Door: Hans Wanningen
Momentopname, tweede dag van het seminar: de studenten zetten vanmiddag hun tanden in een casuïstiekbespreking: over onderpresteren op school bij een hoogbegaafd kind. Opdracht: bedenk in subgroepen op grond van een eigen casus via het model van Gagné: wat weten we wel, wat nog niet, en wat zou nu de vervolgstap moeten zijn?
In haar subgroep brengt Stans de casus in van de zevenjarige ‘Ivo’, groep 4, IQ van 143, die vastloopt op school en vaak ruzie zoekt. Op school is er onvoldoende tijd en aandacht voor hem. En zo zijn er nóg honderd-en-één factoren om mee te wegen. Zo is het altijd, benadrukt de docent plenair: alleen systematisch en zorgvuldig kom je als specialist tot het broodnodige maatwerk.
Dit voelt als een sprong in het diepe én als thuiskomen. Bijzonder!
Blinde vlek
Al jaren staat Stans Jetten (29) als orthopedagoog en intern begeleider aan de lat voor kinderen die het moeilijk hebben. Afgelopen oktober is zij welbewust de weg van specialisatie ingeslagen, als hoogbegaafdheidsspecialist bij Lijn83 en Invitare, twee stichtingen voor primair onderwijs.
“Telkens weer viel me op hoe weinig er beschikbaar is voor (hoog)begaafde kinderen met leer- en gedragsissues. Euro’s, instructies, aandacht en begrip, voorzieningen, zo’n beetje aan alles is gebrek. Een blinde vlek in zowel onderwijs als zorg. Uit eigen ervaring, vroeger op het vwo, wist ik: slim zijn betekent niet automatisch dat je goed kunt leren. Of dat je je wel redt op het schoolplein. Deze doelgroep heeft iets anders of iets extra’s nodig. Bijvoorbeeld meer uitdaging. In de challenge zone, dáár is het vaak voor hen te doen. Daar zie je ze vaak opbloeien!”
Duik in het diepe
Meer uitdaging, dat zit ook in het vat voor Stans zelf, nu ze de komende anderhalf jaar in het diepe duikt van de opleiding tot RITHA Specialist. “Ik dacht: geen half werk. Dan ga ik meteen ook maar voor de in Nederland best aangeschreven opleiding in haar soort. In het onderwijs bewijzen we deze kinderen nou geen recht. We gaan te veel af op ons gevoel. Daar wil ik een kennisbasis onder leggen. Snijdt wat we doen hout? Met welke bewezen en beproefde aanpak zijn de kinderen het beste af? Alle betrokkenen wil ik bovendien beter kunnen uitleggen waarom ik handel zoals ik handel.”
Samen optrekken
Verder hoopt Stans met RITHA haar netwerk uit te breiden: “Ik verheug me erop om over en weer kennis en ervaringen uit te wisselen, om zo het hb-specialisme vooruit te helpen. Zelf ga ik bijvoorbeeld over enige tijd schoolteams trainen in de omgang met hoogbegaafdheid. Hoe zouden mijn medestudenten en docenten met dit bijltje kappen? Welke knowhow en evidence-based methodes moet ik de teams aanreiken? Ongetwijfeld gaat RITHA mij hiertoe een royaal gevulde gereedschapskist meegeven.”
Een waardevolle les tijdens dit seminar: ga als hb-specialist nooit over één nacht ijs.
Eerste indrukken
Terug naar het startseminar. Deze drie dagen komen Stans en haar medestudenten alles te weten over hoe de opleiding in elkaar steekt. Keuzemodules, docentbegeleiding, werken in subgroepen, de online leeromgeving, de jaarplanning, het komt allemaal voorbij.
“Heel nuttig natuurlijk. Verder staat de ontmoeting centraal, tussen studenten onderling en met onze docenten. Bovendien leggen we het gelaagde thema hoogbegaafdheid onder de loep – in de vakliteratuur kruisen ze nog steeds de degens over een eenduidige definitie. Houvast bieden zeer gedifferentieerde modellen als dat van Gagné. Zoals in onze casuïstiekbijeenkomst al bleek: er zijn enorm veel factoren om rekening mee te houden. Dat vond ik een waardevolle les tijdens dit seminar: ga als hb-specialist nooit over één nacht ijs.
Heterogeen én hecht
Andere eerste indrukken? “Volgens mij worden wij met z’n zestienen een hechte groep. En dat bij een heterogene samenstelling: de meesten, maar niet iedereen, werken in het onderwijs. Soms in het primair onderwijs, zoals ik, soms in het voortgezet onderwijs. Waar de ene student een stageplek zoekt, is de ander al werkzaam als hb-specialist. Er is zelfs een student uit Bonaire overgevlogen voor dit seminar – het zegt wat over het hoge motivatiepeil in deze groep. Zo komen veel expertises en achtergronden samen. Aan alles proef je nu al dat we ontzettend veel van elkaar zullen opsteken. We gaan veel aan elkaar hebben, ook omdat we dezelfde passie delen. Je bent hier echt met gelijkgezinden onder elkaar. Samen met de docenten gaan we de hoogbegaafdheidspuzzel beter leren leggen. En hopelijk gaan we daar na de opleiding onverminderd mee door!”
Je bent hier echt met gelijkgezinden onder elkaar. Samen met de docenten gaan we de hoogbegaafdheidspuzzel beter leren leggen.
Blij met blended
Er is nóg een reden waarom Stans bij RITHA aan boord is gestapt. De opleiding is voor maar liefst 80 procent online te volgen. Stans is er blij mee. Ze werkt nu al 40 uur per week, waarin ze 17 scholen bedient met advies en ondersteuning. “Op nog meer reiskilometers zit ik niet te wachten. Wel op studeren wanneer het mij uitkomt. Blended onderwijs biedt mij die gelegenheid.”
En wat vindt ze van Brightspace, de digitale leeromgeving van RITHA? “De eerste paar tellen dacht ik: wow, dat zijn wel héél veel knoppen. Maar al gauw merkte ik hoe overzichtelijk de opzet is. Zo stond alles voor dit seminar al netjes op een rij, onderverdeeld per dag. Handig vind ik verder de checklists: hierin vink je af welke opdrachten klaar zijn, welke literatuur je gelezen hebt. In één oogopslag zie je zelfs hoeveel procent van je taken je af hebt. Daarnaast vind ik Brightspace een fijn platform voor het delen van ideeën, ervaringen en praktische tips.”
Werkplekleren
Doordat Stans de enige hb-specialist is binnen de twee instellingen, is er in formele zin geen werkbegeleider. “Anderzijds, mijn leidinggevende steunt me volledig. Zij vindt mijn specialisme van grote waarde. Haar deur is open, als ik ondersteuning nodig heb of even wil sparren.
Binnenkort wordt mijn aanstelling als hb-specialist uitgebreid van acht naar zestien uur. Daar komen voor RITHA iedere week tien uur bij. In eerste instantie is dat vooral lezen en schrijven. Maar gaandeweg zal ik het geleerde vaker gaan toepassen op de werkvloer en mijn ervaringen delen in de opleiding. Wetenschap voedt de praktijk, en omgekeerd. Precies zoals het werkplekleren bij RITHA bedoeld is.”
Nothing else matters?
Blijft er genoeg tijd over voor haar privéleven? Of is het nu allemaal RITHA dat de klok slaat? “Tijdens het seminar werd ‘t ons nog eens fijntjes ingewreven: RITHA doe je niet eventjes tussen je baan en hobby’s door. Dat was echter wel mijn voornemen, haha. Alleen al vanwege Metallica. Bijna elke dag van de week ben ik op stal om hem te verzorgen. Meestal grijp ik die gelegenheid aan voor een buitenrit. Lekker uitwaaien, heerlijk! Die uren zijn goud waard. Dat ga ik mezelf én hem niet ontzeggen. Dus, met een knipoog: RITHA en Metallica, nothing else matters.”
Durf te dromen
Aan dichtgetimmerde toekomstplannen doet Stans niet, beklemtoont ze. De laatste tijd denkt ze wel steeds vaker na over een promotietraject rond haar specialisme. “Af en toe durf ik zelfs te dromen van het opstarten van een eigen school. Een school met alle aandacht en expertise voor de kinderen uit mijn doelgroep. In mijn regio, Noord-Limburg, zou dat absoluut voorzien in een behoefte!”
