18|04|04 Blood in the Mobile | Film and Discussion on the Dark Side of Our Smartphones
Blood in the Mobile | Film and Discussion on the Dark Side of Our Smartphones | Wed 4 April 2018 | 19.30 – 21.30 hr | LUX, Nijmegen | Program in addition to the Treaties of Nijmegen Medal 2018 | Radboud Reflects and LUX
Hoofdgast van dit programma was Dirk-Jan Koch: Speciaal gezant Natuurlijke Hulpbronnen bij het Ministerie van Buitenlandse zaken. Daarnaast is hij ook bijzonder hoogleraar Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking aan de Radboud Universiteit. In zijn functie als Speciaal gezant maakt hij zich al jaren hard voor een conflict-vrije productieketen van mineralen, zoals goud.
Conflictmineralen
Tijdens het gesprek dat na de documentaire Blood in the Mobile volgde, richtte hij de aandacht voornamelijk op de verbeteringen die er zijn geboekt ten opzichte van 2009/2010 (de periode waar de documentaire uit dateert). Zo besteedde hij aandacht aan de wetgeving die de EU in 2017 aannam. Deze Europese conflictmineralenwet moet er voor zorgen dat bedrijven buiten de EU geen conflictmineralen meer kunnen exporteren naar bedrijven en particulieren binnen de EU. Bedrijven hebben tot 2021 de tijd om hun productieketen hierop aan te passen.
Dilemma
Koch liet ook weten dat er inmiddels al meer gelegaliseerde mijnen zijn waardoor de problemen met mineralen als tin, goud en kobalt al wat zijn verminderd. Tegelijkertijd zijn er nu weer meer problemen met het mineraal coltan dat bijvoorbeeld gebruikt wordt voor de productie van batterijen voor elektrische auto’s. Koch gaf het publiek wel een genuanceerd beeld van het dilemma. Hoe graag we ook zouden willen dat onze producten vrij zijn van conflictmineralen, rigoureuze oplossingen zijn niet het antwoord.
Langzaam veranderen
De Amerikaanse wet op conflictmineralen uit 2010 is hiervan een voorbeeld. De wet is vergelijkbaar met de Europese maar een van de eerste effecten van het intreden van deze wet was, dat bedrijven massaal stopten met het importeren van mineralen uit Congo. Het onbedoelde effect hiervan was dat veel mijnarbeiders hun bron van inkomsten verloren. Met andere woorden: veranderingen op een dergelijk grote schaal treden langzaam in werking. Een systeem of een wet heeft tijd nodig om efficiënt te kunnen werken. Haastige spoed is dus niet goed in dit geval, hoe goed de bedoelingen ook zijn. Ook gaf Koch aan dat de arbeiders helaas nog steeds geen garantie hebben op een eerlijk loon, voornamelijk door het bestaan van tussenpersonen die een deel van hun loon innen.
Wat kun je zelf doen
Koch besprak samen met het publiek ook wat wijzelf konden doen, bijvoorbeeld het aanschaffen van telefoons die gemaakt zijn van gerecycled materiaal. Voornamelijk om ervoor te zorgen dat er niet onnodig meer gemijnd wordt dan nodig is. Immers, teveel mineralen winnen zorgt er niet alleen voor dat slechte arbeidsomstandigheden niet gegarandeerd uitgebannen kunnen worden. Ook zorgt het steeds aanschaffen van een nieuwe telefoon voor een toename van elektronisch afval, wat weer slecht is voor het milieu. En dat niet alleen: het keert ook weer terug naar de bron van het conflict, bijvoorbeeld Congo, van waaruit het weer doorverkocht kan worden om milities te financieren.
Diplomatie
De hoofdverantwoordelijken zijn volgens Koch dan ook de overheden. Vandaar dat diplomatie volgens hem een van de belangrijkste middelen blijft om het probleem van conflictmineralen te bestrijden. Met geduld en diplomatie kunnen overheden elders langzaam maar zeker overtuigd worden van het probleem, zodat er niet alleen wetgeving van buitenaf is die mensen oplegt om te veranderen, maar er ook een verandering in het nationale denken kan plaatsvinden.