Economisch denken voor de 21e eeuw
Doughnut Economics | Lecture by economist Kate Raworth | Tuesday 19 June 2018 | 14.30 – 16.00 hrs l Stadsschouwburg, Nijmegen
Podcast | Video | | NOS - Bestsellerauteur van 'Donuteconomie' te gast in Tweede Kamer | De Groene Amsterdammer - Donutpolitiek gaat van au
"Fantastisch dat jullie Kate als spreker hebben weten te organiseren!"
"Helder en inspirerend betoog van Kate Raworth. Zowel inhoudelijk als de manier waarop ze het vertelde. Dit was het eerste bezoek aan Radboud Reflects voor mij en deze spreker was zeer de moeite waard!" (uit de deelnemersevaluaties)
Op dinsdag 19 juni staat de Britse econoom Kate Raworth, auteur van het boek Doughnut Economics, in de Stadsschouwburg in Nijmegen. Ze was recent te zien in een aflevering van Tegenlicht en werd uitgenodigd door de Tweede Kamer om daar haar verhaal over een nieuwe kijk op de economie te delen. Vanmiddag staat ze voor Radboud Reflects op het podium en treed ze in gesprek met Ivan Boldyrev, universitair docent economische theorie en economisch beleid aan de Radboud Universiteit. Het gesprek wordt geleid door gespreksleider Lisa Doeland, programmamaker bij Radboud Reflects. Centraal staat de vraag hoe we anders over de economie moeten gaan denken om de problemen van de 21e eeuw voor te kunnen blijven.
De donut
Kate Raworth gebruikt het beeld van een donut om de grenzen van onze economie weer te geven. De cirkel van de donut is het groene gebied waar we ons zouden moeten bevinden. De binnenste ring geeft de primaire levensbehoeften weer, zoals voedsel, onderwijs en gendergelijkheid. Deze behoeften zijn gebaseerd op de UNDP Development Goals. De buitenste ring van de donut geeft de ecologische grenzen van de aarde weer. De gevolgen van ons economische handelen mogen niet over de buitenste ring van de donut heen schieten, omdat we daarmee de aarde, onze leefomgeving, ernstig schaden.
Selfie van de aarde
Waar dient de donut precies voor? Voor Raworth is het belangrijk om over de economie na te kunnen denken in de context van de levende wereld. De ideeën van de bekende economen uit het verleden zijn daar niet geschikt voor. De boeken die studenten vandaag de dag gebruiken om economie te bestuderen zijn geschreven in de 20e eeuw en gebaseerd op achterhaalde ideeën. Inherent hieraan is het idee dat de economie succesvol is wanneer deze groeit, maar de oneindige groei gaat ten koste van ons eigen welzijn en van het milieu. De donut laat dit in een oogopslag zien. Raworth noemt deze afbeelding our collective selfie, een weergave van de staat van de aarde vandaag de dag.
Hoe te denken als een 21ste-eeuwse econoom?
In haar lezing geeft Raworth verschillende manieren om anders te leren denken over de economie. Deze manieren kunnen ons helpen om alle mensen in de donut te krijgen zonder over de ecologische grenzen van de aarde heen te stappen. We moeten een ander doel voor de economie voor ogen houden. Het idee van groei moet vervangen worden door welzijn voor mens en aarde. We moeten ons realiseren dat de economie meer is dan alleen de markt. De economie zit ingebed in het grotere geheel van aarde en samenleving. Ook moeten we anders over onszelf gaan denken. Tot op heden is het 19eeeuwse beeld van de rationele, economische man dominant. Maar mensen zijn niet enkel rationeel en denken niet alleen aan zichzelf, ze zijn juist heel erg sociaal aanpasbaar. Als laatste moeten we onze economie zo gaan inrichten dat ze rijkdom verspreid en circulair is in het gebruik van grondstoffen. De huidige economische modellen geven geen ruimte om op deze manier over de economie te denken, en daarom vind Raworth dat het tijd is voor verandering.
De macht van modellen
Voor Raworth zijn modellen objecten met veel macht. Boldyrev is het hier mee eens en legt uit dat modellen geen spiegel zijn van de werkelijkheid, maar een werkelijkheid creëren. Ze schrijven voor hoe we over de economie moeten denken en daarmee vormen ze onze ideeën erover. Maar de modellen die nog altijd gebruikt worden in de hedendaagse economie zijn gebaseerd op verouderde ideeën en komen uit een hele andere tijd. Beiden zijn het er over eens dat er in de studie van economie meer ruimte moet komen voor andere modellen om zo een bredere discussie te kunnen voeren over wat economie is, waar het voor dient en wat onze eigen rol hierin is. Raworth hoopt met de donut een nieuwe afbeelding in ons onderbewustzijn te planten, een model dat in tegenstelling tot de populaire schema’s erkent dat de economie in dienst moet staan van al het leven op aarde.
Door Berit Akse
Podcast:
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.
Do you want to stay up to date about our activities? Please sign in for the English newsletter.