Hersenziektes vroeg in beeld | Lezingen door neuroloog Edo Richard, filosoof Maartje Schermer en geriater Marcel Olde Rikkert (Lezing)

Stel je hebt indicatoren die duiden op de mogelijkheid een bepaalde hersenziekte te ontwikkelen. Je bént niet ziek, maar je kúnt ziek worden. Moet je dat willen weten? Bij het diagnosticeren van hersenziektes als Alzheimer wordt steeds vaker aangestuurd op het vroegtijdig stellen van diagnoses. Nog voordat de eerste symptomen zichtbaar zijn. Wat te denken van dit soort vroegdiagnostiek? Gaat dit ons beeld van ziek en gezond ingrijpend veranderen? Denk mee met neuroloog Edo Richard, filosoof Maartje Schermer en geriater Marcel Olde Rikkert.

Medicalisering

In de hoop op een toekomstige behandeling of vertraging van het ziekteverloop wordt er binnen het Alzheimer-onderzoek gezocht naar eiwitafzettingen in de hersenen, zogenaamde biomarkers. Of deze eiwitafzettingen uiteindelijk tot de ziekte leiden is nog onduidelijk, maar in de tussentijd roept de vroege diagnose allerlei vragen op. Is het wenselijk dat vroege diagnoses leiden tot een verdere medicalisering van ziektes die zich wellicht nooit ontwikkelen?

Morele afwegingen

Neuroloog Edo Richard vertelt wat de kansen en gevaren zijn van het gebruiken van biomarkers voor het vroegtijdig diagnosticeren van de ziekte van Alzheimer. Filosoof Maartje Schermer vertelt wat vroegdiagnostiek doet met onze definitie van ‘ziek’ en ‘gezond’ en welke morele afwegingen we moeten maken bij het inzetten ervan. Is de kennis misschien ooit ziek te worden niet alleen maar belastend? Geriater Marcel Olde Rikkert licht toe hoe informatie en coaching een alternatief kan zijn voor de vraag van patiënten naar vroegdiagnostiek.

Vraag naar vroegdiagnostiek

Daarna gaan Edo Richard, Maartje Schermer en Marcel Olde Rikkert in gesprek onder leiding van ethicus Marcel Becker. Vroegdiagnostiek is niet alleen een ontwikkeling binnen het medische onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Ook bij de ziekte van Parkinson en bij Autisme wordt gepleit voor vroege diagnoses. Hoe moeten we deze ontwikkeling zien? Gelden de ethische bezwaren van vroegdiagnostiek bij Alzheimer ook voor andere typen vroegdiagnostiek? En zo ja, moeten we dan aan de rem trekken?

Over de sprekers:

Edo Richard is neuroloog bij het Radboud Alzheimercentrum en onderzoeker aan het Donders Institute van de Radboud Universiteit. Hij doet onderzoek naar de invloed van hoge bloeddruk op de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer en naar de preventie van de ziekte.

Maartje Schermer is bijzonder hoogleraar Filosofie van de geneeskunde aan het Erasmus MC. Ze doet onderzoek en geeft onderwijs en advies op het gebied van de medische ethiek, bio-ethiek en filosofie van de geneeskunde.

Marcel Olde Rikkert is hoogleraar Klinische geriatrie aan het Radboudumc, hoofd van het Radboud Alzheimercentrum en onderzoeker aan het Donders Institute van de Radboud Universiteit. Hij ontwikkelt interventies voor kwetsbare ouderen met als doel het verbeteren van hun veerkracht en kwetsbaarheid.

Deelname

Deelname kost € 7,50 | Medewerkers van de RU en Alumni Benefits Card-houders betalen € 5,- | studenten, scholieren en Radboud Reflects-abonnees zijn gratis.

Dit is een programma van Radboud Reflects en het Donders Institute.