18|05|20 Radboud Reflects @Home Video: Euthanasie bij dementie: het besluit van de Hoge Raad

Podcast

[18  mei 2020]
Recent besloot de Hoge Raad dat artsen euthanasie mogen toepassen bij patiënten met vergevorderde dementie, ook als de persoon in kwestie niet meer in staat is om een eerder verzoek te bevestigen. Moeten we blij zijn met deze beslissing, of juist niet? En welke gevolgen heeft het besluit voor alle betrokkenen? Bekijk dit  interview met theoloog Annemarieke van der Woude over de voors en tegens  van het besluit van de Hoge Raad.

Het proces

Het besluit van de Hoge Raad is het gevolg van een lang proces dat startte bij een verpleeghuisarts die euthanasie had toegepast bij een diep demente vrouw. De arts werd vervolgens door de toetsingscommissie beticht van onzorgvuldig handelen. De rechtszaak die hieruit voortkwam eindigde in vrijspraak voor de arts. Tegelijkertijd werd de kwestie zelf overgeheveld naar de Hoge Raad, om meer duidelijkheid te krijgen over de handelingsruimte voor artsen bij soortgelijke gevallen in de toekomst.

Wilsverklaring: een voorschot op de toekomst

Theoloog Annemarieke van der Woude staat aarzelend tegenover euthanasie op basis van een wilsverklaring. In feite neem je hiermee namelijk een voorschot op de toekomst, want je weet niet precies hoe het zal zijn als je daadwerkelijk dement bent. De wilsverklaring is populair omdat het een gevoel van controle geeft: je geeft de ondergrens aan van wat je wilt. Maar in feite, stelt Annemarieke van der Woude, verplaats je daarmee de onzekerheid naar de arts. Die moet namelijk handelen overeenkomstig wat iemand vroeger bij gezondheid heeft gewild. Een goed besluit nemen over euthanasie is voor een arts bijzonder moeilijk als hierover geen gesprek meer kan worden gevoerd met de patiënt. En ondanks de beslissing van de Hoge Raad blijft de interpretatie van de arts nog steeds heel belangrijk.

Meer steun

Ook de naasten van de patiënt moeten zoveel mogelijk betrokken worden bij de beslissing over euthanasie, al mag het niet zo zijn dat hun stem de doorslag geeft, aldus Annemarieke van der Woude. Al was het maar omdat familieleden soms zelf ook ernstig lijden onder de situatie waarin de patiënt verkeert en de uitputting nabij zijn. In plaats van inzetten op een nauwkeurigere uitvoering van de wilsverklaring, zouden we dan ook als samenleving beter kunnen investeren in het ondersteunen van hen die rouwen om iemand die nog niet overleden is.

Over de spreker

Annemarieke van der Woude is theoloog aan de Radboud Universiteit. Ze doet onderzoek  naar heiligheid in het alledaagse leven en in de Bijbel. Daarnaast publiceert ze veelvuldig over het vrijwillig levenseinde, bijvoorbeeld in dagblad Trouw en in haar boeken Als de dood en Het doodshemd heeft geen zakken.

Radboud Reflects @Home laat je verder denken in tijden van corona. We duiken ons archief in en we geven een creatieve digitale draai aan nieuwe programma’s. Dat kan in de vorm van tekst, video of podcast. Bekijk Radboud Reflects @Home. Abonneer je alvast op ons YouTube- en Soundcloudkanaal en mis niks.

Bekijk ook alvast de agenda van Radboud Reflects en schrijf je in voor de nieuwsbrief.