Terugblik Zelfbedrog en sociale media | Radboud Reflects @ Festival op 't Eiland

Zelfbedrog en sociale media | Radboud Reflects @ Festival op 't Eiland
Lezing door filosoof Roy Dings

19 juli 2017

Gelukkig boog een hevige onweersbui af naar het oosten en kon filosoof Roy Dings voor een grote groep geïnteresseerden spreken over zelfbedrog en social media. Dings maakte meteen duidelijk waar het op stond: “Het mooie aan zelfbedrog is; we doen het allemaal. En wie zegt dat dit niet zo is, bedriegt zichzelf!”

Sociaal fenomeen

Zelfbedrog is complexer dan het in eerste instantie lijkt. Je denkt in eerste instantie aan het bedriegen van jezelf. Maar veel meer dan dat is het vooral ook een sociaal fenomeen vertelt Dings. “Als ik u na afloop van mijn lezing vraag wat u ervan vond, dan kan ik heel gericht op zoek gaan naar positieve feedback en de kritiek naast me neerleggen. Maar het kan nog veel verder gaan dan dat: ik kan mensen in mijn omgeving overtuigen van mijn mening en ze zo like-minded maken.”

Social Media

Facebook is daarvan een goed voorbeeld vertelt Dings. Hij illustreert dit met een verhaal over de vakantiekiekjes van Robin en Sacha. Op zoek naar de perfecte vakantiefoto poseert Robin voor het Colosseum in Rome. Diverse pogingen worden ondernomen en later op de hotelkamer worden alle slechte foto’s definitief verwijderd. Eenmaal thuisgekomen gaat er nog een selectieronde overheen, op zoek naar de foto die voor Robin het beste hun perfecte vakantie weergeeft. Inclusief filter wordt deze foto op Facebook gepost. “Geheel in lijn der verwachting wordt Robin overspoeld met complimentjes van, wellicht enigszins jaloerse, vrienden en vriendinnen.”

Burnout

Dings concludeert dat sociale media en de onderliggende technieken ons meer dan ooit in staat stellen om onszelf te voorzien van een dergelijk zelfbedrog. Ander onderzoek toont echter aan dat zelfbedrog ook gezond kan zijn. “Dus nu denkt u wellicht, nou en?! Het probleem van deze gedachte is dat we het slechts zien als een individueel probleem. Maar een gevolg is dat we de lat steeds hoger voor elkaar leggen met alle gevolgen van dien.” Dings noemt als voorbeeld het toenemende aantal burnouts. “Op LinkedIn worden we geconfronteerd met degene met die perfecte carrière. Op Facebook valt je campingtrip in Noordwijk in het niet ten opzichte van die safari in Afrika. Zoiets als vakantie hebben we juist nodig en het is kwalijk als we daar negatief over gaan denken.”

In gesprek met programmamaker Rob van de Ven en het publiek wordt gezocht naar mogelijke oplossingen. Zo wordt vanuit het publiek geopperd om ‘je er maar niets van aan te trekken’. Dings: “Een goed zelfbeeld speelt hier zeker in je voordeel. Maar op de lange termijn helpt een goed zelfbeeld zelfs niet meer.” Een andere suggestie is om ook lelijke foto’s online te plaatsen. “Een bekende wetenschapper publiceerde onlangs zijn alternatieve cv. Daarop waren al zijn afwijzingen en mislukkingen terug te zien. Deze cv was drie keer langer dan zijn andere cv. Dit laat zien dat de weg naar de top ook voor succesvolle mensen een proces is van vallen en opstaan. Het is goed voor ons om ook deze kant van de werkelijkheid zo nu en dan te zien.”

Door: Dave Willems

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.