Van gezellig keuvelen naar ‘Netflix and chill’
Het Nederlands neemt veel leenwoorden over uit het Engels, denk maar aan computer, Facebook en twitteren. Er worden ook letterlijke vertalingen uit het Engels gemaakt, zoals ontvrienden of tijdlijn. Een Nederlands woord kan een nieuwe betekenis krijgen onder invloed van het Engels, bijvoorbeeld muur in: iets posten op de muur van een vriend. De Engelse invloed op het Nederlands beperkt zich niet tot leenwoorden: soms spreken Nederlanders in hun eigen land Engels, niet alleen met buitenlanders maar ook met Nederlanders onderling. Zo zijn sommige colleges aan de universiteit Engelstalig, ook als alle studenten Nederlands als moedertaal hebben. Het argument hiervoor is dat Engels de internationale wetenschapstaal is en dat iedereen zich in die taal moet kunnen uitdrukken. Ook in onze directe omgeving en vrije tijd speelt het Engels een grote rol: denk maar aan de Netflix series die je kijkt of de games die je speelt.
Sommige mensen zien in de Engelse invloed een bedreiging, zowel in het overnemen van leenwoorden als in het omschakelen naar het Engels in bepaalde situaties. Anderen vinden het juist een voordeel dat mensen meer dan één taal spreken, en dat er een internationale taal bestaat waarin iedereen met elkaar kan communiceren. Zelfs al is dat niet in Oxford English. Hier staat een filmpje en tekstje van een voorstander van Engels in het hoger onderwijs. Daarentegen verzet de Stichting Nederlands zich tegen Engelse leenwoorden en het gebruik van Engels in het algemeen, met veel informatie op hun website, zie: www.stichtingnederlands.nl.
Interessante vragen
- Waarom is het Engels momenteel zo’n belangrijke taal in de wereld?
- Wat zijn argumenten voor of tegen het gebruik van het Engels in het onderwijs? Wat is jouw eigen mening?
- Is de invloed van het Engels recent of al ouder? Gebruik jij met je vrienden meer Engelse leenwoorden dan je ouders? Welke verschillen zijn er? En je grootouders, hoe staat het met hun Engels?
- Denk je dat er over een eeuw in Nederland Engels, Nederlands of een andere taal wordt gesproken? Wat zijn je argumenten waarom je dat denkt?
- Waarom vinden we het moeilijk om Engels te leren? Wat zijn de grootste valkuilen voor ons als sprekers van de Nederlandse taal?
- Hoe worden Engelse leenwoorden in het Nederlands uitgesproken en gespeld? Levert dat problemen op, en hoe komt dat?
- Is het goed om een andere taal, zoals het Engels, te leren naast je moedertaal, of ga je daardoor beide talen slechter spreken?
Bronnen & Literatuur
- Engels in advertenties werkt niet statusverhogend, in Kennislink 2010
- Marinel Gerritsen en Frank Jansen (2001), ‘Teloorgang of survival? De taalkenmerken die het lot van Engelse leenwoorden bepalen’ in Onze Taal 2001
- Jan Erik Grezel, Tweetaligheid heeft de toekomst in Kennislink 2010
- Nicoline van der Sijs, Engelse leenwoorden revisited. Hoeveel wordt het Nederlands gemixt met Engels?, in: Onze Taal, 5, 132-134:
- Nicoline van der Sijs, Hebben alle talen leenwoorden? Over taalcontact.
- Nicoline vvan der Sijs (1996). Leenwoordenboek. De invloed van andere talen op het Nederlands. Den Haag: SDU
- Shoptalk! De verengesling van de Nederlandse taal, via Rijksuniversiteit Groningen (2019)
- Verengelsing, via Onze Taal (2011, herzien in 2019)
Deze handreiking voor een profielwerkstuk is gemaakt door de Faculteit der Letteren.