steeds gedetailleerder in beeld gebracht?
• Worden kijkers echt langdurig angstig door het kijken naar geweld in films? En hoe zijn dit soort angsteffecten te verklaren?
• Waarom is geweld in films soms eng terwijl je weet dat het niet echt is?
• Leidt het kijken naar geweld echt tot meer geweld in de samenleving? En waarom zou dat eigenlijk zo zijn?
• Hebben ‘vuistjes’, ‘spinnetjes’ en ‘leeftijdsaanduidingen’ eigenlijk wel zin? Maken ouders er gebruik van? En hoe zit dat bij jongeren?

Literatuur

• Patti Valkenburg (2002). Beeldschermkinderen: Theorieën over kind en media. Amsterdam: Boom.

Links

• Website van de Kijkwijzer met nog meer literatuur en links.

Deze handreiking voor een profielwerkstuk is gemaakt door de Faculteit der Sociale Wetenschappen