Niet denken maar doen. Hoe doe je dat? | Filosofieworkshop met filosoof Carli Coenen

Niet denken maar doen. Hoe doe je dat?| Lezing door filosoof Carli Coenen | Dinsdag 11 juni 2019 | 19:30 – 21:00 uur | Studio LUX, Mariënburg 38

Aankondiging - Just do it! Niet denken, maar doen is de lijfspreuk van de assertieven, de succesvollen, de aanpakkers, de mensen waar we tegenop kijken. Maar dit veronderstelt dat denken en handelen te scheiden zijn. Is dat wel zo? Onderzoek in deze filosofische workshop samen met filosoof Carli Coenen en de andere deelnemers de verschillende kanten van denken versus doen.  Zie de volledige aankondigingstekst onderin.

Verslag - Niet denken maar doen. Hoe doe je dat?

“We gaan vanavond doen-denken”, opende filosoof Carli Coenen deze allerlaatste aflevering van de filosofische workshop Hoe doe je dat? Ze legde uit dat het niet zozeer de bedoeling is om tips en trucs uit te wisselen, maar om dat wat vanzelfsprekend lijkt, te bevragen. De idee ‘niet denken maar doen’, of – met de slogan van Nike – “just do it” lijkt te veronderstellen dat denken en doen twee heel verschillende dingen zijn. Is dat wel zo? Hoe verhouden denken en doen zich tot elkaar? Saillant detail is, zo vertelde Coenen, dat deze slogan van Nike de laatste woorden waren van een Amerikaanse moordenaar die op zijn doodstraf wachtte.

Twee stromingen

Coenen vertelde dat er binnen de filosofie twee tegengestelde stromingen zijn: de rationalistische en de anti-rationalistische benadering. De rationalistische benadering stelt dat niet-denken een illusie is, dat er geen doen zonder denken is, omdat we niet om het denken heen kunnen. De anti-rationalistische benadering daarentegen stelt juist dat doen een voorwaarde is voor ons denken, dat denken een mogelijkheid is maar geen noodzakelijkheid.

Intuïtieve aantrekkingskracht

Terug naar de praktijk: de leus ‘niet denken maar doen’ heeft een normatieve kracht, er gaat een opdracht van haar uit. Maar klopt die opdracht wel? Is het soms niet juist andersom en zouden we wat meer moeten denken voordat we handelen? In elk geval heeft ‘niet denken maar doen’ een intuïtieve aantrekkingskracht, omdat we allemaal de ervaring kennen dat dit soms klopt, dat ons denken het doen soms in de weg staat. Als voorbeeld noemde Coenen dat je je ineens bewust wordt van je bewegingen terwijl je staat te dansen. Zodra je je afvraagt “ziet dit er raar uit?” word je in het dansen gehinderd. De Amerikaanse filosoof Hubert Dreyfus definieerde denken als afstand nemen van een situatie. Maar afstand tot een situatie kan je ook hinderen, zoals in bovengenoemd voorbeeld.

Positief?

Het loslaten van het denken heeft een sterk positieve lading. We associëren het met creativiteit, spiritualiteit en succes. Maar kun je stoppen met denken? Waarom slagen we er zo vaak niet in? Speelt overgave een rol? En hoe doen we dat dan? Heeft denken niet juist ook een kritische, positieve functie?

Gesprek

Tijdens het gesprek gaat het over denken als uitstelgedrag versus de stress die nodig is om aan iets te beginnen, over angst, over-analyseren, strategie en nadenken als functie om tegen gewoontes in te gaan. Er blijken veel verschillende perspectieven te zijn op wat denken überhaupt is en de conclusie wordt gesteld dat denken en doen wel degelijk sterk vervlochten zijn.

Door: Liesbeth Jansen

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.

Aankondiging

Just do it! Niet denken, maar doen is de lijfspreuk van de assertieven, de succesvollen, de aanpakkers, de mensen waar we tegenop kijken. Maar dit veronderstelt dat denken en handelen te scheiden zijn. Is dat wel zo? Onderzoek in deze filosofische workshop samen met filosoof Carli Coenen en de andere deelnemers de verschillende kanten van denken versus doen.

Rationele wezens

Eeuwenlang zijn we opgevoed met de idee dat bewuste beslissingen ten grondslag liggen aan ons handelen. Wat we doen is dus waardevol omwille van de rationele gedachte die eraan ten grondslag ligt: ik doe dit, want ik wéét dat dit het goede is om te doen. Maar het lijkt er op dat wij vaak helemaal niet zo rationeel handelen, en dat ons doen vaak juist beter gaat als we er niet te veel over nadenken. Sterker nog, het lichaam zélf is belangrijk: het weet wat het doet en moet doen. Onze lichamelijkheid bepaalt in grote mate de context voor ons denken. Maar wat is denken dan, als dat inderdaad zo is? Wat doen we, als we denken?

Lichamelijkheid

Waarom willen we onszelf zo graag als rationele wezens zien? En hebben we niet te weinig waardering voor onze lichamelijkheid? Denk samen met Carli Coenen en twintig andere deelnemers verder over hoe denken en doen zich tot elkaar verhouden.

Over de spreker

Carli Coenen is promovendus filosofie aan de Open Universiteit. Haar onderzoek gaat over de vraag wat het is om te denken.

Hoe doe je dat? is een serie workshops waarin je leert om met een filosofische blik te kijken naar alledaagse thema's zoals vriendschap, werk, liefde en vakantie. Na een korte inleiding door de gespreksleider gaan de deelnemers met elkaar in gesprek. Wat zijn jouw ervaringen, wat is jouw visie? Iedereen komt aan het woord en wordt aan het denken gezet.

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.