Wild Wild Country. In de ban van Bhagwan | Gesprek tussen religiewetenschapper Paul van der Velde en cultuurpsycholoog Cor van Halen (Lezing)

In 2018 bracht de documentaire Wild Wild Country ons opnieuw in de ban van Bhagwan en zijn beweging. Vergapen we ons vooral aan de intriges en turn of events? Of is het misschien het ongemakkelijke besef dat we meer op Bhagwans volgelingen lijken dan we zouden willen? Zouden wij ook zijn geradicaliseerd? Aan de hand van fragmenten uit Wild Wild Country gaan religiewetenschapper Paul van der Velde en sociaal- en cultuurpsycholoog Cor van Halen dieper in gesprek over religie, sektarisme en groepsdynamiek.

Wild Wild Country

Wild Wild country geeft een fascinerend én ontluisterend inkijkje in de Bhagwanbeweging. Waarom raakten zoveel westerlingen in de jaren 70 in de ban van Bhagwan en trokken zij naar Poona, India? Waarin school de aantrekkingskracht van deze geestelijke leider, die niet minder dan 93 Rolls-Royces aanschafte? En wat ging er mis toen de beweging naar Antelope, Oregon verhuisde en een aantal sannyasins (volgelingen) over gingen tot geweld om hun gemeenschap te beschermen?

Van Poona naar Antelope

In het zesdelige Wild Wild Country worden we deelgenoot van de botsing tussen de plattelandsbewoners uit Antelope (40 inwoners) en de sannyasins (al snel zo’n 700) die in 1981 in no-time in Oregon de “Ranch of Rajneesj” uit de grond stampten. We zien hoe Sheela, de rechterhand van Bhagwan, radicaliseert en steeds verder gaat in een poging om “haar” Bhagwan en zijn gemeenschap te beschermen. Sheela en haar getrouwen gaan over tot brandstichting, het verspreiden van salmonella via een plaatselijke diner en vatten uiteindelijk zelfs het plan op om openbaar aanklager Charles Turner te vermoorden. Ondertussen hield Bhagwan zelf een vierjarige vow of silence. De boel klapt in elkaar in 1985, toen het Bhagwan te heet onder de voeten werd en hij probeerde in zijn privéjet het land te ontvluchten.

In de ban van Bhagwan

De Bhagwanbeweging bestaat nog steeds, maar in hoeverre is de beweging kenmerkend voor de tijd waarin die ontstond, de seventies, met z’n vrije liefde en communes? Waarom trokken al die westerlingen naar het oosten? Wat voor religieuze beweging was het precies, en in hoeverre was er sprake van sektarische kenmerken? En wat kunnen we zeggen van de groepsdynamiek? Hoe heeft een grote groep ogenschijnlijk weldenkende mensen zo kunnen radicaliseren?

Filosoof en programmamaker Lisa Doeland is de gespreksleider.

Over de sprekers

Paul van der Veldeis hoogleraar Vergelijkende Godsdienstwetenschap aan de Radboud Universiteit. Zijn onderzoek richt zich met name op Aziatische religies.

Cor van Halen is docent sociale- en cultuurpsychologie aan de Radboud Universiteit.

Kom je vaker naar de lezingen van Radboud Reflects? Dan is een Radboud Reflects-abonnement misschien interessant.

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.