Start in the middle
Onlangs ben ik na bijna 20 jaar opnieuw begonnen met gitaarles. Dat is om allerlei redenen goed voor me, maar wat ik niet had verwacht, is dat het me ook aan het denken zou zetten over academisch schrijven!
Het ging als volgt: ik was bezig met een moeilijk, lang stuk en zei verontschuldigend tegen mijn gitaarleraar dat ik het eerste deel al vlot kon spelen maar dat het tweede deel nog een ramp was. De leraar wees me op een beginnersfout: als je een stuk inoefent, is het dodelijk om altijd weer bij het begin beginnen. Zo wordt je beheersing van het stuk onevenwichtig omdat latere onderdelen per definitie minder tijd en aandacht krijgen. Maar, voegde hij toe, het beïnvloedt ook je motivatie voor dat stuk: het eerste deel kun je niet meer horen terwijl je het tweede deel nog amper onder de knie hebt. Ik glimlachte: dat was inderdaad precies wat mij had gefrustreerd. De oplossing lag voor de hand: hak het stuk in onderdelen en studeer die één voor één in.
Thuisgekomen dacht ik er nog even over na en zag ik een parallel met mijn werk op het schrijfcentrum en als schrijfdocent. Ik stimuleer studenten altijd om hun schrijfproces in stappen op te delen: eerst oriënteren, dan plannen, structureren, schrijven, en tot slot reviseren in meerdere rondes. Idealiter doorloop je deze stappen voor elk tekstdeel. Veel studenten hebben echter de neiging om meer tijd en aandacht te besteden aan de eerste delen van hun tekst (bijvoorbeeld de introductie, de methode of resultaten) dan aan de latere delen (bijvoorbeeld de discussie of conclusie). Dat is ook logisch: deze delen zijn vaak makkelijker om mee te beginnen en het is veiliger om te redigeren wat je al hebt, dan om aan een nieuw onderdeel te beginnen. Niet zelden wordt de conclusie van een scriptie haastig in één avond geproduceerd. Dat is natuurlijk zonde: de conclusie is voor de lezers misschien wel het meest interessante hoofdstuk van een scriptie, en verdient in het schrijfproces dus minstens zo veel aandacht als de andere hoofdstukken.
Naar aanleiding van mijn gitaar-ervaring begin ik me daarnaast af te vragen: wat doet het met je motivatie om altijd vooraan te beginnen met schrijven en redigeren? Werkt dit scriptie- of papermoeheid in de hand? En als je jezelf dwingt om je aandacht evenwichtig te verdelen over de tekstdelen, raak je dan minder snel uitgekeken op je tekst?
Deel gerust jouw ervaringen of inzichten! Ik ga het in ieder geval proberen: wat vaker starten in het midden.
Griet Coupé coördineert het Academisch Schrijfcentrum van de Radboud Universiteit en geeft training in academisch schrijven aan promovendi en studenten.