20|11|04 Livestream: US Elections 2020 - The Day After | Discussion with Americanist Jorrit van den Berk and political scientists Carolien van Ham and Chris Nijhuis
US Elections 2020 - The Day After | Discussion with Americanist Jorrit van den Berk and political scientists Carolien van Ham and Chris Nijhuis | Wednesday 4 November 2020 | 12.15 – 13.30 hrs | Online livestream | Radboud Reflects and LUX
Video | Podcast | De Gelderlander: Radboud komt met livestreams als alternatief voor samenkomen tijdens Amerikaanse verkiezingsnacht
"Zeer informatief, in alle opzichten! Dank hiervoor." (Uit een deelnemersevaluatie.)
Announcement - On 3 November 2020 the citizens of the United States are going to the ballots. On ‘the day after’ we might know who will be the next president of the United States. Will president Donald Trump be reelected? Or will his Democratic counterpart Joe Biden succeed him in the White House? What impact will a Trump or Biden presidency have on the future of the country? Join us for a conversation with Americanist Jorrit van den Berk and political scientist Carolien van Ham and Chris Nijhuis on the (preliminary) outcomes of one the most decisive elections in American history. See full announcement text below.
Aankondiging - Op 3 november 2020 gaan de Amerikanen naar de stembus. De dag na de verkiezingen weten we wellicht wie de volgende president van de Verenigde Staten zal zijn. Zal zittend president Donald Trump worden herkozen? Of zal zijn Democratische tegenstander Joe Biden hem opvolgen in het Witte Huis? Wat voor impact zal Trump of Biden hebben op de toekomst van het land? Kom en luister naar Amerikanist Jorrit van den Berk en politicologen Carolien van Ham en Chris Nijhuis over de uitslagen van een van de meest belangrijke verkiezingen in de Amerikaanse geschiedenis. Zie de volledige aankondigingstekst onderin.
Verslag - US Elections 2020 - The Day After
Op 3 november 2020 gingen de Amerikanen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. De verkiezingen, die een historisch hoge opkomst kenden, waren een van de belangrijkste in de Amerikaanse geschiedenis. Van een verpletterende overwinning voor de Democraten, door velen voorspeld, was geen sprake. Integendeel: Trump beweerde dat hij de verkiezingen al had gewonnen, terwijl de resultaten voor enkele beslissende swing states nog lang niet binnen waren. In LUX gingen Amerikanist Jorrit van den Berk en politicologen Carolien van Ham en Chris Nijhuis in gesprek over de voorlopige uitslagen. Tjidde Tempels, programmamaker bij Radboud Reflects, modereerde het gesprek. Deelnemers aan de livestream werden uitgenodigd om online hun vragen in te zenden.
Vertekende peilingen
In de dagen voorafgaand de verkiezingen voorspelden opiniepeilers dat Biden zo’n negentig procent kans had om de verkiezingen te winnen. De voorlopige uitslagen wezen er echter op dat het een nek-aan-nekrace zou worden tussen Trump en Biden. Hoe kan het dat de peilingen zo ver verwijderd waren van de resultaten? Van den Berk merkte allereerst op dat de meeste staten werken met een first-past-the-post-systeem, wat neerkomt op een ‘alles of niets’-principe: een paar procentpunt verschil kan bepalend zijn voor welke kandidaat alle kiesmannen in een staat krijgt toebedeeld. En deze paar procentpunten vallen doorgaans binnen de foutmarge van de peilingen.
Toch voorspelden de opiniepeilers een veel rooskleuriger beeld voor de Democraten dan uiteindelijk werd bereikt. Volgens Nijhuis is opinieonderzoek ontzettend complex, omdat opiniepeilers eerst moeten vaststellen hoe een representatief electoraat eruitziet en dit verondersteld electoraat vervolgens moeten staven. Beide stappen zijn complex. Bovendien is het responspercentage doorgaans zeer laag, onder de vijf procent. Omdat het non-responspercentage verschilt onder verschillende groepen kiezers, worden de resultaten van een peiling vertekend. Van Ham onderschreef de kritiek op de opiniepeilers. Ze vermoedde dat ze er onvoldoende in zijn geslaagd Trump-stemmers te bereiken.
Polarisatie in de VS
Gedurende Trumps regeerperiode waren zijn waarderingscijfers onder de Amerikanen laag, doorgaans rond de 45%. Nijhuis: “Dat duidt erop dat de VS een extreem verdeeld land is. De mate van partijpolitiek is de afgelopen jaren immens gestegen; dat zien we terug in hoe dicht de verkiezingsuitslagen bij elkaar liggen.”
Een vraag uit het publiek was of Trump de polarisatie veroorzaakt of juist een product is van een land dat reeds verdeeld is. Van den Berk: “De polarisatie gaat decennia terug. En Trump is erin geslaagd het erger te maken. Hij is dus zowel een product van een verdeelde natie, als een katalysator van verdere polarisatie.” Wat niet meehelpt, is dat het politieke systeem van de VS zo gefocust is op twee partijen, hetgeen verdere polarisatie in de hand werkt. Van den Berk merkte op dat nergens is vastgelegd dat er twee partijen moeten zijn; dat is slechts een gevolg van hoe het systeem is ontworpen. Er is dus binnen het politiek systeem weldegelijke ruimte om te innoveren en meer partijen toe te laten.
Laura Esselink, rechtenstudent aan de Radboud Universiteit, werd uitgenodigd om over haar ervaringen mee te praten. Esselink heeft namelijk zowel Nederlands, als Amerikaans staatsburgerschap en daarmee ervaring met zowel het Nederlandse, als het Amerikaanse systeem. Er punten zijn waarop ze de voorkeur geeft aan het Amerikaanse systeem, zoals de lokale aard van verkiezingen en de mogelijkheid om te stemmen op propositions (vergelijkbaar met referenda). Toch geeft ze over het algemeen de voorkeur aan het Nederlandse systeem. Esselink stoorde zich aan het feit dat er in Amerikaanse debatten vooral met modder wordt gegooid, in plaats van dat de inhoud van de verkiezingsprogramma’s wordt besproken.
Verkiezingsfraude
Volgens Trump zou er tijdens de verkiezingen sprake zijn van fraude, in het bijzonder veroorzaakt door het stemmen per post. Verkiezingsfraude is echter geen nieuw thema in de VS. Van Ham: “De VS heeft een geschiedenis van verkiezingsfraude. Maar alle gevestigde democratieën hebben dat, als je maar ver genoeg teruggaat. Ik had echter nooit verwacht de VS te moeten bestuderen met betrekking tot verkiezingsintegriteit. De VS scoort het laagst onder westerse democratieën op dat gebied. Beschuldigingen van verkiezingsfraude zijn niet nieuw; langdurige kwesties zijn bijvoorbeeld het herindelen van kiesdistricten (gerrymandering), de financiering van verkiezingscampagnes en de decentrale rol van staten in het verkiezingsproces.”
De sprekers vertelden hoe Democratische staten de afgelopen jaren hebben geprobeerd het electoraat uit te breiden door het verkiezingsproces makkelijker te maken, bijvoorbeeld door vroege kiesregistratie en door stemmen op afstand. Republikeinen keren zich juist tegen deze maatregelen, omdat die volgens hen verkiezingsfraude in de hand werken. Met name immigranten zouden zo kunnen stemmen terwijl zij nog niet genaturaliseerd zijn en dus geen stemrecht hebben. Maar volgens Van Ham is de echte reden van de weerstand van de Republikeinen, dat de meeste van deze nieuwe stemmen naar de Democraten zouden gaan.
Toekomst van de Amerikaanse democratie
Een online deelnemer vroeg zich af of het systeem van het kiescollege en de rol van de kiesmannen niet verouderd is. Amerikanist Van den Berk stelde: “De VS heeft het principe dat alle verkiezingen lokaal zijn. Zelfs de presidentsverkiezingen worden uiteindelijk op staatniveau bepaald. Het kiescollege blijft bestaan, enerzijds omdat het vastgelegd is in de grondwet en daarom moeilijk te veranderen is, anderzijds omdat de partij aan de macht op dat moment het meest gebaat is bij het huidige systeem. Daarmee zijn ze immers aan de macht gekomen. Er is geen stimulans om het systeem te veranderen.”
Toch waren alle sprekers van mening dat er iets zou moeten veranderen. Wat zou Biden kunnen doen om een brug te slaan tussen de gepolariseerde groepen? Volgens Van Ham zou er een nationaal debat moeten komen over de regels van het democratische spel. De partijen moeten de ander weer zien als een legitieme tegenstander, in plaats van als een vijand die vernietigd moet worden. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Nijhuis benoemde dat er alleen verandering komt als beide partijen een stimulans hebben voor die verandering.
Voor de Republikeinen heerst bovendien de vraag of het presidentschap van Trump de partij goed heeft gedaan. Van den Berk wees erop de Republikeinse Partij acht jaar geleden een autopsierapport publiceerde. Daarin stelde ze vast dat de veranderende Amerikaanse demografie de Democraten bevoordeelt: jonger, meer divers, hoger opgeleid. De enige manier voor de Republikeinen om op langere termijn succesvol te blijven, is door minderheden beter aan te spreken en ideologische en homofobe retoriek los te laten. Die voortgang heeft Trump ongedaan gemaakt.
Zal Biden erin slagen de kloof in de Amerikaanse samenleving te dichten? Dat valt nog te bezien. Het probleem is te groot om in één termijn aan te pakken. Maar anderzijds: de VS heeft al vele crises overleefd; Van den Berk is daarom hoopvol over de toekomst: “De democratie is groter dan één verkiezing.”
Door: Thijs Meeuwisse
Video
Podcast
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.
Announcement/aankondiging
Nederlands volgt Engels
On 3 November 2020 the citizens of the United States are going to the ballots. On ‘the day after’ we might know who will be the next president of the United States. Will president Donald Trump be reelected? Or will his Democratic counterpart Joe Biden succeed him in the White House? What impact will a Trump or Biden presidency have on the future of the country? Join us for a conversation with Americanist Jorrit van den Berk and political scientist Carolien van Ham and Chris Nijhuis on the (preliminary) outcomes of one the most decisive elections in American history.
Contested Elections
President Trump has stated numerous times that if he would lose the elections that would be the result of fraud. Due to the corona virus many people are voting by mail, or are voting early. But does this lead to fraud, as some Republicans claim? Or is disabling mail-in voting a way of voter suppression? And, what impact does mail-in voting have on the elections, as it can create a delay in the counting of votes? If the early results lean towards a Republican win, will this lead to Trump claiming an early victory? And how does that impact the ensuing counting of votes?
A Nation Divided
We explore how the American people have voted on both national and state level. Have the Democrats been able to continue their Blue wave or are the Republicans effectively holding on to key swing states? We zoom in on key ‘battle ground states’, assess the race for the Senate and the House of Representatives, and reflect on the way social movements on both the left and the right have impacted the elections. What do these results tell us about the state of American democracy?
Looking Ahead
Together with Americanist Jorrit van den Berk and political scientists Carolien van Ham and Chris Nijhuis, moderator Tjidde Tempels will engage in a conversation about the outcome of the elections. What would an another four years of Trump reign look like? What main policy changes can we expect, should Joe Biden become president? And how will a Republican or Democratic victory impact US foreign policy? During the program, there is room to ask questions digitally. Join the conversation on the US elections and their impact on the future of American democracy.
This program is in English.
About the Speakers
Jorrit van den Berk is an American studies scholar and works as assistant professor of American studies at Radboud University. He teaches courses on the history and politics of the United States as well as on its international relations.
Carolien van Ham is a political scientist. She is professor of Empirical Political Science at Radboud University. Her research focuses on legitimacy and political representation, democratization and authoritarianism, electoral integrity and fraud, and the connection between democracy and human rights. 
Chris Nijhuis is a political scientist and works as lecturer and PhD candidate at the Political Science department at Radboud University. He specializes in American politics, populism and foreign policy. In 2008 he campaigned for the Democratic Party in the state of Virginia.
Tjidde Tempels is an ethicist and political scientist. He holds a PhD in applied ethics and works as program manager at Radboud Reflects.
Subscribe to the English e-mail newsletter and be the first to know about new programming, the latest reviews, videos and more.
Do you have ethical questions in your organization that need further thought? See Radboud Reflects Professional
Nederlands
Op 3 november 2020 gaan de Amerikanen naar de stembus. De dag na de verkiezingen weten we wellicht wie de volgende president van de Verenigde Staten zal zijn. Zal zittend president Donald Trump worden herkozen? Of zal zijn Democratische tegenstander Joe Biden hem opvolgen in het Witte Huis? Wat voor impact zal Trump of Biden hebben op de toekomst van het land? Kom en luister naar Amerikanist Jorrit van den Berk en politicologen Carolien van Ham en Chris Nijhuis over de uitslagen van een van de meest belangrijke verkiezingen in de Amerikaanse geschiedenis.
Omstreden verkiezingen
President Trump heeft aangegeven dat wanneer hij zou verliezen er sprake zou moeten zijn van stemfraude. Als gevolg van het coronavirus stemmen veel Amerikanen eerder of stemmen ze per post. Is dit fraudegevoelig zoals sommige Republikeinen claimen? Of het is onmogelijk maken van stemmen per post een manier om bepaalde kiezers buiten te sluiten? En, wat is de impact van het vertraagd stemmen per post op de uitslagen? Veel Republikeinen zullen fysiek gaan stemmen, terwijl Democraten per post stemmen. Hierdoor zullen de eerste uitslagen in het voordeel van de Republikeinen uitvallen. Betekent dit dat Trump snel de overwinning zal claimen? En wat doet dat met het tellen van de resterende stemmen?
Een verdeeld land
Wat zeggen de verkiezingsuitslagen over verhoudingen tussen de Amerikaanse burgers en de staat van de Amerikaanse democratie? We bekijken hoe men gestemd heeft op zowel nationaal als statelijk niveau. Zijn de Democraten er in geslaagd hun ‘blauwe golf’ voort te zetten? Of houden de Republikeinen grip op de belangrijkste ‘swing states’. Daarnaast kijken we wat er in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden gebeurt en reflecteren we op de impact van sociale bewegingen als Black Lives Matters op de verkiezingen.
Blik op de toekomst
Samen met Amerikanist Jorrit van den Berk en politicologen Carolien van Ham en Chris Nijhuis gaat moderator Tjidde Tempels in gesprek over de uitkomst en impact van deze verkiezingen. Wat betekent nog vier jaar president Trump voor de VS? Wat gaat er veranderen wanneer Joe Biden aan de macht komt? En wat betekent een Republikeinse of Democratische overwinning voor de rol die de Verenigde Staten spelen op het wereldtoneel? Tijdens deze interactieve middag is er uiteraard ruimte om digitaal vragen te stellen. Kom en luister naar dit gesprek over de verkiezingen in de VS en de gevolgen hiervan voor de toekomst van Amerikaanse democratie.
De voertaal is Engels.
Over de sprekers
Jorrit van den Berk is Amerikanist en werkt als Universitair Docent American Studies aan de Radboud Universiteit. In zijn onderwijs en onderzoek richt hij zich op de geschiedenis en politiek van de Verenigde Staten en haar buitenlandsbeleid. Carolien van Ham is politicoloog en werkt als hoogleraar Empirische politicologie aan de Radboud Universiteit. In haar onderzoek richt ze zich op legitimiteit en politieke vertegenwoordiging, democratisering en autoritarisme, en democratie en mensenrechten.Chris Nijhuis is politicoloog en werkte als docent en promovendus bij de vakgroep politicologie aan de Radboud Universiteit. In zijn onderzoek richt hij zich op de Amerikaanse politiek en de invloed van populisme op buitenlands beleid. In 2008 voerde hij campagne voor de Democraten in de staat Virginia.
Tjidde Tempels is ethicus en politicoloog. Hij promoveerde binnen de toegepaste ethiek en werkt als programmamaker bij Radboud Reflects.
Kom je vaker naar de lezingen van Radboud Reflects? Dan is een Radboud Reflects-abonnement misschien interessant.
Wil je op de hoogte blijven van de activiteiten van Radboud Reflects? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.
Wil je verder denken over ethische vragen die spelen in jouw organisatie? Bekijk Radboud Reflects Professional – Ethische verdieping voor organisaties.