Recente artikelen
Anne-Linde Oldenhof is sinds december 2021 promovendus aan de Radboud Universiteit en doet al iets meer dan een jaar onderzoek naar organisatieontwerp van gemeentelijke organisaties. Ze heeft daarvoor de Master Bestuurskunde en Bedrijfskunde gevolgd. De deeltijdmaster Bedrijfskunde heeft ze bij Radboud Management Academy gevolgd, terwijl ze werkzaam was als directieadviseur bij de gemeente Winterswijk.
Wat was de aanleiding voor dit onderwerp?
In reactie op de aangescherpte eisen op het gebied van flexibiliteit en efficiëntie - als gevolg van de toename van aantal complexe taken, participatie in netwerken en regionale samenwerkingsverbanden - hebben veel Nederlandse gemeenten de afgelopen decennia hun structuur herzien. Als gevolg hiervan hanteren Nederlandse gemeenten tegenwoordig een breed scala aan verschillende organisatiestructuren, zoals bijvoorbeeld het opgavegericht werken, shared service centers en zelfsturende teams. Mijn promotieonderzoek probeert te kijken naar de structuur van gemeentelijke organisaties en welke invloed dit heeft op het vermogen om strategische doelen te realiseren, zoals het succesvol kunnen inspelen op veranderende opgaven en het scheppen van leermogelijkheden voor ambtenaren.
Waar gaat je promotieonderzoek precies over?
In de verschillende structuurkeuzes die gemeenten maken kunnen twee tegenovergestelde organisatieontwerplogica’s worden herkend. Zo richten sommige gemeenten hun organisatiestructuur meer stroomsgewijs in, terwijl andere gemeenten bewust kiezen voor een meer functionele organisatiestructuur om schaalvoordelen te behalen. Echter, beide ontwerplogica’s claimen dat ze het beste voorschrijven hoe organisaties moeten worden ingericht om de strategische doelen te realiseren.
Heel kort gezegd gaat mijn promotieonderzoek over welke van de twee ontwerplogica’s het meest gelijk heeft, gegeven de unieke context van gemeentelijke organisaties. Hiervoor kijk ik niet alleen naar de relatie tussen de organisatiestructuur en de organisatieprestaties, maar ook naar de onderliggende verklaring die beide ontwerplogica’s hanteren.
Waarom is je promotieonderzoek van maatschappelijk belang?
Allereerst is dit onderzoek van belang omdat het afgelopen decennia niet of nauwelijks onderzoek is gedaan naar de organisatiestructuren van Nederlandse gemeenten. Dit terwijl Nederlandse gemeenten alleen maar een grotere rol zijn gaan vervullen voor de Nederlandse samenleving. Te denken valt bijvoorbeeld aan dat gemeenten sinds 2015 verantwoordelijk zijn geworden voor de jeugdzorg, werk en inkomen en de zorg aan langdurige zieken en ouderen.
Ten tweede is dit onderzoek van belang, omdat de resultaten hiervan kunnen bijdragen aan de verbetering van de kwaliteit van het ontwerp van de ambtelijke organisatie. Dit zodat gemeenten in hogere mate maatschappelijke waarde kunnen realiseren en kunnen inspelen op veranderende opgaven.
Kun je iets vertellen over de voortgang van je onderzoek?
Natuurlijk! Het afgelopen jaar heb ik mij vooral verdiept in de relevante literatuur, diverse verdiepende cursussen gevolgd en mijn onderzoeksvoorstel nader uitgewerkt. Tevens heb ik een klankbordgroep opgericht met diverse gemeentesecretarissen/algemeen directeuren, gemeentelijke managers en strategische adviseurs die van elkaar willen leren en willen bijdragen aan het onderzoek. Met deze gemeenten voer ik nu dan ook gesprekken om een nauwkeurig beeld te krijgen van de eisen die gemeenten stellen aan de ambtelijke organisatie én welke terminologie ze gebruiken voor het omschrijven van hun organisatiestructuur.
Wat staat er voor het komende jaar op de planning met betrekking tot jouw onderzoek? Wat zijn de verdere vervolgstappen?
Ik verwacht de komende tijd nog meer gesprekken te gaan voeren met uiteenlopende gemeenten en organisatieontwerp-experts. Dit om aankomend jaar een survey te kunnen ontwikkelen die verspreid zal worden onder alle 342 Nederlandse gemeenten. Dit om anno 2023 een beeld te krijgen hoe Nederlandse gemeenten hun organisatiestructuren hebben ingericht en de keuzes die ze daarin hebben gemaakt. Hierna zal ik een aantal zorgvuldig geselecteerde gemeentelijke organisaties gaan onderzoeken. Dit om te beoordelen welk van de twee ontwerplogica’s nou eigenlijk beter toegepast kan worden bij gemeentelijke organisaties én te kunnen beargumenteren waarom dat zo is.
Ben je geïntresseerd in het organisatieontwerpen van gemeentelijke organisaties? Bekijk dan onze opleiding Eenvoudig Organiseren van Gemeenten, waarin je leert hoe je jouw organisatie zo efficiënt mogelijk inricht en jouw strategische opgaven overwint.