Instabiliteit op de korte termijn, onzekerheid op de lange termijn
De tarievenstrategie van Trump creëert een klimaat van onzekerheid. Onlangs verlaagde hij abrupt sommige tarieven nadat hij ze had verhoogd - zonder uitleg. De inconsistentie heeft kritiek uitgelokt, ook van Republikeinen. Bohn benadrukte het dilemma op lange termijn: zelfs als de tarieven een deel van de productie terugdrijven naar de VS, is dat niet gegarandeerd een succes. Ze moeten zich ook afvragen waarom Amerikaanse bedrijven meer importeren dan exporteren. Vaak omdat ze wereldwijd niet concurrerend zijn. Zolang dat niet verandert, kunnen tarieven meer kwaad dan goed doen. Ondertussen benadrukte Van der Kamp-Alons de instabiliteit op de korte termijn. Nu er tarieven worden geheven op goederen als auto's en staal, volgen er vergeldingsmaatregelen van de EU. Dit heen-en-weer-getrek kan uitmonden in handelsoorlogen die alle betrokken partijen schaden.
Trump gebruikte de zogenaamde Emergency Economic Powers Act om het Congres te omzeilen en deze tarieven op te leggen. Hoewel velen in het Congres deze mogelijkheid willen inperken, is hiervoor een meerderheid van stemmen nodig - iets wat niet gemakkelijk te bereiken is. Deze wettelijke maas in de wet voedt de onzekerheid op zowel politiek als economisch gebied, waardoor de angst voor een wereldwijde recessie toeneemt.
Een van de meest dramatische tariefescalaties van Trump was tegen China, met tarieven die stegen van 10% tot maar liefst 125%. Waarom specifiek China? “Omdat het bij Trumps persoonlijkheid past,” suggereerde Bohn. Hij maakte vorige presidenten belachelijk die een diplomatieke verbintenis met China nastreefden. Ondertussen wees Van der Kamp-Alons erop dat Trump de macht van China zou kunnen proberen te boycotten, gezien de Amerikaanse “pivot to Asia” van deze eerdere presidenten.
Politieke implicaties
Terwijl de tarieven op de meeste landen werden toegepast, bleven andere landen zoals Noord-Korea, Rusland en Cuba gespaard. Dit roept een fundamentele vraag op: Is de VS nog steeds onze vriend? Bohn waarschuwde voor blijvende politieke schade: “De VS verliezen drastisch het vertrouwen in de rest van de wereld.” Aloude stereotypen over Amerikaans imperialisme worden versterkt, waardoor internationale allianties mogelijk worden verzwakt.
En de terugslag zou wel eens thuis kunnen komen. De EU blijft vergeldingsheffingen overwegen op specifieke goederen - niet over de hele linie, zoals Trump wil. Door bijvoorbeeld tarieven toe te passen op sojabonen, die voornamelijk worden verbouwd in regio's die Trump steunen, hopen ze de binnenlandse politieke basis van Trump te ondermijnen. Ondertussen zijn de Europese landen verdeeld over hoe ze moeten reageren. Frankrijk en Duitsland dringen aan op hardere vergeldingsmaatregelen, terwijl Ierland en Italië voorzichtiger zijn en hun eigen economische belangen niet willen schaden.
Er zijn tekenen van interne druk. Grote tech-bedrijven hebben de tarieven bekritiseerd, vooral nu de aandelenmarkten instorten. Aangezien veel Amerikaanse pensioenen gekoppeld zijn aan de aandelenmarkt, gaat dit niet alleen over handel; het gaat over financiële zekerheid op lange termijn voor gewone Amerikanen. Bohn wees ook op de situatie in Noord-Ierland: door Brexit-overeenkomsten wordt Noord-Ierland nog steeds behandeld als onderdeel van het handelsgebied van de EU, wat voor extra verwarring en spanningen met het VK zorgt.
Waanzin of methode?
Of het nu waanzin of methode is, de tarievenstrategie van Trump heeft kwetsbaarheden in het wereldwijde handelssysteem blootgelegd, allianties geschokt en economische onzekerheid aangewakkerd. Zoals Van der Kamp-Alons en Bohn tijdens het evenement opmerkten, zijn de langetermijngevolgen op economisch, juridisch en politiek gebied nog niet duidelijk.
