19|05|23 Maak kennis met… ontwikkelingspsycholoog Sabine Hunnius

Maak kennis met… ontwikkelingspsycholoog Sabine Hunnius | Donderdag 23 mei 2019 | 15.30 – 17.30 uur  | Spinozagebouw SP C -1.16 | Radboud Reflects i.s.m. Radboud Services

"Ik vond het erg interessant en ook leuk om te zien wat er daadwerkelijk aan onderzoek wordt gedaan." (Uit een deelnemersevaluatie.)

Aankondiging - Hoe leren jonge kinderen? Wat begrijpen ze van wat er om hen heen gebeurt? Maak kennis met het onderzoek van ontwikkelingspsycholoog Sabine Hunnius. Vanaf het moment dat een baby is geboren, wordt hij overspoeld met nieuwe indrukken uit de wereld om hem heen. Voor het eerst ziet hij een gezicht, voelt hij handen die hem oppakken, hoort hij geluiden en ruikt hij geuren. Een pasgeboren baby kan nog maar weinig, hij snapt niet veel van zijn omgeving. Hij kan niet staan, niet praten, hij ziet nog niet veel en begrijpt maar weinig van wat er tegen hem wordt gezegd. Maar anderhalf jaar later kan diezelfde hulpeloze baby lopen, zegt hij  woordjes en begrijpt hij al heel veel. Hoe kan dat? Zie de volledige aankondigingstekst onderin.

Verslag - Maak kennis met… ontwikkelingspsycholoog Sabine Hunnius

Hoe leren jonge kinderen? Wat begrijpen ze van wat er om hen heen gebeurt? Een groep enthousiaste medewerkers van de Radboud Universiteit maakte kennis met het onderzoek van ontwikkelingspsycholoog Sabine Hunnius. Vol verve vertelde ze over het onderzoek dat haar Baby & Child Research Center doet om te ontdekken hoe baby’s en jonge kinderen leren, interacteren en samenwerken. Na een korte lezing bezochten de deelnemers de onderzoekruimtes waar werd uitgelegd hoe je goed onderzoek doet met jonge kinderen. Voor dit onderzoek is veel geduld nodig, maar het levert ook veel op. Want er gaat genoeg om in de hoofden van baby’s en jonge kinderen.

Intellect van een groente

Sabine Hunnius begon haar presentatie met een video van een moeder die haar neus snuit in het bijzijn van haar baby. De baby schrikt elke keer enorm van het geluid, maar begint daarna meteen te schaterlachen. Hij vindt het eng en leuk tegelijkertijd. Dit simpele voorbeeld laat volgens Sabine Hunnius zien dat er een hoop omgaat in een baby. “Daarover dacht men vroeger wel anders. In onderzoek uit 1918 werd nog gesteld dat een baby het intellect heeft van een groente en nog moet ontwaken. Een extreem voorbeeld, maar wel typerend voor het beeld dat vroeger bestond over het intellect van een pasgeborene.”

Spelen

De eerste duizend dagen zijn cruciaal voor de ontwikkeling van een jong kind, vertelde Sabine Hunnius. Zo’n extreem belangrijke levensfase kennen we verder niet tijdens ons leven. Ze doet onderzoek naar de sociaal-cognitieve ontwikkeling tijdens deze periode. “Ik kijk onder andere naar hoe jonge kinderen leren, interacteren en samenspelen. We doen het onderzoek aan de hand van spelletjes, die we zó maken dat de kinderen zich niet snel gaan vervelen. We willen graag te weten komen hoe kinderhersenen functioneren. In tegenstelling tot de werking van de hersenen van volwassenen weten we daarover namelijk nog heel weinig.”

Ra… La…

In kinderhersenen worden extreem veel verbindingen aangemaakt die na een paar jaar weer grotendeels worden afgebroken. “Op deze manier kan een jong kind zich goed aanpassen aan zijn omgeving. Precies om deze reden zijn de eerste duizend dagen in de ontwikkeling van een kind zo belangrijk.” Sabine Hunnius noemde als voorbeeld de taalontwikkeling van een kind, dat niet alleen om woorden draait, maar ook om klanken. “In een onderzoek kregen baby’s tot vervelens toe de klank ‘ra’ te horen. Op het moment dat de aandacht afdwaalde werd ineens de klank ‘la’ afgespeeld. Ze reageren daarop, waardoor je weet dat ze kleine verschillen in klank kunnen onderscheiden.” Maar als kinderen in de eerste duizend dagen van hun ontwikkeling bepaalde klanken nooit hebben gehoord, dan kunnen ze die juist niet herkennen. “Japanse kinderen nemen het verschil tussen “ra en “la” bijvoorbeeld helemaal niet waar. Die potentiële vaardigheid raken ze kwijt omdat die klanken niet voorkomen in hun taal. De verbindingen in de hersenen die daarvoor nodig zijn, worden niet gelegd.”

Samenwerken

Ander onderzoek richt zich op verwachtingen die baby’s hebben. Sabine Hunnius vertelde hoe haar medewerkers oogbewegingen volgen om dit te onderzoeken. “Als iemand een kopje vast heeft, zien we dat de oogbeweging van de baby al naar de mond gaat nog voordat dit echt is gebeurd. Daaraan zie je dat de baby verwacht dat het kopje naar de mond zal gaan om te drinken.” Waar het onderzoek met baby’s zich vooral richt op interactie met de omgeving, wordt bij jonge kinderen ook onderzocht hoe ze onderling samenwerken. Dat gebeurt bijvoorbeeld aan de hand van een spel waarbij een bal door een buis moet rollen. Het spel wordt eerst voorgedaan en daarna mag het kind het samen met een leeftijdsgenoot nadoen. “Dat blijkt heel moeilijk te zijn. Een kind moet zichzelf kunnen inhouden en daarmee controle hebben over zijn eigen gedrag. De bekende Marshmallow Test laat zien dat dit erg lastig is voor kinderen. Als een kind dat kan, dan verloopt de samenwerking al een stuk soepeler.”

Verplaatsen in de ander

Maar dan ben je er nog lang niet, vertelde Sabine Hunnius. “Je moet je ook verplaatsen in de ander om echt goed te kunnen samenwerken.” Ze illustreerde dit aan de hand van een paar grappige foto’s van kinderen die verstoppertje spelen, waaronder een kind dat alleen zijn hoofd achter de gordijnen had verstopt. “Een kind kan zich nog niet zo goed verplaatsen in het perspectief van de ander en inbeelden hoe je eruit ziet vanuit de ogen van degene die je komt zoeken. Ze kennen alleen het gezichtspunt van degene die zich moet verstoppen. Die manier van verplaatsen is voor jonge kinderen nog heel lastig.”

Door: Dave Willems

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.

Aankondiging

Hoe leren jonge kinderen? Wat begrijpen ze van wat er om hen heen gebeurt? Maak kennis met het onderzoek van ontwikkelingspsycholoog Sabine Hunnius. Vanaf het moment dat een baby is geboren, wordt hij overspoeld met nieuwe indrukken uit de wereld om hem heen. Voor het eerst ziet hij een gezicht, voelt hij handen die hem oppakken, hoort hij geluiden en ruikt hij geuren. Een pasgeboren baby kan nog maar weinig, hij snapt niet veel van zijn omgeving. Hij kan niet staan, niet praten, hij ziet nog niet veel en begrijpt maar weinig van wat er tegen hem wordt gezegd. Maar anderhalf jaar later kan diezelfde hulpeloze baby lopen, zegt hij  woordjes en begrijpt hij al heel veel.  Hoe kan dat?

Hoe leren baby’s?

Met haar onderzoek probeert Sabine Hunnius een antwoord te geven op die vraag. Hoe zetten jonge kinderen de kennis uit hun leerproces in om zelf te kunnen samenspelen? Sabine Hunnius: “De manier waarop een baby de wereld waarneemt, is voor een volwassene maar moeilijk voor te stellen. Door hersenonderzoek weten we dat ook heel jonge kinderen al verwachtingen hebben. Wanneer een volwassene een kopje oppakt, gaat de blik van het kind al naar de mond. Ze verwachten dus dat de volwassene het kopje vervolgens naar de mond zal brengen.”

Baby and Child Research Center

In een inleidende lezing vertelt Sabine Hunnius alles over de ontwikkeling van jonge kinderen en geeft ze uitleg bij nieuwe inzichten uit recent neurowetenschappelijk en psychologisch onderzoek over de ontwikkeling van baby’s en hun hersenen. Na de lezing gaan we op bezoek in het Baby and Child Research Center waar veel van het onderzoek wordt gedaan: hoe zien de testruimtes eruit? Hoe wordt het onderzoek gedaan? Natuurlijk is er ook gelegenheid voor vragen. Na afloop is er een drankje.

Over de spreker

Sabine Hunnius is hoogleraar Developmental Cognitive Neurscience aan de Radboud Universiteit. Bovendien is ze directeur van het Baby and Child Research Center en hoofd van de BabyBRAIN-groep van het Donders Institute.

Maak kennis met

Tijdens Maak kennis met ... ontmoet je hoogleraren van de Radboud Universiteit. Na een kort college over hun vakgebied worden zij geïnterviewd over hun werk, hun motivatie en de maatschappelijke relevantie van hun onderzoek. Je krijgt een kijkje in de wetenschappelijke keuken en als het onderzoek zich daarvoor leent een rondleiding op hun werkplek. En natuurlijk is er ook gelegenheid voor je eigen vragen.

Dit is een programma van Radboud Reflects i.s.m. Radboud Services.

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.