Over tijdreizen, wormgaten en de relativiteitstheorie
De (on)zin van tijdreizen
Korte films en gesprek
8 april 2017
Het genre film leent zich uitstekend voor speculaties over de zin en onzin van tijdreizen. Maar wat zegt de wetenschap ons over dat thema? Wat hebben de relativiteitstheorie, wormgaten en parallelle universums hiermee te maken? Sterrenkundige Christiaan Brinkerink nam de bezoekers van filmfestival Go Short mee op reis door de wondere wereld van de wetenschap.
De beste tijdreisfilm
Veel films nemen het niet al te nauw met de wetenschappelijke feiten achter tijdreizen. “Back To The Future gaat heel losjes om met de wetenschappelijke regels van het tijdreizen”, vertelde Brinkerink. Films als Looper en Predestination zitten al wat consistenter in elkaar. De film Primer spant de kroon, vond Brinkerink: “Een paar vrienden maakten die film met een budget van zevenduizend dollar. Ze wilden het concept tijdreizen zo streng mogelijk uit te werken. Dat maakt het niet meteen een aantrekkelijke film om naar te kijken, maar in de kern is het toch de beste tijdreisfilm.
Lichtjes op de trein
Tijdreizen in is al zichtbaar als we knipperende lampjes op een trein plaatsen. “Stel je voor dat we een knipperend lampje op de voor- en achterkant van een trein monteren. Als die trein het station binnenrijdt, ervaart een stilstaande reiziger op het perron dat knipperen niet gelijktijdig.” Die tegenstrijdigheid in de waarneming heeft alles te maken met de lichtsnelheid. Als je dat idee in een ruimte-tijd-diagram giet, kun je concluderen dat er onafhankelijk van onze snelheid gebeurtenissen buiten onze invloedssfeer liggen. Er zijn bovendien gebeurtenissen in het verleden die we nooit hebben kunnen waarnemen. Brinkerink: “De beïnvloeding van deze gebeurtenissen is enkel mogelijk wanneer we voorbij de lichtsnelheid gaan.”
Wormgaten
Eén manier om door de tijd te reizen is door gebruik te maken van een wormgat. “Het probleem met wormgaten is dat negatieve energie nodig is om ze te creëren. We weten eigenlijk nog niet zo goed wat dat precies inhoudt.” Negatieve energie berust op louter theorie, maar als wormgaten bestaan, dan kunnen we shortcuts nemen in de tijd en zelfs teruggaan naar het verleden. Kun je dan je eigen verleden beïnvloeden? Of je eigen geboorte voorkomen? Dat gaat Brinkerink te ver. “De tijdparadox is in strijd met de causaliteit. Als de relativiteitstheorie iets heeft bewezen, dan is het wel dat causaliteit staat als een huis.”
Door: Dave Willems
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.