God is dood maar religie leeft
Veel mensen beweren, sinds de opkomst van secularisatie, dat God, om met de woorden van Nietzsche te spreken, dood is. Dat lijkt niet helemaal te stroken met de werkelijkheid. Kijk bijvoorbeeld eens naar de groeiende aanhang van charismatisch evangelische megakerken (ook in Nederland!). Ook andere, minder ‘klassieke’ vormen van religie winnen aan aanhangers, zoals vormen van New Age spiritualiteit. Daarnaast wijzen deskundigen op het feit dat de groeiende aanhang van complotdenkers als een nieuwe vorm van religie gezien kan worden. Kan de mens eigenlijk wel zonder religie? Komen er niet andere levensbeschouwelijke ideeën voor terug, zoals geloof in vooruitgang, in het goede van de mens of in efficiëntie? Wat zijn moderne vormen van rituelen? Zou voetbal dan een religie kunnen zijn?
Dit soort vragen en fenomenen kan je onderzoeken in je profielwerkstuk als je kijkt naar de toekomst van religie. Het is belangrijk dat je eerst voor jezelf een goede definitie van religie maakt. Wat zijn kenmerken die exclusief bij religie horen? Als je je profielwerkstuk over de groei van nieuwe religieuze bewegingen doet, is het belangrijk dat je jezelf afvraagt waarom deze bewegingen aantrekkingskracht uitoefenen op mensen en waarom mensen zich minder aangetrokken voelen tot klassieke vormen van religie. Daarnaast is ‘een’ religie geen eenduidig begrip: voor iedere aanhanger betekent de religie die je onderzoekt iets anders. Probeer daarom in je profielwerkstuk telkens duidelijk te formuleren waar je het over hebt en wie je bron is.
Interessante vragen
- Waarom groeit de kerk ‘Doorbrekers’ in aantal bezoekers?
- Waarom voelen jongeren (14-18) zich aangetrokken tot een charismatisch christelijke kerk?
- Welke rol speelt het denken over de Great Reset in het christendom?
- Op welke manier kan je voetbal als een religie zien?
- Wat is de invloed van antroposofie op ons denken over het boeddhisme?
- Welke rol speelt zingeving in het leven van de moderne mens?
Literatuur
- De Ongelooflijke podcast: deze podcast zoekt naar de rol van religie in de geseculariseerde samenleving. Ze hebben heel veel afleveringen gemaakt, dus er zit vast een onderwerp bij dat je aanspreekt.
- Podcast Op hoop van zegen: onderzoekt de groei van een Brabantse charismatisch christelijke kerk. Ook de krant Trouw heeft veel onderzoek gedaan naar de groei van charismatisch christendom in Nederland, zie bijvoorbeeld de artikelen van Maaike van Houten.
- Boeken van Paul van der Velde (bijvoorbeeld In de huid van de Boeddha of De oude Boeddha in de nieuwe wereld): deze boeken gaan over de rol van boeddhisme in onze westerse samenleving.
- Documentaires over complot denken en religie, zoals Samenzwevers of Filemon en de complotten.
Deze handreiking voor een profielwerkstuk is gemaakt door de Faculteit der Letteren.