Interculturele communicatie, wat houdt dat in?
Elke cultuur bestaat uit allemaal ongeschreven regels. Regels die je moet kennen en toepassen om goed te kunnen functioneren binnen die cultuur. Vaak weten we zelf niet wat onze ongeschreven regels zijn, omdat we ze zo normaal vinden. Het vraagt dus bewustwording van het feit dat die regels er zijn en van wat er mis kan gaan als we ons onvoldoende bewust zijn van culturele verschillen.
Een van onze trainers vertelde laatst dat een PhD-student gefrustreerd bij haar was gekomen met de mededeling “Het wordt niks met mijn onderzoek”. Op de vraag waarom ze dat dacht, vertelde ze dat dit kwam door de feedback die ze van haar supervisor had gekregen. Een grote zee van rode opmerkingen. Op advies van de trainer ging ze met haar supervisor in gesprek. Deze legde haar vervolgens uit dat hij haar onderzoek juist erg interessant had gevonden, erg betrokken was geweest en daarom gedetailleerde feedback had gegeven op haar tekst. Wat gebruikelijk is bij feedback geven en ontvangen kan per cultuur nogal verschillen. Als je je daar niet van bewust bent, kan dat vervelende gevolgen hebben. De betreffende PhD-student was vanuit haar cultuur gewend ook complimenten te krijgen en was door het gebrek hieraan al bijna haar koffer aan het pakken.
Verschillende fasen
Naast situaties als het genoemde voorbeeld, kunnen complicaties door cultuurverschillen ook door andere dingen dan communicatie ontstaan. Zo doorlopen veel internationals, of het nu expats of exchange-studenten zijn, dezelfde fases: als ze net in het buitenland zijn, is alles leuk en anders. Na een aantal weken lopen ze tegen allerlei muren aan. Vervolgens kan het een paar maanden even niet meer zo leuk zijn, maar de ervaring is dat je daar daarna ook weer uit komt. Als mensen dit niet weten, dan kunnen ze nog wel eens stoppen met hun opleiding of baan. Het is voor begeleiders, studieadviseurs en leidinggevenden dus goed om dit te bespreken en ook om zichzelf te realiseren wanneer hun internationale medewerkers of studenten wat extra aandacht kunnen gebruiken.
Tips voor organisaties die internationaal samenwerken
We merken dat organisaties steeds meer het belang van interculturele communicatie beginnen in te zien. Vaak wordt eerst opgemerkt dat er iets in de samenwerking niet helemaal goed gaat, maar weten organisaties dan nog niet waar het precies aan ligt. Wij adviseren dan om uit te wisselen welke verwachtingen er leven en van welke ongeschreven regels mensen uitgaan, bijvoorbeeld ten aanzien van samenwerken of feedback geven.
Je kunt veel meer bereiken als je je bewust bent van elkaars verwachtingen en ongeschreven regels
Daarnaast is het belangrijk om het mensen niet direct persoonlijk aan te rekenen, als de samenwerking anders gaat dan verwacht. Ga ervan uit dat cultuurverschillen een rol kunnen spelen en leer hoe je hier effectief mee om kunt gaan. Volg een workshop of lees op z’n minst een goed boek over cultuurverschillen op het gebied van communicatie. Teams kunnen met een facilitator aan de slag om samen een teamcultuur te creëren. Je gaat dan de communicatieculturen binnen je team vergelijken. Vervolgens bedenk je samen hoe je de positieve impact van de verschillen kunt versterken en de negatieve impact van de verschillen kunt verminderen. Je kunt veel meer bereiken als je je bewust bent van elkaars verwachtingen en ongeschreven regels.
Radboud in’to Languages biedt cursussen op het gebied van intercultureel bewustzijn en intercultureel samenwerken. Op deze pagina vind je het gehele aanbod.
