Deelthema's

Is er aanleiding om het rechterlijk domein te versterken en, zo ja, in welk opzicht en hoe? In hoeverre is het tegelijkertijd mogelijk bepaalde conflictoplossende taken op een rechtsstatelijk verantwoorde wijze (gedeeltelijk) naar andere actoren te verplaatsen of te digitaliseren?

Deze overkoepelende onderzoeksvraag wordt via drie deelthema’s beantwoord:

Deelthema 1: Alternatieve of concurrente conflictoplossers

Wat betekent de opkomst van alternatieve of concurrente conflictoplossers voor het rechterlijk

domein en voor het terrein van conflictoplossing als geheel? Er zijn vele vormen van alternatieve conflictoplossing. De onderzoeksgroep concerteert zich op bestuurlijke conflictoplossing en privaatrechtelijke buitengerechtelijke conflictoplossing.

Deelthema 2: Taakinvulling van de rechter

Voor een antwoord op de vraag of het mogelijk en verantwoord is taken te verplaatsen van de rechter naar alternatieve conflictoplossers, is inzicht vereist in de wijze waarop de rechter en alternatieve conflictoplossers invulling (kunnen en behoren te) geven aan hun taak. Dit deelthema richt zich primair op de taakinvulling door de rechter. Zijn de rechter en het normatief kader waarbinnen hij functioneert nog voldoende toegerust voor conflictoplossing in de voortdurend wijzigende maatschappelijke werkelijkheid? De onderzoeksgroep richt zich vooral op de thema’s legitimiteit en kwaliteit van rechtspraak.

Deelthema 3: De robotrechter: concurrent of collega?

Welke kansen en bedreigingen gaan uit van digitalisering voor het rechterlijk domein van conflictoplossing en hoe kan het rechtsstelsel deze benutten of ondervangen? Digitalisering kan leiden tot uitbesteding van waarheids- of rechtsvinding. Dit kan de rechtspraak versterken en ontlasten, maar ook een serieuze beperking vormen van diens beslisruimte en wellicht zelfs de toegankelijkheid van de rechtspraak verminderen. Het onderzoek op dit deelthema wordt verricht in samenwerking met de onderzoeksgroep Digitale Conflictoplossing.