19|02|21 Maak kennis met… religiewetenschapper Paul van der Velde

Maak kennis met… religiewetenschapper Paul van der Velde | Donderdag 21 februari 2019| 15.30 – 17.00 uur | De Rode Laars | Radboud Reflects i.s.m. Radboud Services

Aankondiging - Op 12-jarige leeftijd zag Paul van der Velde in een geschiedenisboek een beeld van de dansende god Shiva. Het liet hem nooit meer los. Nadat zijn plannen om biologie te gaan studeren gesneuveld waren en hij zich aan de kunstacademie niet op zijn plek voelde, ging hij op reis naar India. Bij terugkomst ging hij Indiase talen studeren. De schoonheid van het beeld van Shiva vond hij terug in het Sanskrit. “Bij deze taal gaat het erom de dingen zo mooi mogelijk te zeggen.” Zie de volledige aankondigingstekst onderin.

Verslag

Hoogleraar Aziatische religies en fervent verzamelaar van Aziatische kunst Paul van der Velde verzorgde op 21 februari een nieuwe editie van ‘Maak Kennis met…’. Hij vertelde en demonstreerde hoe uiterlijke expressie en relikwieën een minstens net zo belangrijke rol spelen binnen Aziatische religies als innerlijke en spirituele ervaringen. Een kant die wij vaak onderschatten. Paul van der Velde sprak, en gaf later de rondleiding langs zijn kunstcollectie, op een open en toegankelijke manier. Zoals een van de deelnemers het verwoordde: “Paul van der Velde laat zien dat niet zijn titels respect afdwingen maar zijn vriendelijkheid. Hij lijkt wars te zijn van arrogantie.”

Dansende Shiva

Paul van der Velde vertelde hoe het beeld van de Dansende Shiva hem op jonge leeftijd greep en hem sindsdien niet meer heeft losgelaten. “Het is fascinerend hoe je in één beeld zoveel beweging en rust tegelijkertijd kunt vangen.” Deze fascinatie bleek uiteindelijk bepalend te zijn voor zijn carrièrepad. Hij vertelde hoe hij via een kleine omweg uiteindelijk Indiase talen ging studeren en voor zijn proefschrift onderzoek deed naar poëzie in het oud-Hindi, waarvoor hij veldonderzoek deed in het dorpje Brindavan in Noord-India. “Het duurde even voordat ik werd geaccepteerd binnen de gemeenschap en een allereerste gedicht mocht leren, wat alles te maken had met mijn afkomst.”

Uiterlijkheden

Sindsdien is Paul van der Velde alweer 23 jaar als religiewetenschapper verbonden aan de Radboud Universiteit, waar hij onderzoek doet naar westers boeddhisme. “Uiterlijkheden spelen een grote rol in Aziatische religies. Mensen verzamelen allerlei relikwieën, zoals tanden of haren van de Boeddha. Maar ook dans speelt bijvoorbeeld een grote rol in de beleving van religie in Azië.” Paul van der Velde liet een tand van de Boeddha zien, die hij voor een paar dollar online had gekocht. “Honderd procent echt natuurlijk.” Ook demonstreerde hij een uitvoering van de dans Bharata Natyam uit Zuid-India, die ging over de god Krishna, om te demonstreren hoe religie zich lichamelijk kan uiten.

Shoppen

Waarom gaan wij zo selectief om met het boeddhisme door alleen dingen als yoga en meditatie over te nemen? Heeft dat te maken met hoe wij gewend zijn om religie te beleven? Paul van der Velde vertelde dat dit waarschijnlijk een van de redenen is. “Met buitenkanten hebben wij niet zoveel. Voor ons is religie en spiritualiteit vooral een geestelijke ervaring en veel minder een lichamelijke. In Azië daarentegen wordt nauwelijks gemediteerd. Daar wordt juist veel meer aandacht besteed aan het verzamelen van in onze ogen kitscherige objecten.”

Door: Dave Willems

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.

Aankondiging

Op 12-jarige leeftijd zag Paul van der Velde in een geschiedenisboek een beeld van de dansende god Shiva. Het liet hem nooit meer los. Nadat zijn plannen om biologie te gaan studeren gesneuveld waren en hij zich aan de kunstacademie niet op zijn plek voelde, ging hij op reis naar India. Bij terugkomst ging hij Indiase talen studeren. De schoonheid van het beeld van Shiva vond hij terug in het Sanskrit. “Bij deze taal gaat het erom de dingen zo mooi mogelijk te zeggen.”

Fascinatie voor Azië

Inmiddels is Paul van der Velde alweer 23 jaar als religiewetenschapper verbonden aan de Radboud Universiteit. Zijn onderzoek gaat met name over westers boeddhisme: boeddhisme is niet meer weg te denken uit onze westerse wereld. Maar het woord ‘boeddhisme’ suggereert een eenheid die er niet is. Hoe komen we aan onze ideeën over het boeddhisme? Wat zijn de grote verschillen tussen het boeddhisme in Azië en in het Westen? En hoe worden de oude leringen van de Boeddha getransformeerd tot zaken waar de moderne westerse mensen behoefte aan blijkt te hebben?

Fervent verzamelaar

Van der Velde is bovendien een fervent verzamelaar van Aziatische kunst. Zijn werkkamer is een klein museum met alle mogelijke kunstvormen uit Azië. Tijdens de lezing vertelt hij hoe de fascinatie voor zijn vak zich ontwikkeld heeft, en gaat hij in op de relatie tussen de binnen- en buitenkanten van de Aziatische cultuur: “In het Westen denken mensen bij Azië vaak aan stilte, yoga en meditatie, maar in werkelijkheid spelen uiterlijkheden en fysieke ervaring juist een hele grote rol.”

Na de lezing kunnen de deelnemers een kijkje nemen in de schat aan beelden, schilderijen en boeken die de kamer van Paul van der Velde rijk is.

Over de spreker

Paul van der Velde is hoogleraar Aziatische religies aan de faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen en geeft onder andere de vakken Hindoeïsme en Boeddhisme. Daarnaast is hij een ervaren reisleider door het Aziatisch cultuurgebied.

Maak kennis met

Tijdens Maak kennis met ... ontmoet je hoogleraren van de Radboud Universiteit. Na een kort college over hun vakgebied worden zij geïnterviewd over hun werk, hun motivatie en de maatschappelijke relevantie van hun onderzoek. Je krijgt een kijkje in de wetenschappelijke keuken en als het onderzoek zich daarvoor leent een rondleiding op hun werkplek. En natuurlijk is er ook gelegenheid voor je eigen vragen.