Saoendy Tanuya Orelia

Waarom doe je mee met het online invoeren van de Surinaamse Burgerlijke Stand?

Er is een Surinaams spreekwoord dat luidt: Fu sabi pe yu e go, yu mu sabi pe yu komopo. ‘Om te weten waar je naartoe gaat, moet je weten waar je vandaan komt.’

In mijn beleving is er door verschillende groepen mensen te veel gezwegen over onze geschiedenis. Misschien door een zekere schaamte. Maar ik schaam me niet voor het verleden. Mijn voorouders waren o.a. tot slaaf- en tot koeliegemaakte mensen. Ik ben juist heel trots op die immense veerkracht van mijn voorouders. Ik wil weten wie ze waren, hoe ze leefden en vooral niet vergeten welke paden ze voor mij hebben vrijgemaakt. Daarom ben ik mijn stamboom gaan uitzoeken. Voor veel Surinamers is de band met voorouders heel belangrijk.

Al sinds ik als meisje van twaalf naar Nederland kwam, besloot ik dat ik niet wilde vergeten waar ik vandaan kwam. Ik las nog geregeld de schriften terug van de geschiedenislessen die ik in Suriname kreeg op de basisschool, want in Nederland was er bijna geen aandacht voor dat verleden. Het invoeren van de Surinaamse akten helpt mij om die rijke geschiedenis tot leven te wekken. Het is heel belangrijk dat iedereen zijn of haar familiegeschiedenis kan onderzoeken. Het openbaar maken van de Burgerlijke Stand zie ik als mijn bijdrage aan Suriname en het Surinaamse volk.

Is het invoeren moeilijk?

De instructies zijn heel duidelijk. Als je vragen hebt krijg je snel antwoord van de projectleiders of van andere deelnemers op het forum. De online instructiebijeenkomsten zijn heel nuttig. In het begin is het een beetje zoeken hoe het allemaal werkt, ook omdat je op twee websites moet werken, één voor het invoeren en één met het forum, maar ik had het binnen een week onder de knie. Je krijgt er heel snel handigheid in.

Behalve de praktische kant is er ook een emotionele kant aan het invoeren. Daar moest ik wat langer aan wennen. Zeker in het begin van het project, toen we begonnen met de alleroudste geboorteakten uit de periode vóór de afschaffing van de slavernij. Toen zaten we vooral de namen van de kolonisten in te voeren, terwijl ik het juist zo belangrijk vind om die mensen zichtbaar te maken die in de geschiedenis onderbelicht bleven: de Inheemsen, Afro-Surinamers, Hindostanen, Javanen en Chinezen. Gelukkig kwamen we al snel in die periode terecht waarin het overgrote deel van de bevolking aan bod kwam. Kinderen van Inheemsen en nakomelingen van Afro-Surinaamse strijders – Marrons – werden in dat tijdsgewricht weinig tot niet geregistreerd.

Ik herinner me nog dat ik in tranen uitbarstte toen ik een akte las uit 1864 van een kind dat was geboren op de plantage Dordrecht. Ik woon zelf in Dordrecht, en toen kwam dat verleden nog dichterbij. Het is soms wel naar om termen als ‘neger’ of ‘koelievrouw’ tegen te komen. De geschiedenis is niet meer terug te draaien, maar we kunnen er wél van leren. En het werkt voor mij op een of andere manier ook helend om ermee geconfronteerd te worden.

Wat was je mooiste moment tijdens het invoeren?

Met het invoeren krijg je steeds willekeurig een akte toebedeeld. Hoe groot was het toeval dat ik nou net de geboorteakte van mijn overgrootmoeder voor mijn neus kreeg! Dat was een heel emotioneel moment. Mijn betovergrootmoeder, die volgens de akte niet kon lezen of schrijven, had 122 jaar geleden nooit kunnen bedenken dat haar achterachterkleinkind samen met honderden andere vrijwilligers deze documenten voor iedereen beschikbaar zou maken!

Hoe is de sfeer onder de deelnemers?

De sfeer is fantastisch. Er zijn ook veel mensen zonder Surinaamse achtergrond die meehelpen. Door het lezen van de aktes willen sommigen zich meer gaan verdiepen in onze complexe geschiedenis. Ze gaan er meer over lezen. Prachtig. Hadden onze voorouders zich dat ooit kunnen voorstellen, dat mensen van allerlei achtergronden en kleuren op een gelijkwaardige wijze zouden samenwerken? We zijn van ver gekomen. Wel hebben we nog een lange weg te gaan!

Het zijn nog wel vooral oudere mensen, ik hoop dat er ook meer jonge mensen mee gaan doen. Er zijn veel activistische jongeren die opkomen voor erkenning van de Surinaamse geschiedenis. Het invoeren van de akten is ook een heel belangrijke bijdrage aan dat doel.

Heb je nog tips voor mensen die ook willen meehelpen?

Gewoon beginnen! Je hebt er snel handigheid in en je leert heel veel over hoe de mensen toen leefden.

Ook meedoen? Meld je aan en begin meteen!