20|02|20 Maak kennis met... Neuroloog Bas Bloem

Maak kennis met…. Neuroloog Bas Bloem | Donderdag 20 februari 2020 | 15.30 - 17.30 uur | Radboudumc | Radboud Reflects en Radboud Services

Aankondiging - Als kind zag de Nijmeegse neuroloog en parkinson-expert Bas Bloem vanwege de ziekte van zijn moeder het ziekenhuis net iets te vaak van binnen. Dat werd zijn drijfveer om geneeskunde te gaan studeren. Om mensen te helpen, maar ook om af te rekenen met het beeld dat hij in zijn jeugd van de medische wereld kreeg: van artsen in lange witten jassen die uit de hoogte doen. Kom luisteren naar een bevlogen medicus die als missie heeft de gezondheidszorg zó te organiseren zoals je zelf begeleid wilt worden. Zie de volledige aankondigingstekst onderin.

Verslag - Maak kennis met Bas Bloem

Neuroloog en Parkinson-expert Bas Bloem begint zijn lezing met een foto van een volleybalteam: jong oranje in 1985. Naast Ron Zwerver, Olaf van der Meulen en Bas van der Goor zien we daar…. Bas Bloem. Bloem grijnst: “Het waren mooie tijden. En ik heb er dingen geleerd die ook nu nog belangrijk voor me zijn, zoals discipline en multidisciplinariteit. Maar uiteindelijk koos ik voor de studie, niet voor de sport.” Zijn moeder had MS en daardoor was Bas Bloem als kind al gepassioneerd om dokter te worden. En hij wilde niet alleen maar zijn moeder beter maken, maar werd ook getroffen door de afstandelijkheid in het ziekenhuis van toen. “Dat moet toch beter, klantvriendelijker kunnen,” dacht hij al op jonge leeftijd.

Dr. Tulip

Tijdens zijn studie geneeskunde wilde hij heel graag naar Amerika voor een opleidingsplaats, maar dat was niet zo eenvoudig. Via een Amerikaanse collega van een van zijn docenten lukte het toch. Enige nadeel was dat het onderzoeksproject waaraan hij kon meewerken niet een onderzoek naar MS was, maar naar Long loof reflexes in Parkinsonism MPTP induced. “Ik had geen flauw idee wat dat was,“ bekent Bloem lachend. Het werd het begin van een indrukwekkende carrière die hem tot wereldwijd Parkinsonexpert maakte. “In Amerika werd ik al gauw Dr. Tulip genoemd,” vertelt Bloem. “Natuurlijk omdat ik uit Nederland kwam, maar sinds kort heeft die bijnaam een wrange bijklank gekregen. Er zijn namelijk steeds meer aanwijzingen dat Parkinson deels veroorzaakt wordt door landbouwbestrijdingsmiddelen. We vinden bijvoorbeeld clusters van Parkinson in de bollenstreek, waar heel veel landbouwgif gebruikt wordt.” De eerste aanwijzing voor deze hypothese kwam in 1969, toen een groep jonge mensen in Amerika in 1 nacht tijd het eindstadium van Parkinson bereikten door het gebruik van een illegale designerdrug, die niet getoetst was op toxiciteit. Een van de ingrediënten van de drug lijkt op de pesticide MPTP die tot 10 jaar geleden ook in Nederland wijd en breid gebruikt werd. Hoewel dit gif hier en zelfs in China inmiddels verboden is, wordt het in Amerika nog op grote schaal gebruikt. Maar ook in Nederland wordt tot op de dag van vandaag een variant van dit landbouwgif op grote schaal gebruikt en is de toxiciteit ervan zelfs nog nooit onderzocht.

Parkinson Pandemie

Op dit moment legt Bas Bloem de laatste hand aan een nieuw boek getiteld Parkinson Pandemie. Parkinson komt wereldwijd steeds vaker voor. En dat komt niet omdat we gemiddeld ouder worden: als je hiervoor controleert, is het zelfs de enige ziekte die in frequentie toeneemt. We zien bijvoorbeeld een enorme toename in China. En dat is interessant, want daar is de industriële revolutie in volle gang. Parkinson, stelt Bloem, is een man made disease. In Frankrijk is het zelfs al als beroepsziekte erkend.

Het aanpakken van de pandemie volgt twee sporen: enerzijds kijken naar wat er in de hersenen en in de omgeving misgaat om de ziekte in de toekomst te kunnen voorkomen en anderzijds het verbeteren van de kwaliteit van leven van huidige patiënten. Voor Bas Bloem is de individuele patiënt leidend: een goede observatie bij één patiënt kan je op een uniek spoor zetten.

Video’s van patiënten

Ter illustratie daarvan toont hijeen aantal korte video’s van Parkinsonpatiënten:

Patiënt 1 was concertmeester van Nederlands Filharmonisch Orkest en topviolist. In de video zien we hoe de man bij het spelen van een partituur steeds meer fouten maakt totdat hij gefrustreerd afbreekt. Volgens Bloem is dit hét kenmerk van Parkinson: dingen beginnen goed, maar er treden steeds meer fouten op.

Patiënt 2 is een Griekse gewichtheffer. In de video zien we iemand die nauwelijks nog kan lopen, maar na periode van sporten weer goed kan bewegen. Bij Parkinson is automatische piloot kapot, vertelt Bloem. Belangrijk is daarom het benutten van compensatie-strategieën.

Patiënt 3 wordt wel de Hollandse fietser genoemd. Deze meneer kan helemaal niet meer lopen maar wel moeiteloos fietsen. Fietsen op hometrainer blijkt vaak een ideale interventie. Hersenscans van vóór en na het sporten tonen dat het brein bij de controlegroep krimpt, terwijl het bij de sportgroep gelijk blijft en er zelfs nieuwe hersenconnecties ontstaan.

Patiënt 4 is een meneer uit India die nauwelijks meer kon lopen, behalve op de trap. Zij nichtje is kunstenares en bedacht een geniale oplossing: ze schilderde door het hele huis driedimensionale trappen op de vloer.

Bitterballen

“De route naar succes is nooit een rechte lijn,” vertelt Bas Bloem. “Ik mag dan weliswaar een wereldwijd Parkinsonexpert zijn, maar ik kan geen patiënt met MS meer behandelen. Bovendien is het belangrijk om tegenslag als een uitdaging te zien, want het opent nieuwe perspectieven. En niet te vergeten: ieder succes is een feestje waard. Wij zijn waarschijnlijk de grootste afnemer van bitterballen in Nijmegen.”

Door: Liesbeth Jansen

Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.

Aankondiging

Als kind zag de Nijmeegse neuroloog en parkinson-expert Bas Bloem vanwege de ziekte van zijn moeder het ziekenhuis net iets te vaak van binnen. Dat werd zijn drijfveer om geneeskunde te gaan studeren. Om mensen te helpen, maar ook om af te rekenen met het beeld dat hij in zijn jeugd van de medische wereld kreeg: van artsen in lange witten jassen die uit de hoogte doen. Kom luisteren naar een bevlogen medicus die als missie heeft de gezondheidszorg zó te organiseren zoals je zelf begeleid wilt worden.

Buiten de gebaande paden

Bas Bloem wilde eigenlijk specialiseren op de ziekte MS, maar tijdens een stage in Californië werd hij gegrepen door de ziekte van Parkinson: “Het is een ziekte die de automatische piloot van het brein aantast, dus je moet telkens een list verzinnen om de hersens te slim af te zijn. Buiten de gebaande paden gaan. Er zijn verhalen van patiënten die niet meer kunnen lopen, maar bij het horen van muziek wél kunnen dansen. Dat vind ik fascinerend.”

Programma

Tijdens de lezing vertelt Bas Bloem over de ziekte van Parkinson en over de fascinatie voor zijn vak. Daarna is er natuurlijk gelegenheid voor vragen. Na afloop is er een drankje.

Over de spreker

Bas Bloem is hoogleraar Neurologie aan het Radboudumc en de Radboud Universiteit. Hij is mede-oprichter van ParkinsonNet en werd in 2011 uitgeroepen tot Nijmegenaar van het jaar.

Dit is een programma van Radboud Reflects en Radboud Services.

Maak kennis met… is een serie minicolleges voor alle medewerkers van Radboud Services. In deze serie ontmoet je inspirerende wetenschappers van de Radboud Universiteit. Zij geven een kort college over hun vakgebied en worden geïnterviewd over hun werk, motivatie en de maatschappelijke relevantie van hun onderzoek. Je krijgt een kijkje in de wetenschappelijke keuken en als het onderzoek zich daarvoor leent een bezoek aan hun werkplek. En natuurlijk is er ook gelegenheid voor vragen.