Muziek is meer dan een paar noten op papier

Een wereld zonder muziek is lastig voor te stellen. Als je telefonisch in de wacht staat hoor je een deuntje, in de supermarkt staat Skyradio aan. Voor ieder stil moment is er wel een afspeellijst op Spotify te vinden. Maar waarom luisteren we zo veel naar muziek? Wat is de functie van muziek in de hedendaagse samenleving?

Wetenschappers stellen dat muziek meer is dan een simpel tijdverdrijf. Het kan bijvoorbeeld dienen om solidariteit te creëren, zoals tijdens het zingen van het Wilhelmus bij een sportevenement. Dit is een plechtig moment, waarin toeschouwers op de tribune gaan staan en de TV-commentator even stil is. Het samen zingen van en luisteren naar bepaalde muziek kan leiden tot een gevoel van eenheid binnen een bepaalde groep. Dit betekent ook dat bepaalde mensen worden buitengesloten: wie geen Nederlander is of het nationale volkslied niet kent.

Muziek kan ook helpen om je identiteit te tonen of mening te uiten. Het kan maatschappelijke betrokkenheid laten zien of juist frustratie met de samenleving. De nummers Dear Mr. President van P!nk en A Kindly Reminder van Passenger leveren bijvoorbeeld commentaar op politieke ontwikkelingen en het nummer Kutmarokkanenvan Raymzter ontkracht stereotypes over Marokkaanse jongeren. Kortom, muziek is meer dan noten op papier.

Interessante vragen

Deze vragen kunnen helpen bij het beantwoorden van de vraag of terrorismeverdachten gemarteld mogen worden. Let er op dat je bij het beantwoorden van de vragen onderbouwde argumenten gebruikt.

• Verschillende generaties luisteren vaak naar verschillende soorten muziek. Waar zou dat door komen? Heeft dat te maken met leeftijd, opleidingsniveau, opvoeding, etnische achtergrond?
• Waarom luisteren we zo veel naar muziek? In de auto, in de bus, tijdens het werk, tijdens het koken. Bij veel mensen is het weinig stil. Waar zou dat door komen?
• Lees het artikel van Vincks: welke functie vervulde raï-muziek in Algerije? Waarom hielden juist de Algerijnse jongeren van raï-muziek?
• Lees het boekje: Respect! Rappen in Fort Europa. Vergelijk de verschillende soorten rapmuziek uit verschillende Europese landen en probeer te verklaren waarom in Frankrijk juist de Noordafrikaanse jeugd rap muziek maakt.

Literatuur

Deze boeken, hoofdstukken en artikelen kan je gebruiken voor het beantwoorden van je onderzoeksvragen. Daarnaast kan je zelf nog verder zoeken. In het archief van kranten, tijdschriften en nieuwsprogramma's op tv leveren trefwoorden als 'protestsongs' en 'muziekwetenschap' interessante resultaten op.

• Wermuth, M. (2002). No sell out: de popularisering van een subcultuur. Amsterdam, Aksant.
• Heijmans, Toine. a. De. Vries., Fred (1998). Respect! Rappen in fort Europa. Amsterdam, De Balie/ De Volkskrant.
• Over muziek in Noord Afrika:  Vinckx, Y. (1997). De blues van noordwest Afrika. NRC Handelsblad.
• Geschiedenis van Nederlands muzikale jeugdculturen: Wilde jaren : een eeuw jeugdcultuur. Redactie: Tom ter Bogt, Belinda Hibbel (2000), Utrecht: LEMMA.

Links

• Kennislink: muziek volgens je moedertaal
• NPO focus: wat doet muziek met ons

Heb je vragen of wil je meer informatie over dit onderwerp? Stuur dan een e-mail naar religiewts@ru.nl zodat wij je verder kunnen helpen.

Deze handreiking voor een profielwerkstuk is gemaakt door de Faculteit der Filosofie, Theolofie en Religiewetenschappen.