19|01|17 De Nashville-verklaring | Actualiteitencollege met theoloog Annemarieke van der Woude en historicus Stefan Dudink

De Nashville-verklaring | Actualiteitencollege met theoloog Annemarieke van der Woude en historicus Stefan Dudink | Donderdag 17 januari 2019 | 12.30 – 13.15 uur | Theaterzaal C, Radboud Universiteit | Radboud Reflects i.s.m. VOX

Column - Peter van der Heiden | Podcast

Aankondiging - SGP-leider Kees van der Staaij en enkele hoogleraren van de VU hebben vorige week hun handtekening onder de Nashville-verklaring gezet. Dat deed veel stof opwaaien. Het pamflet stelt dat het huwelijk “bedoeld is als een levenslange verbintenis tussen één man en één vrouw” en spreekt zich uit tegen homoseksualiteit en transgenders. Kom luisteren naar de tekst en uitleg door docent Cultural Sexuality Studies Stefan Dudink en theoloog Annemarieke van der Woude over de commotie rond de Nashvilleverklaring. Zie de volledige aankondigingstekst onderin.

Verslag - De Nashville-verklaring

De Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring zorgde voor veel tumult, niet in het minst in de politiek, de kerken en op de universiteit. Waarom eigenlijk? Een betrekkelijk kleine groep mensen verklaart dat homoseksualiteit taboe is – terwijl we die mening toch eigenlijk al lang kenden. Wat moeten we vinden van de Nashville-verklaring? Over deze en aanverwante vragen gingen theoloog Annemarieke van der Woude en Stefan Dudink, docent Cultural Sexuality Studies, met elkaar in gesprek onder leiding van ethicus Marcel Becker.

Directe aanleiding

Annemarieke van der Woude vertelde hoe de Nashville-verklaring, oorspronkelijk een Amerikaans document, via sociale media zijn weg naar Nederland vond. Bovendien was er binnen de vereniging voor Protestantse Kerken in Nederland net een conflict geweest over het zegenen of inzegenen van homoseksuele verbindingen. Dit was waarschijnlijk de directe aanleiding die ervoor zorgde dat de meer behoudende stromingen binnen de Protestantse Kerk een statement wilden maken.

Cherry picking

Van der Woude kan zich om verschillende redenen niet vinden in de inhoud van de verklaring, onder meer omdat er sprake is van cherry picking: bijbelpassages worden uit hun context gerukt en gebruikt om reeds bestaande ideeën te bevestigen of verdedigen. Bovendien vindt ze de verklaring om pastorale redenen zorgelijk: voor jonge homoseksuelen binnen deze kerkstromingen zal het wellicht extra moeilijk zijn om uit de kast te komen. Hoewel het document ook precies het tegenovergestelde zou kunnen bereiken en een reden zou kunnen zijn voor jonge mensen om te denken: “Maar dit kunnen we toch niet willen?”

Homorechten

Stefan Dudink maakte zich niet zoveel zorgen om de verklaring: “De rechten van homo’s zijn in Nederland uitstekend geregeld. En als je naar de cijfers van onderzoek kijkt, dan zie je dat de acceptatie van zowel homoseksualiteit als het homohuwelijk steeds groter wordt.” Marcel Becker legde het standpunt van een collega filosoof aan hem voor: binnen een democratie heeft ieder standpunt, hoe onaanvaardbaar of achterlijk we het ook vinden, hetzelfde bestaansrecht als ieder ander standpunt. Dudink is het daarmee eens: binnen een democratie betekent dat inclusiviteit. Ook meer radicale minderheidsstandpunten zijn legitiem – mits ze natuurlijk niet oproepen tot haat of op een andere manier de wet overtreden. Homo’s binnen onze samenleving hoeven zich niet echt druk te maken. “Christelijke minderheden hebben op dit moment meer reden om zich zorgen te maken over hun bestaansrecht.”

Vragen

In reactie op dit laatste komt uit het publiek de vraag waarom we tolerant zouden moeten zijn ten opzichte van mensen die zelf níet tolerant zijn. Dudink antwoordde dat ook dit een kenmerk is van democratie en dat ook niet-tolerante opvattingen een plaats mogen hebben. Hoe moeilijk dat ook is. Iemand anders vraagt zich af of er ook bijbelteksten zijn die vóór homoseksualiteit pleiten. Van der Woude zegt dat dit evengoed cherry picking zou zijn, maar dat je bijvoorbeeld zou kunnen verwijzen naar de brief van Paulus waarin hij stelt dat er geen onderscheid meer is tussen Jood of Griek, vrouw of man, slaaf of vrije – iedereen is gelijk in Christus. Tenslotte merkt iemand op dat het document eigenlijk voor binnenkerkelijk gebruik bedoeld was en niet voor de publieke opinie. Beide sprekers zijn echter van mening dat het toch goed is dat het document naar buiten is gekomen, zodat er een gesprek over gevoerd kan worden.

Door: Liesbeth Jansen

Podcast:

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.

Aankondiging

SGP-leider Kees van der Staaij en enkele hoogleraren van de VU hebben vorige week hun handtekening onder de Nashville-verklaring gezet. Dat deed veel stof opwaaien. Het pamflet stelt dat het huwelijk “bedoeld is als een levenslange verbintenis tussen één man en één vrouw” en spreekt zich uit tegen homoseksualiteit en transgenders. Kom luisteren naar de tekst en uitleg door docent Cultural Sexuality Studies Stefan Dudink en theoloog Annemarieke van der Woude over de commotie rond de Nashvilleverklaring.

Kritiek

Ruim 250 mensen uit de orthodox-protestantse gemeenschap plaatsten vorig weekend hun handtekening onder de Nashvilleverklaring. De tekst kon op flinke kritiek rekenen, zowel op sociale media, in de politiek en vanuit de kerken. Het OM gaat onderzoeken of het document strafbare feiten bevat. In de tussentijd schiet de verkoop van regenboogvlaggen omhoog.

Tolerantie

Waarom verschijnt dit document ineens? Wat zegt het onderteken van de Nashvilleverklaring door prominenten over de Nederlandse tolerantie ten opzichte van niet-heteroseksuelen? Staat er echt in de bijbel dat homoseksualiteit niet mag? En hoe moeten we omgaan met overtuigingen die ingaan tegen algemeen gedeelde culturele waarden?

Theoloog Annemarieke van der Woude en Stefan Dudink, docent Cultural Sexuality studies gaan over deze en aanverwante vragen met elkaar in gesprek. Ethicus Marcel Becker is gespreksleider.

Parlementair historicus Peter van der Heiden trapt af met een column.

Over de sprekers

Annemarieke van der Woude is theoloog aan de Radboud Universiteit, ze doet onderzoek naar heiligheid in het alledaagse en de bijbel. Daarnaast is ze predikant binnen de Remonstrantse gemeenschap.

Stefan Dudink is universitair docent Cultural Sexuality Studies aan het Instituut voor Gender Studies van de Radboud Universiteit. Hij doet onder meer onderzoek naar de betekenissen van homoseksualiteit in hedendaagse debatten rond multiculturaliteit en islam.

Peter van der Heiden is politicoloog en parlementair historicus. Hij geeft als freelance journalist  politieke analyses bij het nieuws.

Bekijk ook op Radboud Recharge: 'De Nashville-verklaring kaapt bijbelteksten.'

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.