De midterm elections: wat betekent dit voor Trump?
Midterm Elections. The Impact on the Trump Administration | Current Affairs lecture by American studies scholar Markha Valenta and political scientist Chris Nijhuis | Wednesday 7 November 2018 l 12.30-13.15 hrs| Collegezalencomplex Radboud University
Anouncement - On 6 November the US midterm elections will take place and the American citizens will choose new representatives. Will the Democrats after this date be able to counterbalance the policies of Trump? Or will the Republicans retain their majority and give their controversial president even more power? Come and learn from American studies scholar Markha Valenta and political scientist Chris Nijhuis about the near future of American democracy. See the full anouncement below
Aankondiging - Aanstaande dinsdag 6 november zijn de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten. Zullen de Democraten na deze ‘midterms’ er in slagen tegenwicht te bieden aan president Trump? Of behouden de Republikeinen hun meerderheid in het Congres en blijft de president stevig in het zadel? Kom luisteren naar Amerikanist Markha Valenta en politicoloog Chris Nijhuis over de implicaties van de uitslagen en praat mee over de toekomst van de Amerikaanse democratie. Zie de volledige aankondigingstekst onderin.
Verslag
Op dinsdag 6 november waren de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten. Door veel mensen werd dit gezien als een populariteitsmeting van Trump, en tegelijkertijd konden de verkiezingen het een stuk moeilijker maken om zijn beleid door te voeren. Wat zijn de gevolgen van de ‘midterms’? Amerikanist Markha Valenta en politicoloog Chris Nijhuis gingen tijdens dit actualiteitencollege in gesprek met programmamaker Tjidde Tempels en de zaal om de uitslagen te duiden.
Trump on hold
Het is duidelijk dat de Amerikaanse verkiezingen ook in Nederland gevolgd worden: de collegezaal bood onvoldoende zitplaats voor alle geïnteresseerden. Parlementair historicus en huiscolumnist Peter van der Heiden trapte het programma af met een column. “Ik moet zeggen dat ik hier prettiger sta dan twee jaar geleden. Wat een kater was dat, in 2016, toen Amerika geschiedenis kon schrijven met de eerste vrouwelijke president, maar het uiteindelijk terugging in de tijd met de keuze voor een racistische president. Maar gisteren heeft Washington - the shiny city on the hill - zichzelf aan de haren een stukje uit het moeras getrokken. In één nacht is het beleid van Trump on hold gezet: hij kan nu niks zonder de hulp van de Democraten.”
Midterms
Tjidde Tempels vroeg eerst aan Chris Nijhuis om te vertellen wat de midterms precies inhouden. Hij legde uit dat de tussentijdse verkiezingen een combinatie zijn van honderden verschillende verkiezingen. Zo wordt er elke twee jaar gestemd over een derde van de Senaat en over het totale Huis van Afgevaardigden. Daarnaast vinden er ook lokale gouverneursverkiezingen en referenda plaats. Al deze verkiezingen samen worden midterms genoemd, omdat ze halverwege de termijn van de president vallen. Ze worden vaak als een graadmeter gezien voor de populariteit van de zittende president.
Mixed signal
Markha Valenta was de week voor de verkiezingen nog in New York en zij kon merken dat de verkiezingen de gemoederen erg bezighielden. Ze stelde dat er veel meer Amerikanen dan gemiddeld gestemd hebben. Volgens haar startte het met een Democratische golf van gemotiveerde kiezers en als tegenreactie zijn ook de Republikeinen gemotiveerder geraakt om te gaan stemmen. Valenta ziet de midterms ook als een soort referendum over Donald Trump. “Hij is twee jaar geleden gekozen, omdat mensen iets nieuws en disruptiefs wilden. Het is daarom interessant hoe de Amerikanen, na het ‘uitproberen’ van deze nieuwe president, reageren op twee jaar Trump.” Volgens Chris Nijhuis is het resultaat een mixed signal: de Democraten hebben een paar miljoen stemmen meer gekregen, maar als je naar de uitslagen van de Senaatsverkiezingen krijgt, heeft Trump gewonnen.
Gerrymandering
De Republikeinse meerderheid in de Senaat is gegroeid, maar in het Huis van Afgevaardigden hebben de Democraten de meerderheid behaald. Volgens Valenta wordt het voor Trump nu nog moeilijker om zijn beleid waar te maken. “Hier had hij al moeite mee, zelfs toen de Republikeinen een meerderheid hadden in beide kamers. Nu moet Trump gaan samenwerken met de Democraten.” Een andere belangrijke ontwikkeling is dat op statelijk niveau meer Democratische gouverneurs zijn verkozen dan bij de vorige verkiezingen. Niet alleen maken zij de statelijke wetten, maar krijgen zij de mogelijkheid om kiesdistricten opnieuw in te delen op een manier die voor henzelf gunstig is. Valenta stelt dat dit gerrymanderen grote invloed kan hebben op de presidentsverkiezingen in 2020.
Checks and balances
Hoewel het met een Democratische meerderheid in het Huis van Afgevaardigden erop lijkt dat de checks and balances van het Amerikaanse systeem weer goed werken, stelt Valenta dat dit niet zo is. “Voor een goed systeem van checks and balances moeten beide partijen goed functioneren, maar ze hebben beide fundamentele problemen die niet automatisch aangepakt worden door deze verkiezingen.” Valenta stelt dat er binnen de Republikeinse partij angst is om Trump tegen te spreken, waardoor hij zijn beleid zonder tegenspraak kan uitvoeren en de Republikeinse partij steeds meer naar rechts schuift. De Democraten kampen intussen met de vraag hoe ze om moeten gaan met diversiteit in de partij.
Slechte stemfaciliteiten
Vanuit het publiek kwam ook een vraag over de slechte stemfaciliteiten, met name in armere kiesdistricten. Hoewel het volgens Valenta moeilijk is om op de specifieke gevallen in te gaan, signaleert ze wel dat het mogelijk is om obstakels op te werpen die specifieke bevolkingsgroepen benadelen. Zo zijn er de nieuwe voter identification laws, waardoor burgers die door een gebrek aan geld of informatie niet aan identificatie kunnen komen, niet kunnen stemmen. Ook kunnen specifieke stembureaus worden gesloten of de openingsuren beperkt worden, omdat verkiezingen in de VS lokaal geregeld worden. Dit levert soms vreemde situaties op. Zo legt Nijhuis uit dat de persoon die in Georgia verantwoordelijk is voor het organiseren van de verkiezingen en het tellen van de stemmen ook zelf verkiesbaar is. Daarnaast zijn er grote verschillen tussen de staten: in sommige kun je twee weken lang stemmen en in anderen alleen op de verkiezingsdag zelf. Volgens Nijhuis zijn de regels in democratische staten over het algemeen breder, waardoor het makkelijker en voor meer mensen mogelijk is om te stemmen.
Diversiteit
Hoewel de Democratische blue wave waarover gefantaseerd werd niet helemaal waar is gemaakt, zijn er volgens de sprekers positieve signalen. Zo is de Midwest, de plek die cruciaal was voor de verkiezing van Trump, grotendeels democratisch geworden. Daarnaast is de representatie van vrouwen en minderheden niet eerder zo hoog geweest. Het aantal vrouwen in het Huis van Afgevaardigden is de honderd gepasseerd, er is voor het eerst een openlijk homoseksuele man tot gouverneur verkozen, en treden voor het eerst native-American en islamitische vrouwen tot het Congres toe. Valenta: “Dit raakt me echt. We hebben aan de ene kant grotesk racisme, maar tegelijkertijd wordt de politiek meer divers. Dat laatste is fantastisch om te zien.”
Door: Bas Nordkamp
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.
Do you want to stay up to date about our activities? Please sign in for the English newsletter.
Aankondiging | Anouncement
On 6 November the US midterm elections will take place and the American citizens will choose new representatives. Will the Democrats after this date be able to counterbalance the policies of Trump? Or will the Republicans retain their majority and give their controversial president even more power? Come and learn from American studies scholar Markha Valenta and political scientist Chris Nijhuis about the near future of American democracy.
Checks and balances
In the American political system the Senate and the House of Representatives play a crucial role in keeping the president in check. They can appropriate funds, override presidential veto’s and decide to recite their trust in the American president. In the past two years the Republican majority has done little to restrain Trump. After the midterm elections of 6 November things can get either worse or better. Will there again be proper checks and balances after these elections?
Polarization or change
President Trump’s “America First” strategy went hand-in-hand with chaos, scandals and nepotism, gaining only friends or enemies. To change this much depends upon the voters, but America is deeply divided. While the Democrats are unlikely to win the Senate, the Republicans are fighting a losing battle in the House of Representatives. What will a shift in Congress imply for the Trump administration? Will it limit the influence of the Republicans? Will representatives be able to exercise more control over the President? And what will it mean for the deeply polarized American society?
American studies scholar Markha Valenta and political scientist Chris Nijhuis discuss the importance of the midterm elections and their impact on the polarized political landscape in the US.
Peter van der Heiden will open this current affairs lecture with a column.
This program is in English.
About the speakers
Markha Valenta is American studies scholar at Radboud University. With her research she aims to develop an understanding of how global politics shapes democratic societies with regard to questions of religion, race, citizenship, and belonging. In her work she often focusses on the United States.
Chris Nijhuis is a political scientist and lectured at the Political Science department at Radboud University. He specializes in American politics, populism and foreign policy. In 2008 he campaigned for the Democratic Party in the state of Virginia.
Nederlands
Aanstaande dinsdag 6 november zijn de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten. Zullen de Democraten na deze ‘midterms’ er in slagen tegenwicht te bieden aan president Trump? Of behouden de Republikeinen hun meerderheid in het Congres en blijft de president stevig in het zadel? Kom luisteren naar Amerikanist Markha Valenta en politicoloog Chris Nijhuis over de implicaties van de uitslagen en praat mee over de toekomst van de Amerikaanse democratie.
Controle
In de Verenigde Staten kunnen de Senaat en het Huis van Afgevaardigden grote invloed uitoefenen op het beleid van de president. Het Congres kan wetten goedkeuren of blokkeren, budgettering beïnvloeden en het vertrouwen in de president opzeggen. De afgelopen twee jaar heeft de Republikeinse meerderheid weinig gedaan om hun ontvlambare president in toom te houden. Zal het Congres na deze midterms weer echt controle gaan uitoefenen op de president? Of kan Trump ongehinderd zijn beleid voortzetten?
Polarisatie
De ‘America First’ strategie van president Trump ging hand in hand met chaos, schandalen en nepotisme. Of dit beleid gaat veranderen hangt af van de kiezer, maar de Amerikanen lijken tot op het bot verdeeld. Hoewel de Democraten er waarschijnlijk niet in zullen slagen de Senaat te heroveren, is de kans groot dat de Republikeinen hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden kwijtraken. Wat betekent een dergelijk verlies van invloed voor de Republikeinen? Wat voor impact heeft een dergelijke verschuiving in het Congres voor de regering van Trump? Zal de volksvertegenwoordiging in staat zijn om de president onder de duim te krijgen? En wat betekenen deze uitslagen voor de gepolariseerde Amerikaanse samenleving?
Amerikanist Markha Valenta en politicoloog Chris Nijhuis gaan in gesprek over het belang van de tussentijdse verkiezingen en de invloed op het gepolariseerde politieke landschap van de Verenigde Staten. Parlementair historicus Peter van der Heiden trapt het actualiteitencollege af met een column.
Dit programma is het Engels.
Over de sprekers
Markha Valenta is docent Amerikanistiek aan de Radboud Universiteit. Ze doet onderzoek naar de vraag hoe wereldpolitiek democratische processen beïnvloedt en focust hierbij op religie, ras en burgerschap.
Chris Nijhuis is politicoloog en werkte als docent aan de Radboud Universiteit. Hij werkt aan een onderzoeksvoorstel waar hij zich richt op de Amerikaanse politiek en de invloed van populisme op buitenlands beleid. In 2008 voerde hij campagne voor de Democraten in de staat Virginia.