Psychologie rond Alcohol, Drugs en Verslaving
Middelengebruik is zo oud als de mens zelf en zelfs in de dierenwereld zien we het gebruik van alcohol en drugs terug. Voor de één betekenen drugs een verrijking van het leven, voor de ander vooral veel ellende. In de psychologie zijn alcohol, drugs en verslaving al lange tijd onderwerpen van onderzoek. Hierbij zijn er vele verschillende invalshoeken. Zo lieten wetenschappers in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw zien dat ratten die gewend waren geraakt aan opiaten, deze op den duur verkozen boven voedsel en water waardoor ze in sommige gevallen tenslotte zelfs aan hun drugsbehoefte overleden. Hiermee meenden de onderzoekers de gevaarlijke consequenties van drugsgebruik te hebben aangetoond. Drugs werden hierdoor als erg gevaarlijk voor de samenleving gezien en op grote schaal verboden om mensen tegen zichzelf te beschermen. Onderzoeker Bruce Alexander vroeg zich in de jaren ’70 echter af wat de rol van de omgeving in dit verhaal was en herhaalde het experiment met de ratten, met het verschil dat de ratten nu niet in saaie, lege kooitjes zaten waarin eigenlijk buiten het drugsgebruik voor de ratten niks leuks te beleven viel, maar in een verrijkte omgeving waarin de ratten de keus hadden om allerlei andere leuke dingen te doen. Nu bleek dat de ratten helemaal niet meer zo geneigd waren om de drugs te nemen. Alexander toonde hiermee aan dat niet zozeer de drug zelf verantwoordelijk was voor het gedrag van de ratten, maar dat de omstandigheden hierbij een grote rol speelden.
Dit is slechts één van de vele voorbeelden van onderzoek naar drugsgebruik en verslaving. Tegenwoordig wordt niet alleen allerlei onderzoek gedaan naar hoe drugsgebruik en verslaving kan ontstaan en tot allerlei problemen kan leiden, maar wordt ook veel meer gekeken naar hoe dit per middel verschilt, hoe drugsgebruik op een verstandige manier kan worden gereguleerd zodat aan de ene kant de risico’s, die er wel degelijk zijn, zoveel mogelijk onder controle kunnen worden gehouden en drugs ons aan de andere kant bijvoorbeeld kunnen helpen om onszelf en de wereld beter te leren begrijpen. Tot het gericht inzetten van drugs als LSD en XTC als middel bij psychotherapie aan toe.
Tips voor onderwerpen
GHB-gebruik; jongeren en alcohol (‘comazuipen’); smart phone en gameverslaving, XTC/MDMA en 4-fmp gebruik; gokken; sociale effecten van verslaving; biologische oorzaken van verslaving; behandeling van verslaving.
Literatuur
- Forty studies that changed psychology (Hock, 2012)
- Psychology (Gleitman, Gross & Reisberg, 2010)
- Het debat over drugs kan wel wat geestverruimende middelen gebruiken (De Correspondent)
- Ons beeld van verslaving klopt niet. En het bepaalt ons drugsverbod (De Correspondent)
- Deze radicale drugsprofessor vindt verslaving flauwekul (De Correspondent)
Links
Deze handreiking voor een profielwerkstuk is gemaakt door de Faculteit der Sociale Wetenschappen.