Zijn religie en geweld verbonden?

De wereld heeft de afgelopen decennia meerdere keren kennis gemaakt met terroristisch geweld dat door religie geïnspireerd lijkt. Dat geweld is, hoe verschrikkelijk de gevolgen ook zijn, vooral een soort belijdenis, een 'statement'. Het gaat niet om het precieze aantal slachtoffers, maar om het overbrengen van een boodschap. In die boodschap gaat het nooit om religie alleen. Er spelen veel meer dingen mee, meestal van politieke en/of economische aard. De boodschap die terroristisch geweld wil overbrengen, is bijvoorbeeld de afwijzing van het Westerse materialisme, van het kapitalisme of van de wereldheerschappij van een grootmacht als de Verenigde Staten.

Religie kan echter wel een rol spelen. Religies houden hun aanhangers een beeld voor van hoe de wereld zou moeten zijn, en sommige religieuzen kiezen een zeer specifieke versie van dit beeld en maken het hun doel dat wereldbeeld tot werkelijkheid te maken. Als ze hierbij anderen moeten schaden, wordt dat gezien als een noodzakelijk offer.

Religie en geweld zijn niet onlosmakelijk verbonden, maar er is wel een relatie te vinden tussen de twee. Hoe zit dit precies? Wanneer leidt religie tot geweld? En waarom wordt de islam in de media zo vaak verbonden aan gewelddadig fanatisme?

Interessante vragen

Deze vragen kunnen helpen bij het beantwoorden van de vraag of religie en geweld verbonden zijn. Let er op dat je bij het beantwoorden van de vragen onderbouwde argumenten gebruikt.

• Waarom is het leggen van een link tussen de islam en gewelddadig fanatisme onterecht?
• Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen religieus fanatisme en religieus idealisme?
• Geef voorbeelden van aanslagen waarbij meer factoren meespelen dan alleen een religieus doel.
• Wat is de relatie tussen religie en geweld?

Literatuur

Deze boeken, hoofdstukken en artikelen kan je gebruiken voor het beantwoorden van je onderzoeksvragen. Daarnaast kan je zelf nog verder zoeken. In het archief van kranten, tijdschriften en nieuwsprogramma's op tv leveren trefwoorden als 'religie' en 'religieus geweld' interessante resultaten op.

• Jean-Pierre Wils, Sacraal geweld, Assen: Van Gorcum, 2004.
• Pim Valkenberg (e.a), In de voetsporen van Abraham, Budel: Damon, 2004.
• Pim Valkenberg (red), God en Geweld, Budel: Damon, 2000.
• Madelon de Keizer, Religie, Godsdienst en geweld in de twintigste eeuw, Walburg Pers 2006.

Als je geen moeite hebt met het lezen van Engels, is dit boek een goede introductie in de verschillende vormen, de bestrijding en de gevolgen van terrorisme. Ook religie als oorzaak van terrorisme wordt hier behandeld.

• Jackson e.a. (red.) Terrorism, A Critical Introduction, Palgrave Macmillan, 2011.

Heb je vragen of wil je meer informatie over dit onderwerp? Stuur dan een e-mail naar religiewts@ru.nl zodat wij je verder kunnen helpen.

Deze handreiking voor een profielwerkstuk is gemaakt door de Faculteit der Filosofie, Theolofie en Religiewetenschappen.