Lunchlezing Adriaan van Dis

Op 12 mei 2022 ging Adriaan van Dis tijdens de lunch in gesprek met een panel bestaande uit een scholier, twee studenten en een jongerenwerker over de waarde van culturele diversiteit, met name in het onderwijs. Deze panelleden hadden zelf een migratieachtergrond. Het gesprek werd georganiseerd door de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur in samenwerking met RUNOMI, in het kader van Nijmegen Taalhoofdstad.

Saskia Glas, universitair docent aan de Radboud Universiteit, was de moderator van het panel. Zij opende het gesprek met de vraag wat culturele diversiteit precies voor de panelleden betekent. Het panel zag culturele diversiteit als een belangrijk thema binnen onze samenleving. Het kan daarnaast een pijnpunt zijn: we leven binnen de samenleving vaak in eilandjes, los van elkaar en dan kunnen nieuwe dingen eng of gek zijn. Het accepteren van culturele diversiteit werkt alle kanten op: het vraagt van iedereen iets. Adriaan van Dis reageerde als laatste op deze vraag met het statement dat er eigenlijk helemaal geen probleem is met culturele diversiteit. In 2050 heeft de helft van de Europeanen een migratieachtergrond of wordt men met meer dan één cultuur opgevoed. We moeten de eilandjes zien te doorbreken. Dat de multiculturele samenleving mislukt zou zijn, is een misvatting. De multiculturele samenleving is een feit. Als mensen daarmee geconfronteerd worden en daar moeite mee hebben is dat jammer.

Saskia vervolgde hierna het gesprek met de vraag welke stappen we zouden moeten zetten om elkaar beter te leren te begrijpen en het omarmen van culturele diversiteit te vergemakkelijken. Het panel vond het onder andere belangrijk dat we diversiteit kunnen zien. Zo zijn er te weinig mensen met een migratieachtergrond die in hogere bestuurlijke functies als voorbeeld dienen voor wat je kunt bereiken. Zij zouden als voorbeeld moeten dienen dat iedereen op alle posities in de samenleving past. Adriaan van Dis noemde het boek ‘Opgroeien in kleur: Opvoeden zonder vooroordelen’, geschreven door Judi Mesman. Dit boek behandelt veel clichés en het zou goed zijn als docenten bijvoorbeeld dat boek in het onderwijs opnemen.

Hierna passeerden enkele casussen de revue, waaruit bleek dat binnen het onderwijs culturele diversiteit niet altijd even goed wordt begrepen. Deze casussen zorgden voor een ontwapenende discussie over de waarde van culturele diversiteit binnen het onderwijs, waarbij het publiek zich ook in het gesprek mengde en vragen stelde. Hoe benader je bijvoorbeeld docenten die in een gesprek laten zien culturele diversiteit niet te begrijpen? En wat moet je binnen een studie met schrijvers en denkers die heel belangrijk geweest zijn voor de discipline, maar van wie het gedachtegoed of de formuleringswijzen nu echt niet meer door de beugel kunnen?

Aan het slot van het gesprek legden de panelleden nog de nadruk op een aantal prangende kwesties. Durf jezelf te laten zien en altijd te open staan voor vragen. Het is daarnaast belangrijk om allemaal ons steentje bij te dragen aan culturele diversiteit, ook als het een keertje niet werkt. Als bovendien een docent iets zegt tegen een leerling dat die leerling confronterend vindt, dan zijn er in de klas nog 25 anderen. Ook de grijze middenweg mag aangesproken worden, de mensen die geen mening laten horen in een gesprek maar die wel hebben. Dit is de belangrijkste groep. Wees geen toeschouwer maar een speler in het spel. Tot slot: Ga het gesprek aan. Je creëert een samenleving gezamenlijk. Wees open voor andere meningen en luister goed.

Moderator: Saskia Glas

Panelleden:

• Dirani: tweedejaars bachelor Sociologie
• Hosei: Educatieve masterstudent Nederlandse taal en cultuur
• Jaouad Najih: Jongerenwerker bij Am-Supportteam in Arnhem
• Amelia: 17 jaar oud en scholier in Waalwijk
• Adriaan van Dis: Maatschappelijk betrokken schrijver en recente ontvanger van en Eredoctoraat aan de Radboud Universiteit

Er waren bij dit gesprek 29 mensen in het publiek aanwezig.