19|10|01 Impeaching Trump: A Democratic Duty? | Current Affairs lecture by political scientist Jutta Joachim and American studies scholar Jorrit van den Berk
Impeaching Trump: A Democratic Duty? | Current Affairs lecture by political scientist Jutta Joachim and American studies scholar Jorrit van den Berk | Tuesday 1 October 2019 | 12.30 - 13.15 hrs | Collegezalencomplex, Radboud University
Announcement - Is the end of the Trump presidency drawing near? On Tuesday night, 24 September, the Speaker of the US House of Representatives Nancy Pelosi announced an impeachment investigation of the president. A few days before, Trump was accused of extorting the president of Ukraine for political gain. “The president must be held accountable. No one is above the law,” Pelosi concluded her speech. Join us for a discussion with political scientist Jutta Joachim and American studies scholar Jorrit van den Berk on whether Trump’s last days as president of the United States are drawing near. See full announcement text below.
Aankondiging - Is het einde van Trump’s presidentschap in zicht? Op dinsdagavond 24 september kondigde de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, een onderzoek aan naar de mogelijkheid om de president af te zetten. Trump was een paar dagen eerder beschuldigd van het afpersen van de president van Oekraïne voor zijn eigen politieke gewin. “De president moet verantwoordelijk worden gehouden. Niemand staat boven de wet,” sloot Pelosi haar toespraak af. Kom en neem deel aan een discussie met politicoloog Jutta Joachim en Amerika-deskundige Jorrit van den Berk over de vraag of Trump’s laatste dagen als de president van de Verenigde Staten naderen. Zie de volledige aankondigingstekst onderin.
Verslag - Impeaching Trump: A Democratic Duty?
Er is een afzettingsprocedure begonnen tegen president Trump van de Verenigde Staten. Nadat beschuldigingen naar voren kwamen dat Trump de president van Oekraïne onder druk zou hebben gezet voor zijn eigen politiek gewin, besloten de Democraten in het Huis van Afgevaardigden dat de tijd nu rijp is. Wat houdt de afzettingsprocedure in,en waarom gebeurt het nu? Wat is de kans dat de procedure ertoe leidt dat Trump uit zijn functie ontzet wordt? Over deze en andere vragen gingen politicoloog Jutta Joachim en amerikanist Jorrit van den Berk in gesprek onder leiding van filosoof Frank van Caspel.
Start van ‘impeachment’
In een goed gevulde collegezaal vertelde Jorrit van den Berk allereerst wat er de laatste twee weken nu aan de hand is in Amerika. Een klokkenluider heeft aan de bel getrokken en gesteld dat Trump zijn positie zou hebben misbruikt. Hij zou militaire hulp die door het congres was toegezegd aan Oekraïne hebben tegengehouden, totdat de nieuwe Oekraïense president Zelensky een onderzoek opende naar Trump’s politieke rivaal, Joe Biden. In de aanklacht spreekt de klokkenluider over een telefoongesprek tussen Trump en Zelensky, waarin Trump explicit en herhaaldelijk verzoekt om een dergelijk onderzoek te starten. Een transcript van dat telefoongesprek is vrijgegeven door het Witte Huis en lijkt het verhaal van de klokkenluider sterk te bevestigen. Nog voordat het transcript werd vrijgegeven kondigde Nancy Pelosi, de voorzitter van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden, echter al aan dat er nu een formele ‘impeachment inquiry’ ondernomen zou worden naar het gedrag van de president.
Klokkenluiders
Voordat de discussie verder ging, benadrukte Jutta Joachim het belang van de klokkenluiderswet. Die zorgt ervoor dat medewerkers anoniem misstanden aan de kaak kunnen stellen, zonder te hoeven vrezen voor consequenties. Trump lijkt zich van die wet niets aan te trekken, gezien zijn Tweets waarin hij eist zijn beschuldiger te leren kennen en dreigt met ‘big consequences’. Jutta Joachim geeft aan dat dit tegen het idee van de ‘checks en balances’ in de VS in gaat. De intentie van de founding fathers was dat de machten elkaar konden blijven controleren en klokkenluiderswetten maken dat mede mogelijk.
De beschuldigingen
Er zijn twee beschuldigingen aan het adres van Trump. Niet alleen zou hij zijn Oekraïense ambtgenoot onder druk hebben gezet, ook zou het Witte Huis het bewijs daarvan hebben willen verstoppen. Jorrit vertelt dat de transcripties van het gesprek tussen Trump en Zelensky op een geheime server zijn gezet. Dit laat zien dat de administratie al wist dat er iets niet goed zat en dat ze over de schreef gingen. Desalniettemin is het voor de Democraten een lastige beslissing geweest om tot impeachment over te gaan. Hoewel het juridisch mogelijk en misschien zelfs wenselijk is, speelt politiek momentum een belangrijke rol. Eerdere situaties zoals het Mueller-onderzoek, waarbij Trump zijn eigen belangen veilig probeerde te stellen door zijn politieke macht te gebruiken, werden door de Democraten bekritiseerd, maar toch was er onvoldoende draagvlak voor het starten een impeachment procedure. Maar met deze nieuwe informatie die nu op tafel ligt lijkt te maat vol te zijn en tekent er zich in het Huis van Afgevaardigden een meerderheid af voor een impeachment-onderzoek.
Oorlogsretoriek
Trump laat zich via Twitter in allerlei toonaarden uit over de gevolgen van impeachment. Hij citeert zelfs iemand die zegt dat het tot een burgeroorlog zou leiden. Volgens de sprekers zal dat in de praktijk wel meevallen, maar is er wel reden tot zorg. Het onderzoek kan economische consequenties hebben, die juist de ‘gewone’ burger zal raken. Burgers kunnen dus wel degelijk te lijden hebben onder deze politieke strijd. Jutta Joachim gaf aan dat extreme gevolgtrekkingen, zoals de dreiging van een burgeroorlog, ons afleiden van waar het werkelijk om gaat. Hoewel Trump het graag zo inkadert, is dit niet een strijd op leven en dood. Het gaat om zijn verkeerde handelingen. Veel Republikeinen proberen het narratief naar hun hand te zetten, door de Democraten af te schilderen als de boosdoeners. De klokkenluider zou een spion zijn met slechte informatie en Trump is eigenlijk een voorvechter tegen corruptie. Maar het is de vraag of ze daarmee uiteindelijk het beeld dat nu van Trump ontstaat kunnen veranderen.
Impeachment en afzetten
Hoewel een impeachmentprocedure nu van start is, is het lang niet zeker dat de president ook echt het veld moet ruimen, stelde Jorrit van den Berk. Hij legde uit dat impeachment niet hetzelfde is als het afzetten van de president, het is slechts de eerste stap in dat proces. Deze procedure wordt gestart in het Huis van Afgevaardigden, waar een aanklacht tegen de president wordt ingediend. Om zo’n aanklacht aan te nemen is een eenvoudige meerderheid van stemmen in het Huis nodig (de helft +1), en doordat vrijwel alle democraten in ieder geval het onderzoek steunen, lijkt dat haalbaar. De berechting vindt vervolgens plaats in de Senaat, waar een tweederde-meerderheid nodig is voor een veroordeling. Jutta Joachim gaf aan dat de kans dat de Republikeinen hierin meegaan zeer klein is. Van den Berk vulde aan dat de situatie ook uniek is: geen van de eerdere presidenten die in een afzettingsprocedure terecht zijn gekomen moest ooit berecht worden in een Senaat waar de partij van die president de meerderheid had.
Politiek gewin
Is afzetting dan eigenlijk onmogelijk? Beide sprekers dachten van niet. De houdingen van Republikeinse senatoren zouden kunnen veranderen, wanneer de publieke steun voor de president verandert, maar op dit moment blijft Trump populair onder de Republikeinse achterban. Van den Berk stelde dat senatoren in hun afweging altijd hun eigen politieke carrière in het achterhoofd zullen houden en vooralsnog lijkt het steunen van Trump wat dat betreft gunstiger. Veel Republikeinen hebben daarnaast echter de Grondwet hoog in het vaandel en zien zichzelf als ‘true patriots’. Als er daadwerkelijke sprake van een sterke zaak tegen Trump met voldoende informatie én er is draagvlak bij hun achterban in hun eigen staat, dan zouden individuele vertegenwoordigers de partijlijn los kunnen gaan laten.
Of het uiteindelijk tot een veroordeling zal gaan komen blijft afwachten. Volgens Jutta Joachim en Jorrit van den Berk zal dit uiteindelijk primair afhangen van de informatie die de komende weken naar boven zal komen én in hoeverre de publieke opinie ten opzichte van Trump zal gaan verschuiven. Wat in ieder geval vast staat is dat politieke strijd rondom de impeachment procedure nog lang niet gestreden is.
Door: Tjidde Tempels en Frank van Caspel
Podcast:
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.
Aankondiging / Announcement
Is the end of the Trump presidency drawing near? On Tuesday night, 24 September, the Speaker of the US House of Representatives Nancy Pelosi announced an impeachment investigation of the president. A few days before, Trump was accused of extorting the president of Ukraine for political gain. “The president must be held accountable. No one is above the law,” Pelosi concluded her speech. Join us for a discussion with political scientist Jutta Joachim and American studies scholar Jorrit van den Berk on whether Trump’s last days as president of the United States are drawing near.
Whistleblower
What is going on? Following a whistleblower complaint, Donald Trump admitted that he asked the Ukrainian president to investigate the son of Joe Biden, one of Trump’s political adversaries. Trump seems to have withheld military funds meant to help Ukraine fend off Russia, until Ukraine agreed to help Trump get damaging information on his opponent. Trump himself claims that the accusations are false and calls the investigation presidential harassment and a witch hunt.
Impeachment
Both Trump’s attempted blackmail of Ukraine as well as his administration’s attempts to silence the whistleblower have enraged Democrats and commentators. Since the start of his presidency, Trump has engaged in questionable political actions. For any other president, such behavior may already have given reason to start an impeachment procedure. So far, Trump somehow has managed to remain in the clear. But that all changed on 24 September. What explains the sudden shift in favor of investigating possible impeachment of Trump? What role do next year’s elections play, and what will happen in the Senate if the president goes to trial there?
About the speakers
Jutta Joachim is a political scientist and senior lecturer of international relations at Radboud University.
Jorrit van den Berk is a professor of American studies at Radboud University. He teaches courses on the history and politics of the United States as well as on its international relations.
This is a program by Radboud Reflects and VOX.
Subscribe to the English e-mail newsletter and be the first to know about new programming, video's and podcasts.
Nederlands
Is het einde van Trump’s presidentschap in zicht? Op dinsdagavond 24 september kondigde de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, een onderzoek aan naar de mogelijkheid om de president af te zetten. Trump was een paar dagen eerder beschuldigd van het afpersen van de president van Oekraïne voor zijn eigen politieke gewin. “De president moet verantwoordelijk worden gehouden. Niemand staat boven de wet,” sloot Pelosi haar toespraak af. Kom en neem deel aan een discussie met politicoloog Jutta Joachim en Amerika-deskundige Jorrit van den Berk over de vraag of Trump’s laatste dagen als de president van de Verenigde Staten naderen.
Klokkenluider
Wat is er aan de hand? Naar aanleiding van een klokkenluidersklacht gaf Donald Trump toe dat hij de Oekraïense president gevraagd had onderzoek te doen naar de zoon van Joe Biden, een van de politieke tegenstanders van Trump. Het lijkt erop dat Trump militaire middelen, bedoeld om Oekraïne te helpen zich te verweren tegen Rusland, heeft ingehouden totdat Oekraïne instemde Trump te helpen om schadelijke informatie over zijn tegenstander te verkrijgen. Trump beweert zelf dat de beschuldigingen nep zijn en noemt het onderzoek presidentiële intimidatie en een heksenjacht.
Afzettingsprocedure
Zowel Trump’s poging om Oekraïne te chanteren als de pogingen van zijn regering om de klokkenluider het zwijgen op te leggen hebben Democraten en commentatoren woest gemaakt. Bij elke andere president was zulk gedrag genoeg geweest om de afzettingsprocedure te laten starten. Tot nu toe is het Trump echter gelukt om vrijuit te gaan. Maar dit is allemaal veranderd op 24 september. Wat verklaart deze plotselinge verschuiving ten gunste van het onderzoek naar de mogelijke afzetting van Trump. Welke rol spelen de verkiezingen van volgend jaar, en wat zal er gebeuren in de Senaat als de president daar terechtstaat?
Over de sprekers
Jutta Joachim is politicoloog en hoofddocent internationale betrekkingen aan de Radboud Universiteit.
Jorrit van den Berk is universitair docent Amerikanistiek. Hij doceert over de geschiedenis, politiek en internationale relaties van de Verenigde Staten.
Dit is een programma van Radboud Reflects en VOX.
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.