Groene politiek als ideologie?
Bijna elke dag worden we via de media of in de dagelijkse praktijk geconfronteerd met vragen die aansluiten op de milieuproblematiek. Ook binnen de Nederlandse politiek is er steeds meer sprake van ‘groene politiek’. De ernst van de gevolgen van klimaatverandering roept de vraag op hoever we als mensheid kunnen en moeten gaan om verdere klimaatverandering een halt toe te roepen. Groene politiek als ideologie kan worden opgedeeld in twee hoofdstromingen; shallow ecology en deep ecology. In de Nederlandse politiek zijn GroenLinks en de Partij voor de Dieren (PvdD) de twee partijen die het meest worden geassocieerd met groene thema’s. GroenLinks en de PvdD vallen beide in de categorie groene politiek, maar de invulling die zij geven aan het behoren tot deze ideologische familie is verschillend. Zo kijken ze anders aan tegen de vraag hoever we als mensheid moeten gaan om klimaatverandering tegen te gaan en hoe we de aarde dienen te behandelen. Maar wat brengen deze verschillen teweeg in de politieke praktijk?
Een ander aspect van groene politiek dat in binnen- en buitenland een steeds grotere plek inneemt in het publieke debat is het effect van ‘social movements’, die zich hardmaken voor het tegengaan van klimaatverandering zoals Extinction Rebellion en Greenpeace. Deze bewegingen proberen middels disruptieve en non-disruptieve acties aandacht te vragen voor de ernst van klimaatverandering. Wat zijn hier de effecten van en vanuit welke ecologische overtuiging gaan zij te werk?
Doordat thema’s die verbonden zijn aan klimaat en klimaatverandering een steeds grotere rol spelen binnen het politieke landschap, is het waardevol inzicht te creëren in hoe de politiek zich hier tot verhoudt.
Interessante vragen
- Hoe verhouden de huidige aan groene politiek gelieerde partijen in Nederland zich tot het ecologisme?
- Shallow ecology vs. deep ecology: wat kunnen deze ideologische stromingen ons bieden?
- Hoe verhoudt ecologisme zich tot andere politieke ideologieën?
- Wat is de ideologische funderingen van verschillende ‘social movements’ die zich hard maken voor het tegengaan van klimaatverandering?
- Wat is de plaats van social movements binnen het politieke landschap?
- Wat is het effect van social movements die zich inzetten voor het klimaat op de landelijke politiek?
- To disrupt or not to disrupt: wat zijn de effecten van disruptieve klimaatacties?
Literatuur
Beyens, S., Lucardie, P., & Deschouwer, K. (2015). The Life and Death of New Political Parties in the Low Countries. West European Politics, 39(2), 257–277. Kijk hier.
Giddens, A. (2008). The politics of Climate Change. Policy Network, 1–19. Kijk hier.
Humphrey, M. (2013). ‘Green Ideology’ in M. Freeden, L. Tower Sargent en M. Stears (red.) The Oxford Handbook of Political Ideologies (1ste ed.). Oxford University Press: 496-514. Kijk hier.
Otjes, S., & Krouwel, A. (2015). Two shades of Green? The electorates of GreenLeft and the Party for the Animals. Environmental Politics, 24(6), 991–1013. Kijk hier.
Naess, A. (1973). The shallow and the deep, long‐range ecology movement. A summary. Inquiry, 16(1–4), 95–100. Kijk hier
NOS. (2022, October 26). Klimaatprotest nieuwe stijl, met vooral aandacht voor de actie zelf.
Recente onderzoeken van Universiteit Antwerpen op het gebied van Social Movements & Political Participation
Deze handreiking voor een profielwerkstuk is gemaakt door de Faculteit der Managementwetenschappen.