De Godspot. Zit religie in je brein? | Lezing door neuropsycholoog Michiel van Elk en theoloog Christoph Hübenthal

Is er een Godspot, een plek in onze hersenen die verantwoordelijk is voor spiritualiteit? Ja, zegt neuropsycholoog Michiel van Elk. Op Lowlands stonden mensen uren in de rij om met zijn godhelm God te mogen ervaren. Theoloog Christoph Hübenthal vindt echter dat onderzoek naar de biologische basis van religie geen recht doet aan wat religie ten diepste is. Denk verder over de vraag of religie enkel een functie van het brein is.

Iedereen kan het leren

Heeft geloven haar basis in het brein? Neuropsycholoog Michiel van Elk stelt dat alles wat we ervaren, denken en doen wordt geïnitieerd door het brein, dus ook religieuze ervaringen. De godhelm op Lowlands was nep. Er was helemaal geen sprake van speciale elektromagnetische straling. Toch hadden veel mensen bijzondere ervaringen: sommigen hadden een buitenlichamelijke ervaring of hoorden stemmen van engelen. Religieuze ervaringen zijn, volgens Michiel van Elk, dus op te roepen en je kunt jezelf ook hierin trainen. Bijna iedereen kan ze ervaren.

Geen recht aan religie

Theoloog Christoph Hübenthal is kritisch over neuro-onderzoek naar de basis van religie. Hij betoogt dat religie niet gereduceerd kan worden tot bepaalde piekervaringen. Religie gaat volgens hem veel meer over een levenshouding van toevertrouwen, over ethiek en waarden. Bovendien geeft dit type onderzoek aan de hersenen een te grote betekenis. De mens is meer dan zijn hersenen, en religie is meer dan alleen religieuze ervaringen.

Na hun korte lezingen gaan Michiel van Elk en Christoph Hübenthal met elkaar in gesprek over de vraag of religie niet meer dan een functie van ons brein is. Als dat zo is, welke implicaties heeft dat? En als religie niet slechts een hersenactiviteit is, wat is het dan wel? Religiewetenschapper Sanne Groen is gespreksleider.

Over de sprekers

Michiel van Elk is onderzoeker en docent aan de Universiteit van Amsterdam en hoofd van het Religion, Cognition and Behavior Lab. Hij werd bekend met de godhelm op Lowlands. Hij schreef o.a. Extase. Over de godhelm en andere religieuze experimenten (2017) en De gelovige geest. Op zoek naar de biologische en psychologische wortels van religie (2012).

Christoph Hübenthal is systematisch theoloog en ethicus aan de Radboud Universiteit. Hij doet onderzoek naar de levensvragen van een pluralistische, geseculariseerde en geglobaliseerde samenleving.

Kom je vaker naar de lezingen van Radboud Reflects? Dan is een Radboud Reflects-abonnement misschien interessant.

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.