Ervaringsverhalen Hoogbegaafdheid incompany

In 2021 hebben de Radboud International Training on High Ability (RITHA) en PPO de handen ineengeslagen om regionale groepen studenten vanuit hun eigen samenwerkingsverband (PO en VO) op te leiden op het gebied van hoogbegaafdheid. Deze in-company trajecten brengen professionals uit regionale samenwerkingsverbanden bij elkaar om samen te werken aan de ontwikkeling van onderwijs- en begeleidingsaanbod aan meer- en hoogbegaafde leerlingen. Maar wat levert deze manier van samenwerken nu op volgens de betrokken studenten en samenwerkingsverbanden?

In oktober 2021 is een combinatie van PO en V(S)O samenwerkingsverbanden gestart met een deel van de RITHA-opleiding, te weten PPO Rotterdam en Koers VO. Deze groep heeft een unieke samenstelling waarin het onderwijs in de regio Rotterdam breed wordt vertegenwoordigd: naast het basisonderwijs en voortgezet onderwijs, is ook het speciaal basisonderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs vertegenwoordigd. Leerkrachten en zorgprofessionals werken hier samen aan deskundigheidsbevordering op het gebied van meer- en hoogbegaafdheid. Uitgangspunt hierbij is het, vanuit een wetenschappelijke insteek, aansluiten bij de ontwikkelingsbehoefte van de doelgroep en het creëren van een passend en doorlopend onderwijsaanbod. Hierbij staat kennisontwikkeling, verbinding leggen met elkaar en het uitwisselen van best-practices centraal. 

Verbindend reflecteren

Volgens Jeroen Naaktgeboren, kartrekker vanuit PPO Rotterdam en ECHA Specialist, gaat het om een fijne, enthousiaste, actieve groep die in de startblokken staat om de ervaringen vanuit de opleiding in de praktijk te brengen. Jeroen geeft aan dat de opleiding meer is dan het lezen van wetenschappelijke literatuur en het toepassen van de opgedane kennis in de praktijk. Juist het gezamenlijk reflecteren en de versteviging van de connectie tussen het basis- en voortgezet onderwijs - het elkaar opnieuw vinden – vormt voor hem de meerwaarde van dit in-company traject. Dit is volgens Jeroen terug te zien in verschillende initiatieven op het gebied van samenwerking tussen VO en V(S)O, de ontwikkeling van peergroups en schoolbrede talentontwikkeling. 

Blended onderwijs

De blended opzet van de opleiding maakt het mogelijk voor deelnemers om elkaar zowel fysiek te ontmoeten tijdens de meerdaagse seminars als online in de digitale leeromgeving. Digitale interactie, in de vorm van asynchrone discussiefora en live webinars, maken het mogelijk om in de drukte van de dagelijkse werkzaamheden tijd te vinden om met elkaar kennis en ervaringen uit te wisselen. Goed ingelezen in een stevig aanbod aan wetenschappelijke literatuur wisselen deelnemers in de discussiefora van gedachte over verschillende theorieën en - vooral - de implicaties hiervan voor de praktijk.

Vertaalslag naar de praktijk

De meerwaarde van een in-company traject komt duidelijk naar voren in de inhoudelijke discussies die worden aangegaan vanuit de verschillende invalshoeken, contexten en praktijkervaringen. Blikvelden worden hierdoor verruimd en er wordt écht van elkaar geleerd. Nieuwe praktijkinzichten in combinatie met de opgedane kennis leiden tot mooie en goed gefundeerde uitwerkingen van praktijkopdrachten. Door het samenbrengen van wetenschap, bevlogenheid én expertise van de professionals ontstaat er een chemie die meegenomen kan worden naar de onderwijspraktijk, ook na afronding van de opleiding!

Op maat

De samenwerking tussen RITHA en Edux heeft geleid tot een op maat aanbod op het gebied van hoogbegaafdheid: afhankelijk van wat de stand van zaken is in de regio, kan het aanbod van de RITHA opleiding worden aangepast. Maatwerk in de vorm van inhoudelijke modules, mogelijkheden tot het volgen van de gehele opleiding en aanvullende bijeenkomsten in de regio zelf behoren tot de mogelijkheden. Voorafgaand, tijdens én na de opleiding vindt er afstemming plaats tussen RITHA, Edux en de kartrekkers uit het samenwerkingsverband die hun medewerkers de mogelijkheid bieden aan de opleiding deel te nemen. Deze kartrekkers worden uitgenodigd om deel te nemen aan de seminars en met hen wordt tussentijds afgestemd over de voortgang van het traject. Hierdoor kan er optimaal ingespeeld worden op de behoeften van en de unieke situatie binnen desbetreffend samenwerkingsverband. Door de betrokkenheid van de kartrekkers van een in-company traject, die in contact blijven met de opgeleide groep professionals na afloop van de opleiding, wordt er gezorgd voor borging van de opgedane kennis en vaardigheden en de mijlpalen die tijdens de opleiding bereikt zijn in de praktijk. Kortom, de ontwikkeling van zowel professional als organisatie stopt niet na afronding van de opleiding, maar wordt juist versterkt en in gang gezet. 

RITHA Practitioner

In samenwerking met EDUX volgden medewerkers van PPO Rotterdam Blok 1: Lesgeven en begeleiden (12 weken) Radboud International Training on High Ability (RITHA). 

Training hoogbegaafdheid (RITHA) 

Sinds 2018 werken het European Talent Center Croatia (ETC Hrvatska) en de RITHA opleiding samen om trainingen aan te bieden voor professionals die werken in het kleuter-, basis- en middelbare onderwijs om hen te leren hoe ze verborgen talent kunnen ontdekken, herkennen en uitdagen.

Directeur Robert Kelemen over de samenwerking

“Onze belangrijkste motivatie om met het RITHA-programma samen te werken was de leraren en trainers in onze Centres of Excellence de best mogelijke kans te bieden om ervaring op te doen met hoogbegaafdheidsonderwijs. Leer van de besten, is ons motto. Ik kan anderen aanbevelen om samen te werken met de Radboud Universiteit, en met name het RITHA-programma, omdat ze een partner krijgen die creatief denkt om aan hun behoeften te voldoen en een programma biedt dat perspectieven op hoogbegaafdheidsonderwijs verandert en vrijheid biedt bij het stellen van de onderwijsdoelen van deelnemers.” Robert Kelemen, directeur van het European Talent Centre Croatia.

RITHA-trainer Julija Kukec

"Ik ontmoet elke dag begaafde kinderen. Als kleuterpsycholoog die in de kleuterklas werkt, zie ik uitdagingen voor deze kinderen, hun leraren en hun ouders in het reguliere onderwijssysteem. En ik zie ook de noodzaak om ze een andere aanpak te bieden. Dat motiveerde mij om aan het RITHA-programma te beginnen.

Wat RITHA uniek maakt is de isolide, wetenschappelijk onderbouwde theoretische basis van het programma. Binnen het programma leer je hoe je deze inzichten in de praktijk kunt toepassen. Bovendien biedt het de kans om kennis op te doen van vooraanstaande experts in het begaafdheidsonderwijs. Daarnaast wil ik als toegevoegde waarde ook de voortdurende begeleiding van docenten benadrukken door middel van positieve supervisie benoemen. De toegang die je krijgt tot een internationaal netwerk van experts op het gebied van begaafdheid biedt uitstekende mogelijkheden voor samenwerking biedt.

Door deel te nemen aan het RITHA programma heb ik verschillende belangrijke vaardigheden verworven: hoe begaafde kinderen te identificeren, hoe verschillende programma's en vormen van werken met deze kinderen te ontwerpen, implementeren en evalueren. Ik heb ook meer inzicht gekregen in creativiteit en hoe ik dit kan stimuleren in verschillende omgevingen en systemen. Daarnaast heb ik mijn vaardigheden op het gebied van het werken met ouders van begaafde kinderen vergroot."

Julija is een van onze vijf RITHA-trainers in Kroatië. Ze heeft het RITHA Specialist programma en het RITHA train-the-trainer-traject met succes afgerond.

Over ETC Hrvatska - CIVZ
Het European Talent Center Croatia - Centers of Excellence van de provincie Varaždin biedt:

• formele en informele programma's voor volwasseneneducatie (opleidings-, trainings- en omscholingsprogramma's)
• informele vormen van volwasseneneducatie (cursussen, seminars, enz.)
• zeer gespecialiseerde training op andere gebieden die van groot belang zijn voor het onderwijssysteem van de provincie Varaždin (nieuwe technologieën, leermiddelen, drones, humanoïde robots, ontwikkeling van digitale content, ontwikkeling van klaslokalen van de toekomst, enz.).

RITHA

Als je interesse hebt om met ons samen te werken en je leraren, mentoren of beleidsmakers een hoogwaardige, wetenschappelijk onderbouwde training over begaafdheid aan te bieden, neem dan contact op om meer te weten te komen over de mogelijkheden. Interesse in het RITHA programma in Kroatië? Meer informatie vind je op deze website, startdatum 18 oktober 2024.

Contact

Heeft je een vraag? Of ben jegeïnteresseerd in een van onze incompany-programma's? Wij helpen je graag verder! Wij zijn bereikbaar van maandag t/m vrijdag (08.30 - 17.00 uur).
radboudcsw [at] ru.nl of +31 (0)24 3616163

Training hoogbegaafdheid (RITHA) 

Bij Radboud Centrum Sociale Wetenschappen zetten we ons in voor de professionalisering van onderwijsprofessionals en samenwerkingsverbanden. Een belangrijk onderdeel hiervan is het versterken van kennis over hoogbegaafdheid, zodat scholen en ondersteuners beter kunnen inspelen op de behoeften van (hoog)begaafde leerlingen. Samenwerkingsverband Nieuwe Waterweg Noord nam deel aan Blok 1 van de Radboud International Training on High Ability (RITHA) om de kennis en ondersteuning in de regio te versterken. We spraken met gedragswetenschappers Noortje Diks en Baukje Maas over hun ervaringen met deze scholing.

Waarom deze scholing?

Noortje Diks vertelt: “Een belangrijk doel binnen ons activiteitenplan was het vergroten van expertise over hoogbegaafdheid op alle Havo/Vwo-scholen in de regio. De Radboud Universiteit werd gekozen vanwege de wetenschappelijke basis en de positieve ervaringen van eerdere deelnemers aan de ECHA-opleiding.”

Wat hebben jullie geleerd?

Tijdens de scholing kwamen diverse theorieën en modellen aan bod, zoals de zelfdeterminatietheorie en het model van Gagné. Baukje Maas vult aan: “We hebben veel geleerd over de essentiële eigenschappen van een begeleider van (hoog)begaafde leerlingen. Deze inzichten passen we inmiddels toe in de praktijk, bijvoorbeeld bij het begeleiden van leerlingen, het beargumenteren van versnelling en het signaleren van onderpresteren, zelfs bij leerlingen met hoge cijfers.”

Incompany-training als meerwaarde

Een groot voordeel voor het samenwerkingsverband was dat de scholing incompany werd aangeboden. Noortje benadrukt: “Dit zorgde ervoor dat we binnen onze regio direct samen konden werken met collega’s uit verschillende scholen.” Baukje voegt toe: “Daardoor zijn waardevolle contacten gelegd en structurele overleggen opgezet die bijdragen aan een duurzamere samenwerking. Dit versterkt niet alleen onze kennis, maar ook de continuïteit van ondersteuning voor (hoog)begaafde leerlingen.”

Aanrader voor andere organisaties

Beiden raden de scholing zeker aan. Noortje: “Voor organisaties die hun kennis over hoogbegaafdheid willen versterken, is deze training een waardevolle investering.” Baukje: “De driedaagse start bood een breed perspectief op verschillende aspecten van hoogbegaafdheid en gaf ons de kans om een eigen visie te vormen.”

Benieuwd naar ons volledige hoogbegaafdheidsaanbod? 

Bekijk het hier

In februari 2021 is een groep professionals uit drie regionale samenwerkingsverbanden met de RITHA Practitioner opleiding gestart. Na het volgen van twee theoretische blokken over verschillende thema’s binnen het vakgebied hoogbegaafdheid, hebben de deelnemers de opgedane kennis en vaardigheden vertaald naar hun eigen onderwijspraktijk tijdens de stagemodule in blok 3 van de opleiding.

Anna Lont-Zuidema, coördinator hoogbegaafdheid bij o.a. samenwerkingsverband VO Noord-Kennemerland en Passend Onderwijs West-Friesland:

Bij samenwerkingsverband VO Noord-Kennemerland vormde het organiseren van een verdiepende opleiding één van de doelstellingen binnen het project hoogbegaafdheid dat naar aanleiding van de subsidieregeling ‘passend onderwijs voor begaafde leerlingen in het po en vo’ eind 2019 is gestart. Ik dacht gelijk aan RITHA als interessante scholingsaanbieder. Zowel de stevige wetenschappelijke basis als de visie op hoogbegaafdheid sluiten goed aan bij de werk- en denkwijze binnen het samenwerkingsverband. 

Of er ook in-company mogelijkheden waren wist ik toen nog niet, maar na overleg bleek onze vraag op een goed moment te komen. Als wij voor de mensen zorgden, kon RITHA in samenwerking met Edux vrij snel voor ons van start. We zagen meteen meerwaarde in aansluiting van deelnemers uit andere samenwerkingsverbanden en benaderden samenwerkingsverband VO Kop van Noord-Holland en samenwerkingsverband VO West-Friesland. 

We werken in grotendeels landelijk gebied waar de afstanden tussen middelbare scholen groot (kunnen) zijn. Op deze manier konden we een regionale samenwerking op het thema hoogbegaafdheid creëren. Iets waar grote behoefte aan was. Onze regio is inmiddels zeventien hoogbegaafdheidsdeskundigen rijker en daar prijzen we ons zeer gelukkig mee. Deze mensen leveren een belangrijke bijdrage aan de (door)ontwikkeling van hun scholen met expertise, aanbod en ondersteuning voor hoogbegaafde leerlingen. Daarbij vormen zij – na een jaar lang intensief samen optrekken - onderling een stevig netwerk. Ze doen het niet alleen, maar samen!

Sophie Versfeld en Michiel Ubas, leerkrachten Trinitas College Han Fortmann én RITHA-Practitioners:

De in-company RITHA opleiding kwam als een schot in de roos. Inhoudelijk heeft de opleiding voor een goede basis aan (wetenschappelijke) kennis opgeleverd en daarnaast zijn onze plannen vanwege de ook praktische insteek van de opleiding werkelijkheid geworden. Het opzetten van een HB-café, het aanbieden van een HB verrijkingsgroep, versterkte samenwerking met omliggende (po en vo) scholen en de ontwikkeling van beleid zijn gedurende de in-company opleiding ontwikkelt. Doordat we met een samengestelde groep uit de regio de opleiding volgen leidt dit tot een regionale verbreding van kennis en passend onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen. Iets waar we ontzettend trots op zijn!

RITHA Practitioner

In samenwerking met EDUX volgden medewerkers van PPO Rotterdam de gehele opleiding Radboud International Training on High Ability (RITHA). Na afronding mogen zij zichzelf RITHA Practitioner noemen. 

Training hoogbegaafdheid (RITHA)