Terneergeslagen (2018)
Herdenking overledenen Radboud Universiteit 5 november 2018 Studentenkerk
Thema: Terneergeslagen
Motto:
“Besef! De mens gaat in zijn leven op een heel smal pad.
Het belangrijkste is dat je geen angst hebt.”
Rabbi Nachman van Bratzlav
Je merkt niet
Je voelt niet
Dat de sneeuw der jaren
In je haar valt
Je merkt niet
Hoe de zon
Je weg verbrandt
In licht
Zwem je uit naar het meer
Schiet op met dolfijnen
En merkt niet
Dat het water donker wordt
Je komt terug naar de aarde
Waar je van houdt
En merkt niet dat ze
Weggetrokken is
En dat jij aan de rand staat
Je stijgt omhoog
Tot aan de besneeuwde top
Bewondert het panorama
Beneden het groene dal
En merkt niet
Dat een graf wordt gegraven
Rose Ausländer
Aan deze viering werken mee:
Sophia Marquardt (Cello) en Laura Hartmann (piano)
Campuskoor Veelstemmig olv Willibrord Huisman
Vooraf: Siciliano van Willem de Fesch
Lied: Clamavi, uit Psalm 130, Willibrord Huisman
De profundis clamavi ad te, Domine. Domine, exaudi vocem meam.
Uit de diepten roep ik tot u, Heer. Heer, luister naar mijn stem.
Welkom
(als u de teksten van de overweging en het welkom wilt ontvangen kunt u ons een mailtje sturen)
Gedicht: Als de donkere nacht
Als de donkere nacht
van 't verdriet om 't verlies
je overvalt
als 'n overval,
als je in je levensboot
alleen verder moet
beroofd van wie jouw liefste
en warmste licht was,
dan word je zoeker
naar licht en troost,
tastend als 'n blinde,
beroofd van licht.
Als je liefste licht sterft,
sterf je mee
en word je ondergedompeld
in 't donkere water
van 't verdriet.
Als die dingen gebeuren,
ontsteek dan dit licht,
omdat ons beloofd is
dat de nacht zal overgaan
in troostend ochtendlicht.
Lied: Dans nos obscurités
Taizé, Jacques Berthier
Als alles duister is, ontsteek dan het vuur dat nooit meer dooft.
Namen en lichtjes
Wij noemen de namen van onze dierbaren die zijn overleden en steken een lichtje aan. Daarna worden alle bezoekers uitgenodigd om ook een lichtje aan te steken.
Muziek: Music for a while van Henry Purcell
Lied: Wat ik gewild heb
- Huub Oosterhuis, m. Antoine Oomen
Wat ik gewild heb
wat ik gedaan heb
wat mij gedaan werd
wat ik misdaan heb
wat ongezegd bleef
wat onverzoend bleef
wat niet gekend werd
wat ongebruikt bleef
al het beschamende
neem het van mij.
En dat ik dit was en geen ander -
dit overschot van stof van de aarde:
dit was mijn liefde.
Hier ben ik.
Gedicht: Voor wie niet verder kon leven
Bij wie kan ik schuilen
in dit uur
in deze vreemde dagen,
de dood om mij heen,
nog zo onverwacht toch
na alles.
Bij wie kan ik huilen
in deze dagen
bij dit afscheid
van jou,
die als levensdood
geen plek meer vond
om te schuilen.
Jij verlangde zo naar een plaats
om te schuilen.
Nergens kon jij die vinden.
Jij huilde van binnen
al jouw jonge jaren
totdat je nog slechts naar
de dood kon verlangen.
Jij ging stil van ons weg,
eenzaam en zonder gerucht,
in de vroege ochtend.
Jij kon niet meer opstaan.
Jij ging een ander licht
tegemoet,
vriendelijk en veilig
om bij te schuilen.
Mag dat Licht jou groeten
en omarmen,
een schuilplaats voor jou zijn.
Overweging
(als u de teksten van de overweging en het welkom wilt ontvangen kunt u ons een mailtje sturen)
Lied: Leere der Tage, uit de passie De lastpost
tekst: Liesbeth Jansen, vertaling Sarah Kate Wössner, muziek Willibrord Huisman
Alles in mir echot Vergangenes.
Alles zu Stein, ist ab-
gebrochen wie Glas.
Und ich reiß mein Herz auf
an der Leere der Tage
die nach und nach und nach
und kein Einziger
so wie es war.
Lösch doch die Sterne, den Mond entführ
denn alles Licht verkommt zu Schatten
und jede neue traumlose Nacht
flüstert verzweifelt nach dir.
Gedicht: De stem der herinnering
Voor O.A.Glebova-Soedejkina
Waarnaar zit je zo te staren op de muur,
Bij de laatste stralen van het hemelvuur?
Naar een meeuw op 't blauwe waterkleed misschien
Of zou jij de Florentijnse tuinen zien?
Of het park van Tsarskoje Sela, dat oord
Waar jouw levensweg door onrust werd verstoord?
Of zie jij daar bij je knieën soms de man
Die de witte dood koos, aan jouw ban ontkwam?
Nee, mijn ogen zijn slechts op de muur gericht -
Naar de weerschijn van het dovend hemellicht.
18 juni 1913 Slepnjovo
Anna Achmatova
Lied: Wem kan segla förutan wind?
Zweeds volksliedje, zetting Gunnar Erikson
Vem kan segla förutan vind?
Vem kan ro utan åror?
Vem kan skiljas från vännen sin
utan att fälla tårar?
Jag kan segla förutan vind.
Jag kan ro utan åror.
Men ej skiljas från vännen min
utan att fälla tårar.
Wie kan zeilen zonder wind?
Wie kan zonder riemen roeien?
Wie kan afscheid nemen van zijn vriend
zonder dat er tranen vloeien?
Ik kan zeilen zonder wind.
Ik kan zonder riemen roeien.
Maar ik kan geen afscheid nemen van mijn vriend
zonder dat er tranen vloeien.
Gebed aan de Grens (H. Stufkens)
Gegaan tot waar wij kunnen
aan de grens van het Licht staan wij,
in wezen onbegrensd, in het gezicht van de dood.
En wij herinneren ons de oude woorden
dat leven verandert
maar niet wordt weggenomen,
dat niets en niemand verloren gaat.
Zielsverbonden zijn wij met jou
van wie wij hier afscheid nemen,
en die ons in leven en dood zo dierbaar
was en is en blijven zal.
Verbonden zijn wij ook met elkaar
en met alle levende wezens, klein en groot,
met vogels en vissen, velden en bossen,
met zon en maan, met het land vlak en golvend,
de onmetelijke diepzee, met al wat is en verandert,
dag en nacht,
en eindeloos komt en gaat
verwacht, onverwacht,
gedragen, geboren, gewiegd in liefde.
Met heel ons hart vertrouwen we je lichaam toe
aan de tijd die alles heel maakt
en de goedheid van moeder aarde,
en we begeleiden je met
het onzegbare achter onze woorden,
de welsprekendheid van ons zwijgen,
de warmte van onze tranen,
de troostrijke kleuren van onze bloemen.
Hier, aan de grens van het Licht,
zeggen wij: vaarwel en tot ziens, reisgenoot,
nu geroepen te gaan langs andere wegen,
maar onafscheidelijk onze metgezel,
en op dezelfde tijdloze reis
geleid door dezelfde Geest.
En brengen wij ons in herinnering dat wij niet voor niets leven,
en niet voor niets hier en nu verzameld zijn, op deze plek.
Dat wij geroepen zijn, zolang het duurt,
om deze aarde bewoonbaar te maken en te bewonen,
om te leren liefhebben met hart en ziel en huid en haar.
Bidden wij dat dit uur ons mag breken en helen,
verzachten, vermurwen, verbinden tot leven
met elkaar.
Lied: La paz de la tierra
Guatemalan folk melody arr. J. BellC. Carson
The peace of the earth be with you
The peace of the heavens too
The peace of the rivers be with you
The peace of the oceans too.
Deep peace falling over you.
Gods peace growing in you.
Slotwoord / wegzending
Vanavond hebben wij woorden, liederen, licht en stilte met elkaar gedeeld. Gevoelens van verdriet en gemis mochten aan de oppervlakte komen. Pijn en verscheurdheid, terneergeslagenheid, horen bij ons leven als wij een dierbare verliezen aan de dood. Hoe wij daar mee omgaan doet ieder op eigen wijze. Maar daarom wens ik ons heel veel sterkte en kracht toe om samen met elkaar een weg te vinden in het verdriet. Heel veel sterkte deze tijd en komende tijd en wel thuis.
Muziek: Falling Leaves van Kathy Blackwell
Lied: Clamavi, uit Psalm 130, Willibrord Huisman
De profundis clamavi ad te, Domine. Domine, exaudi vocem meam.
Uit de diepten roep ik tot u, Heer. Heer, luister naar mijn stem.
Voor Joenia Anrep
Nam soms mijn levenslot een nieuwe wending,
Of is het spel nu echt gedaan?
Waar zijn de winters dat ik pas naar bed ging
Als ik de klok zes hoorde slaan?
Ik leef hier kalm en sober tegenwoordig
Aan deze ongerepte kust.
Voor ’t uitspreken van lege, lieve woorden
Ben ik niet langer toegerust.
’t Is bijna kerst, ik kan het niet geloven.
Ontroerend groen is ’t steppeland.
De zon straalt. Een haast warme golf strijkt over
Het vlakke spiegelende strand.
Wanneer ik loom en uitgeput versmachtte
Van dit geluk, dan droomde ik en genoot,
Inwendig bevend, van die rust en trachtte
Mij altijd voor te stellen in gedachten
Dat zó de zielen dwalen na de dood.
December 1916, Sebastopol (Belbek)
Anna Achmatova