30|05|23 BSA verlagen – een goed idee? | Academic Affairs met onderwijsdirecteur Cees Leijenhorst en fractievoorzitter AKKUraatd Roos Lips
BSA verlagen – een goed idee? | Academic Affairs met onderwijsdirecteur Cees Leijenhorst en fractievoorzitter AKKUraatd Roos Lips | Dinsdag 30 mei 2023 | 12.30 - 13.15 uur | Collegezalencomplex, Radboud Universiteit
Aankondiging - Minister Dijkgraaf wil het bindend studieadvies verlagen naar maximaal 30 studiepunten. Heb je aan het einde van je eerste jaar minder dan 30 studiepunten behaald, dan mag je je studie niet voortzetten. De belangrijkste reden voor deze verandering is het wegnemen van stress: ‘teveel druk werkt verlammend en vertroebelt de vraag of iemand wel of niet geschikt is voor een opleiding.’ Een goed idee? Niet iedereen is enthousiast. Kom luisteren naar student Roos Lips van studentenvakbond Akkuraatd en Cees Leijenhorst, filosoof en directeur onderwijs bij de faculteit FTR. Discussieer mee en vorm je eigen mening! Zie de volledige aankondigingstekst onderin.
Verslag - Baat of schaadt het BSA?
Waar oudere generaties bij ‘BSA’ misschien nog aan een motorfiets denken, betekent het voor iedereen die in de laatste twintig jaar eerstejaars student was in het hoger onderwijs maar één ding: het bindend studieadvies. Sinds eind jaren negentig zijn studenten verplicht om een bepaald aantal studiepunten te halen om naar het tweede jaar te mogen. Eerder deze maand kondigde minister Dijkgraaf aan dat het BSA in het hoger onderwijs verlaagd moet worden naar maximaal dertig studiepunten. Studentenorganisaties reageerden enthousiast, maar onderwijsinstellingen waren er niet over te spreken. In dit programma van Radboud Reflects gingen onderwijsdirecteur Cees Leijenhorst en fractievoorzitter van AKKUraatd Roos Lips hierover in gesprek met elkaar en het publiek, onder leiding van programmamaker Liesbeth Jansen.
Wie profiteert?
Beide sprekers stelden dat ze het zowel eens als oneens zijn met de nieuwe maatregel. Zo legde Lips uit dat de verlaging ademruimte geeft aan studenten, maar dat ze graag het BSA in zijn geheel afgeschaft zou zien worden. Leijenhorst daarentegen stelde dat hij liever een ander onderwijssysteem voor zich ziet, maar dat hij het BSA binnen het huidige onderwijssysteem toch waardevol vindt.
Lips als Leijenhorst waren het erover eens dat het BSA alleen van meerwaarde is als studenten ervan profiteren. Volgens Lips is dit nu niet het geval: ‘De enige die profiteren zijn onderwijsinstellingen. Het is financieel rendabeler als studenten nominaal afstuderen.’ Volgens Leijenhorst kunnen studenten wel van het BSA meeprofiteren. ‘Het BSA kan ervoor zorgen dat studenten er op tijd achter komen of ze op de juiste plek zitten, en niet pas in hun tweede of derde jaar’, aldus Leijenhorst. Lips stelde daarentegen dat de regeling hier niet bij helpt. ‘Uit onderzoek blijkt dat veel studenten bij een andere universiteit met dezelfde studie verder gaan, en dan halen ze deze studie wel.’ Dit kan volgens haar komen doordat de overgang van middelbare school naar hoger onderwijs allerlei andere stressfactoren met zich meebrengt, die invloed hebben op het studieresultaat. Het al dan niet halen van het BSA zegt dan dus niets over de capaciteiten van een student.
In gesprek met het publiek werd opgeworpen op of het probleem niet ligt bij de manier waarop we momenteel het onderwijssysteem financieren. Volgens Leijenhorst ligt hier inderdaad een probleem. ‘Financieren op basis van nominaal afgestudeerde studenten levert perverse prikkels op.’ Lips was het hiermee eens, maar stelde dat dit financieringssysteem los staat van de keuze voor wel of geen BSA. ‘Op hogescholen die het BSA vervangen hebben, blijven studieresultaten gelijk.’
Stress en studiebegeleiding
Vervolgens gingen de sprekers met het publiek in gesprek over alternatieven voor het BSA. Hierbij speelde vooral de vraag of het BSA helpt bij het verlichten van druk op studenten, of dat het stress juist verergert. Volgens Leijenhorst kan het BSA helpen. ‘In het leven van een student is veel keuzestress, het BSA kan een steuntje in de rug zijn om studie hoog op het prioriteitenlijstje van eerstejaars studenten te houden.’ Volgens Lips is het BSA hier echter niet voor nodig. ‘Ook zonder BSA zijn er genoeg financiële motivaties om studiepunten te halen.’
Zelf stelde Lips vanuit AKKUraatd een ‘PSA’ voor als alternatief: een persoonlijk studieadvies. ‘Hierbij wordt ook een norm gesteld, maar deze is persoonlijker afgestemd op de student.’ Zodra opgemerkt wordt dat een student weinig punten behaalt, gaat deze in gesprek met studieadviseurs en kan er in gesprek tot een inschatting gekomen worden over of de student door kan. Studiepunten zijn daarbij niet meer de zwaarst wegende factor. Leijenhorst zou ook graag meer persoonlijke begeleiding zien, maar vond het binnen het huidige systeem een onhaalbaar ideaalbeeld, door werkdruk onder zowel studieadviseurs als docenten. Volgens Lips is dit geen reden om het BSA te behouden. ‘Waarom moeten studenten er de dupe zijn dat de universiteit met deze problemen kampt?’
Tot slot werd besproken of er niet gefocust moest worden op het weghalen van externe, sociaal-economische stressfactoren voor studenten. Leijenhorst stelde dat dit niet realistisch is, noch wenselijk. ‘Op universiteiten als Oxford wordt hiervoor gezorgd: studenten worden gehuisvest en krijgen intensieve persoonlijke begeleiding. De consequentie is dat het een universiteit voor de elite wordt, dat willen wij als Radboud Universiteit niet zijn.’ Volgens Lips is het ook niet wenselijk. ‘Beginnen met studeren en op jezelf wonen levert stress op, maar het brengt ook belangrijke lessen met zich mee. Idealiter wordt dit behouden, en sluit het studiesysteem hier vervolgens op aan.’
Door Ellen Theuws
Foto's - Ramon Tjan
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
Podcast
Aankondiging
Minister Dijkgraaf wil het bindend studieadvies verlagen naar maximaal 30 studiepunten. Heb je aan het einde van je eerste jaar minder dan 30 studiepunten behaald, dan mag je je studie niet voortzetten. De belangrijkste reden voor deze verandering is het wegnemen van stress: ‘teveel druk werkt verlammend en vertroebelt de vraag of iemand wel of niet geschikt is voor een opleiding.’ Een goed idee? Niet iedereen is enthousiast. Kom luisteren naar student Roos Lips van studentenvakbond Akkuraatd en Cees Leijenhorst, filosoof en directeur onderwijs bij de faculteit FTR. Discussieer mee en vorm je eigen mening!
Al stressvol genoeg
Veel studenten zijn blij met de plannen van de minister. Beter nog, zij zien vaak het liefst dat het BSA helemaal zou verdwijnen: “De regeling wordt nu te vaak gebruikt om studenten weg te sturen die te weinig rendement opleveren. Bovendien is een eerste jaar studeren echt al stressvol genoeg, zonder dat je ook nog eens een BSA boven je hoofd hebt hangen. Een lagere BSA zou zorgen voor een betere balans tussen het welzijn van studenten en hun studievoortgang.”
Hogere werkdruk
Maar er zijn ook andere geluiden. Want met een bindend studie advies weet je natuurlijk wel sneller waar je aan toe bent. Juist voor zwakkere studenten zou een hoger BSA positief werken, omdat zij naar de norm toewerken, en daar later in hun opleiding nog steeds profijt van hebben. Daarnaast hebben zwakkere studenten vaak meer begeleiding nodig, wat weer leidt tot een hogere werkdruk bij docenten.
Wie heeft er gelijk? En wiens belangen tellen het zwaarst? Zijn de plannen van de minister genoeg om de stress bij studenten weg te nemen, of is er iets anders nodig? Kom luisteren naar student en fractievoorzitter van AKKUraatd Roos Lips en onderwijsdirecteur Cees Leijenhorst. Vorm je eigen mening en stel je eigen vragen!
Over de sprekers
Roos Lips is student geschiedenis aan de Radboud Universiteit en fractievoorzitter van studentenvakbond AKKUraatd. Ze zet zich daarbinnen vooral in voor inclusie: van betere begeleiding en faciliteiten voor studenten met fysieke en/of mentale problemen tot het doorbreken van taboes rondom gender en seksualiteit.
Cees Leijenhorst is directeur onderwijs aan de faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Hij is ook hoofddocent Geschiedenis van de moderne filosofie aan de Radboud Universiteit.
Wil je op de hoogte blijven van de activiteiten van Radboud Reflects? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief. Wil je verder denken over ethische vragen die spelen in jouw organisatie? Bekijk Radboud Reflects Professional – Ethische verdieping voor organisaties.
Draag je Radboud Reflects een warm hart toe? Doneer dan via iDeal.
Kom je vaker naar de lezingen van Radboud Reflects? Dan is een Radboud Reflects-abonnement misschien interessant.
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.