21|06|10 The Beauty Bias | Lecture by philosopher Francesca Minerva
The Beauty Bias | Lecture by philosopher Francesca Minerva | Thursday 10 June 2021 | 20.00 – 21.15 hrs | Online | Radboud Reflects and Radboud Diversity, Equity and Inclusion Office
Video | Podcast | Interview met Francesca Minerva in VOX: Beauty bias: een andere vorm van discriminatie? | Column in VOX: Lelijk
Announcement - So-called “ugly” persons and persons with facial difference for example, are being discriminated against. We rack our brains on questions of discrimination on the basis of race, gender or sexual preference, but people whose appearance may be considered unattractive are discriminated against at least as often. Is ‘lookism’ – discrimination on the basis of attractiveness – morally problematic? And if so, why are we doing so little about it? Listen to Italian philosopher Francesca Minerva on the beauty bias and the need to address this form of discrimination. See full announcement below.
Aankondiging - Zogenaamd ‘lelijke’ mensen en mensen met een gezichtsafwijking worden gediscrimineerd. We breken ons hoofd over discriminatie op basis van ras, gender of seksuele voorkeur, maar mensen wiens uiterlijk als onaantrekkelijk kan worden beschouwd, worden minstens zo vaak gediscrimineerd. Is ‘lookism’ – discriminatie op basis van een aantrekkelijkheid – moreel problematisch? En zo ja, waarom doen we er dan zo weinig aan? Luister naar de Italiaanse filosoof Francesca Minerva over de noodzaak om te spreken over deze vorm van discriminatie. Zie de volledige aankondigingstekst onderin.
Verslag - De beauty bias
Onaantrekkelijke mensen worden regelmatig gediscrimineerd. Ze vinden minder snel een baan, of hebben moeite met het vinden van een partner. Hoe moeten we omgaan met lookism, discriminatie op basis van aantrekkelijkheid? Is het een moreel probleem, dat op gelijke voet staat met problemen als racisme? Zo ja, waarom doen we er zo weinig aan? Tijdens het programma van Radboud Reflects, mede georganiseerd door de Radboud Diversity, Equity and Inclusion Office, gaf de Italiaanse filosoof Francesca Minerva, verbonden aan de Universiteit van Milaan en de University of Warwick, een lezing over deze onderwerpen. Na de lezing ging Minerva in gesprek met politicoloog Tjidde Tempels en programmamanager diversiteit, gelijkheid en inclusie Rona Jualla van Oudenhoven. Ook vragen uit het publiek kwamen aan bod.
De schoonheidsmythes ontkracht
Minerva begon haar lezing met een greep voorbeelden uit internetfora van mensen die zichzelf onaantrekkelijk vinden. De verhalen zijn schrijnend; mensen hebben last van depressieklachten en gevoelens van minderwaardigheid. De laatste jaren zijn bovendien incels opgekomen, een vlechtwoord voor ‘involuntary celibate’. Deze online subcultuur bestaat uit mensen die niet in staat zijn een partner te vinden. Zij voelen zich gediscrimineerd vanwege hun uiterlijk—hoewel in sommige gevallen het probleem meer ligt in hun persoonlijkheid en gedrag dan louter hun aantrekkelijkheid. Hoe dan ook, het is een probleem dat geanalyseerd moet worden, volgens Minerva.
Mensen geloven vaak dat schoonheid verder gaat dan iemands uiterlijk, en dat we in staat zijn om niet te snel te oordelen. Maar is dat zo? Minerva: “Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat schoonheid wel degelijk impact heeft. We zien dit zelfs bij onze omgang met baby’s: onaantrekkelijke baby’s worden minder vaak geknuffeld en krijgen minder aandacht dan schattige baby’s. En in rechtszaken worden onaantrekkelijke mensen vaker schuldig bevonden, en krijgen zij hogere straffen opgelegd. Onaantrekkelijke mensen hebben bovendien moeite met het vinden van een baan en krijgen gemiddeld minder betaald.”
Ons oordeel over een persoon wordt eveneens beïnvloed door het uiterlijk. Zo blijkt dat we aantrekkelijke mensen veel positiever beoordelen dan hun onaantrekkelijke evenknieën. Bovendien worden aantrekkelijke mensen ingeschat als competenter en socialer. Minerva: “We zijn geneigd te geloven dat wie mooi is, ook positieve karaktertrekken heeft. We beoordelen dus wel degelijk op uiterlijk, en dat oordeel strekt zich uit tot iemands innerlijk.”
Er wordt wel eens gezegd dat schoonheid ‘in the eye of the beholder’ ligt. Maar als schoonheid volstrekt subjectief was, dan zouden er ook niet zoveel mensen zijn die gediscrimineerd worden op basis van hun uiterlijk. Er lijken wel degelijk kenmerken te zijn die we universeel als mooi bestempelen, volgens Minerva. Voorbeelden zijn symmetrie, jeugdigheid en ‘gemiddeldheid’: als we het gemiddelde zouden nemen van de gezichten van een grote groep mensen, dan vinden we het resulterende gezicht mooi. Zelfs bij jonge kinderen, die nog niet zijn blootgesteld aan de schoonheidsidealen van de samenleving, is een voorkeur voor dergelijke aantrekkelijke gezichten aan te tonen.
Benaderingen van het probleem
Hoe kunnen we het probleem van lookism aanpakken? Volgens Minerva zijn er twee benaderingen te onderscheiden: “Volgens het evolutionair–essentialistische perspectief is schoonheid een biologische adaptatie. We associëren schoonheid met gezondheid en daarom met reproductiepotentieel. Volgens het constructief–sociale perspectief is schoonheid juist een sociaal construct, dat cultureel is bepaald en gericht is op het handhaven van ongelijkheid en discriminatie jegens groepen in een nadelige positie. Er is empirisch bewijs voor beide benaderingen.”
Lookism heeft significante negatieve gevolgen voor het welzijn van onaantrekkelijke mensen. Voor een deel is dit een ‘self-fulfilling prophecy’: doordat mensen zichzelf onaantrekkelijk vinden, zijn ze niet in staat hun potentie te ontwikkelen.
Sociale media dragen bij aan het smalle schoonheidsideaal, volgens Minerva: “Denk aan filters op Instagram: iedereen doet zichzelf mooier voorkomen dan hij daadwerkelijk is. De pandemie, met al het videobellen, heeft er bovendien voor gezorgd dat mensen hun eigen gezicht vaker zien. Zo worden mensen zelfbewuster over hun uiterlijk en stijgt de vraag naar cosmetische chirurgie.”
Mogelijke oplossingen
Tot slot droeg Minerva enkele oplossingen aan die we zouden kunnen inzetten tegen lookism. Geen van deze oplossingen is echter zonder problemen. Ten eerste zouden we het huidige schoonheidsideaal inclusiever kunnen maken. De laatste jaren zijn al stappen in de goede richting gezet, maar we zijn er nog niet. Een veranderd ideaal kan slechts in beperkte mate helpen: we zullen bijvoorbeeld altijd symmetrie aantrekkelijk blijven vinden, om evolutionaire redenen.
Ten tweede zouden we wetgeving kunnen aannemen die lelijkheid beschouwt als een handicap. Maar dat is geen oplossing voor interpersoonlijke relaties. Bovendien kan zulke wetgeving stigmatiserend werken. Financiële compensatie voor onaantrekkelijke mensen kampt met dezelfde problemen.
Tot slot zouden we gratis plastische chirurgie kunnen aanbieden. Maar daarmee verstevigen we de status quo: we dragen bij aan het versmallen van de huidige schoonheidsidealen.
Lookism en rechtvaardigheid
In het gesprek vroeg gespreksleider Tjidde Tempels zich af of lookism wel een probleem van onrechtvaardigheid is. Er zijn wel meer dingen die we misschien wel willen, maar niet kunnen bereiken omdat we de vaardigheden en talenten niet hebben, zoals een profvoetballer worden. Toch zouden we dat niet onder de noemer van onrecht scharen. Waarom (on)aantrekkelijkheid dan wel? Minerva: “Het gaat erom of mensen voldoende van iets hebben, in dit geval aantrekkelijkheid. Vergelijk het met inkomen: om armoede te bestrijden hoeft niet iedereen hetzelfde te verdienen, maar er is wel een minimum nodig. We moeten proberen op een niveau te komen waarop mensen een goed leven kunnen leiden en niet gediscrimineerd worden om hun uiterlijk.”
Zijn er eigenlijk gevallen waar discriminatie op basis van uiterlijk wél is gerechtvaardigd? Volgens Minerva wel: “In relaties hebben mensen recht op hun eigen esthetische voorkeuren. Het heeft geen zin om iemand te dwingen een ander aantrekkelijk te vinden. Maar we kunnen die voorkeuren wel doen verschuiven, door de schoonheidsidealen te veranderen en inclusiever te maken.”
Tot slot kunnen we zelf stappen zetten om lookism tegen te gaan. Volgens Minerva is het belangrijkste dat we ons bewust worden van het probleem. “En zolang we mensen aandacht geven, kunnen we ontdekken of mensen daadwerkelijk aantrekkelijk zijn, ook al lijken ze dat niet op het eerste gezicht.”
Door: Thijs Meeuwisse
Video
Podcast
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.
Announcement/Aankondiging
So-called “ugly” persons and persons with facial difference for example, are being discriminated against. We rack our brains on questions of discrimination on the basis of race, gender or sexual preference, but people whose appearance may be considered unattractive are discriminated against at least as often. Is ‘lookism’ – discrimination on the basis of attractiveness – morally problematic? And if so, why are we doing so little about it? Listen to Italian philosopher Francesca Minerva on the beauty bias and the need to address this form of discrimination.
Ugly and unattractive
We tend not to speak about it, but people with a less beautiful appearance are a disadvantaged group in society. Teachers are stricter to ugly pupils, children rather not share their toys with unattractive playmates and we even tend to find ugly babies to be more annoying when they cry. At the same time, we more eagerly listen to good-looking people, they make friends more easily and they have easier access to jobs. Does this unequal treatment qualify as discrimination? Is it unjust that people who are considered unpleasant to look at have fewer opportunities than the beautiful? And if so, why is not on our radar? Are we turning a blind eye to a serious problem?
A biological basis
That many of us unconsciously discriminate on the basis of looks can be scientifically explained. Components of beauty and features we find attractive, such as facial symmetry, are in part biologically determined. However, knowing this does not reduce the impact of this kind of discrimination: people are suffering from the social consequences of their perceived unattractiveness. Philosopher Francesca Minerva talks about our objective and subjective conceptions of beauty, the problem of physical unattractiveness, and uncovers the moral issues in discrimination on the basis of looks.
Looks and justice
After her lecture, we will engage in a conversation with Francesca Minerva. Is discrimination based on appearance always unjust? And how is lookism related to other forms of discrimination, such as racism? We also talk about the possible legal, social and medical solutions to lookism. Should there be free cosmetic surgery for the ugly? Or does that force people to comply with a specific conception of beauty? And what can we as a society do to address our implicit biases against people who we consider to be less good looking?
This program is in English.
About the speakers
Francesca Minerva (1981) is an Italian philosopher. She is affiliated with the University of Gent and the University of Warwick as a postdoc and university teacher. In addition to lookism her research focusses on questions concerning applied ethics, abortion, cryonics and academic freedom.
Rona Jualla van Oudenhoven is a sociologist and works as the Diversity, Equity and Inclusion Strategist of Radboud University. Before, she was Director Diversity and Inclusion at Durham College and worked as an international development consultant.
Tjidde Tempels is an ethicist and political scientist. He holds a PhD in applied ethics and works as program manager at Radboud Reflects.
Subscribe to the English e-mail newsletter and be the first to know about new programming, the latest reviews, video's and more.
Nederlands
Zogenaamd ‘lelijke’ mensen en mensen met een gezichtsafwijking worden gediscrimineerd. We breken ons hoofd over discriminatie op basis van ras, gender of seksuele voorkeur, maar mensen wiens uiterlijk als onaantrekkelijk kan worden beschouwd, worden minstens zo vaak gediscrimineerd. Is ‘lookism’ – discriminatie op basis van een aantrekkelijkheid – moreel problematisch? En zo ja, waarom doen we er dan zo weinig aan? Luister naar de Italiaanse filosoof Francesca Minerva over de noodzaak om te spreken over deze vorm van discriminatie.
Mooi is beter
Wie een minder mooi uiterlijk heeft, staat in onze samenleving 3-0 achter. Docenten zijn strenger voor lelijke leerlingen, kinderen delen hun speelgoed liever niet met onaantrekkelijke vriendjes en als lelijke baby's huilen vinden we dat irritanter. Tegelijkertijd wordt er beter geluisterd naar knappe mensen, maken ze eerder vrienden en krijgen ze sneller een baan. Is deze vorm van ongelijke behandeling discriminatie? Is het onrechtvaardig dat lelijke mensen minder kansen krijgen in de samenleving? En als dat zo is, waarom spreken we er dan zo weinig over?
Biologische bias
Het is niet vreemd dat mensen onbewust discrimineren op basis van uiterlijk. Componenten van schoonheid en wat we aantrekkelijk vinden zijn ten dele biologisch bepaald. Echter, dit neemt de impact van deze vorm van discriminatie niet weg – mensen lijden onder de maatschappelijke gevolgen van hun onaantrekkelijkheid. Filosoof Francesca Minerva vertelt over onze objectieve en subjectieve concepties van schoonheid en fysieke onaantrekkelijkheid en legt de morele pijnpunten van discriminatie op basis van onaantrekkelijkheid bloot.
Schoonheid en onaantrekkelijkheid
Na haar lezing gaan we met Francesca Minerva in gesprek. Is selectie op basis van uiterlijk per definitie onrechtvaardig? Hoe verhoudt ‘lookism’ zich tot andere vormen van discriminatie zoals racisme? En wat voor oplossingen zijn er? Is het tijd voor gratis plastische chirurgie voor lelijke mensen? Of legt dat juist een dwingend schoonheidsideaal op aan een specifieke groep? En kunnen we als samenleving onze onbewuste vooroordelen richting lelijke of misvormde mensen bijstellen?
De voertaal is Engels.
Over de sprekers
Francesca Minerva (1981) is een Italiaans filosoof en als postdoc en universitair docent verbonden aan de Universiteit van Gent en de University of Warwick. Naast ‘lookism’ en discriminatie doet ze onder meer onderzoek binnen de toegepast ethiek. Zij richt zich op thema’s als abortus, medische technologie en academische vrijheid.
Rona Jualla van Oudenhoven is socioloog en programmamanager diversiteit, gelijkheid en inclusie aan de Radboud Universiteit. Voorheen had ze een vergelijkbare functie aan Durham College en werkte ze als consultant op het gebied van internationale ontwikkeling.
Tjidde Tempels is ethicus en politicoloog. Hij promoveerde binnen de toegepaste ethiek en werkt als programmamaker bij Radboud Reflects.
Draag je Radboud Reflects een warm hart toe? Steun ons dan met een financiële bijdrage en doneer.
Wil je op de hoogte blijven van de activiteiten van Radboud Reflects? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief. Wil je verder denken over ethische vragen die spelen in jouw organisatie? Bekijk Radboud Reflects Professional – Ethische verdieping voor organisaties.