Hoe doe je dat? een Hoe doe je dat? | Interview met filosoof Carli Coenen

Tijdens de Nacht van de Filosofie heb je twee keer de mogelijkheid om deel te nemen aan Carli Coenen’s filosofische werkplaats. In deze werkplaats vraagt ze zich samen met de deelnemers af: Volgens je idealen leven. Hoe doe je dat? Wij stelden haar alvast een paar vragen.

Hoe doe je dat? Een Hoe Doe Je Dat?

Een Hoe Doe Je Dat is een filosofische werkplaats, dat wil zeggen, een plek waar je samen op zoek gaat naar meer duidelijkheid omtrent een bepaalde filosofische vraag. Samen met de deelnemers zullen we in een kringgesprek het concept “volgens je idealen leven, hoe doe je dat?” bevragen en verder uitdiepen. Ik zal voornamelijk de deelnemers aan het woord laten. Mijn taak is vooral om te zorgen dat we de rode draad van de discussie niet uit het oog verliezen.  Ik ben immers geen goeroe met alle antwoorden, maar zelf ook zoekende.

Wat zullen jullie precies onderzoeken?

We zullen gebruik maken van de tools van bijvoorbeeld de conceptanalyse, om zo te onderzoeken wat we precies bedoelen met “volgens je idealen leven”. Het is de bedoeling dat we de aannames die we al hadden of die tijdens het gesprek naar boven komen steeds blijven bevragen. Bijvoorbeeld: Volgens welke idealen leef ik eigenlijk? Wat versta ik dan onder idealen? Welke redenen heb ik om vast te houden aan mijn ideaal en zijn deze wel gegrond? Op die manier proberen we een duidelijker beeld te krijgen van wat het betekent om volgens je idealen te leven.

Even voor de duidelijkheid: wat bedoel jij precies met het woord ‘idealen’?

Die vraag ligt tijdens het gesprek natuurlijk op tafel! Maar ik zal de workshop beginnen met een korte inleiding om het gesprek op gang te brengen.

Zo zouden we om te beginnen twee vragen kunnen stellen. Ten eerste, wat voor soort idealen zijn er? En ten tweede, wat betekent het dan om volgens je idealen te leven? Wat interessant is, is dat er een conflict lijkt te bestaan tussen het hébben van een ideaal en het léven naar een ideaal.

We koppelen idealen vaak aan universele, absolute waarden (zoals ze bijvoorbeeld tot uitdrukking komen in de universele mensenrechten): ze zijn waardevol ongeacht wie ik ben en in welke situatie ik mij bevind. Daarmee overstijgen ze nu juist ons eigen dagelijks leven. Ze krijgen bijna een goddelijke, mythische status. En tegelijk moeten we telkens nieuwe manieren vinden om dit ideaal in de wirwar van ons dagelijks leven te verwezenlijken, willen we die idealen niet alleen maar lege beloftes laten zijn. Maar dat betekent ook dat niet bij voorbaat duidelijk is hoe dat ideaal er in de praktijk uitziet. Idealisme heeft ook altijd te maken met realisme. Juist die spanning is interessant. Moet je letterlijk strijden voor je idealen, en is dat gerechtvaardigd? Of moet je juist concessies doen en rekening houden met hoe de wereld in elkaar zit?

Er zijn natuurlijk nog veel meer vragen die je kunt stellen. Maar ik denk dat we, juist door vragen te blijven stellen, een beter begrip krijgen van wat het kan betekenen om volgens je idealen te leven.

Dat betekent dat deelnemers naar huis zullen gaan met meer vragen dan antwoorden?

Ja, dat is inderdaad wel de ambitie!

Door: Hanneke Nooijen, masterstudent filosofie aan de Radboud Universiteit en stagiair bij Radboud Reflects voor de Nacht van de Filosofie.