Zoek in de site...

Delen

Doelstelling & vervolgopleidingen

Doelstellingen en eindtermen bachelor Duitse taal en cultuur
DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst)
Genootschap Nederland-Duitsland
Gesellschaft für deutsche Sprache
Goethe-Institut

Wie de Nederlandse media regelmatig volgt, weet hoe belangrijk Duitsland voor Nederland en voor Europa is. De intensieve culturele, maatschappelijke en economische betrekkingen tussen Nederland en het Duitse taalgebied in heden en verleden bevestigen de noodzaak naar de studie van culturele en maatschappelijke facetten van de Duitstalige landen in hun huidige verschijningsvorm en in hun historische ontwikkeling. Daarin speelt de beheersing van de taal uiteraard een belangrijke rol. Des te opmerkelijker is dat in Nederland een toenemende onbekendheid bestaat met de Duitse taal en de Duitse cultuur in de breedste zin van het woord. Zowel de economische sector als ook de politiek uiten inmiddels hun zorg over deze ontwikkeling, die niet alleen de handelsrelatie met Nederlands grootste buurland onder druk lijkt te zetten. Het 'Belevingsonderzoek Duits' dat in 2010 in opdracht van het ministerie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werd uitgevoerd, laat zien dat er een duidelijke opdracht voor de academische en overige talenopleidingen in Nederland bestaat, de dalende belangstelling voor de Duitse taal te verbeteren. Er zijn daarom deskundigen nodig die de kennis van het Duits in Nederland kunnen vergroten en die in staat zijn het beeld van het moderne Duitsland te nuanceren. Per slot van rekening wordt Duitsland voor Nederland voortdurend belangrijker, niet alleen als handelspartner, maar ook als centrale mogendheid binnen de Europese Unie, wat de inzet van specifieke expertise m.b.t. de Nederlands-Duitse relaties en de rol van Duitsland in Europa vergt.

De opleiding voorziet in een maatschappelijke, culturele en wetenschappelijke behoefte en biedt studenten een interessante studie met zowel cultuur- en literatuurwetenschappelijke aspecten, als ook taal en communicatie. Er is een groeiend tekort aan leraren Duits, tal van organisaties en bedrijven op regionaal, landelijk en Europees niveau hebben deskundigen nodig die in de Duitse taal en cultuur thuis zijn en over de nodige academische en interculturele competenties beschikken om in deze transnationale verbanden te kunnen werken. Daarnaast zijn er ook binnen de academische germanistiek te weinig gekwalificeerde jonge Nederlandstalige beoefenaren van het vak om in de toekomstige behoefte te voorzien.

Een goede beheersing van het Duits in woord en geschrift op academisch niveau is een van de belangrijkste doelen van de opleiding Duitse taal en cultuur. Om dit te bereiken is er aan het begin van het eerste jaar een intensieve taaltraining. Naast het inbedden van taalvaardigheidstraining in de diverse cursussen in met name het eerste jaar wordt van de studenten verwacht, dat zij ook daarnaast werken aan hun taalvaardigheid. Elementen uit de taalvaardigheid worden daarnaast ook in cursussen uit het tweede en derde bachelorjaar ondergebracht, waar zij herhaald en verder uitgebouwd worden. Naast het in het onderwijs geïntegreerde deel van de taalvaardigheidstraining bestaan er voor de studenten nog andere mogelijkheden om aan hun taalbeheersing te werken. Te denken valt daarbij in de eerste plaats aan het verplichte buitenlandverblijf in het tweede bachelorjaar. Daarnaast kan een Sommerkursof taaltraining aan een universiteit in een Duitstalig land gevolgd worden. Ook ondersteuning door het Academisch Schrijfcentrum Nijmegen (ASN) is een mogelijkheid. In alle gevallen wordt uitgegaan van een actieve en zelfkritische houding van de student zelf.

Aan het einde van de bachelorfase wordt verwacht dat de studenten een near-native niveau van het Duits behaald hebben (CEFR: C2). Bij het bachelorwerkstuk zal getoetst worden of de studenten aan deze eis voldoen: uit het werkstuk en de totstandkoming ervan moeten de schriftelijke vaardigheden blijken en uit een mondelinge toelichting van het werkstuk moeten de mondelinge vaardigheden blijken. Onvoldoende beheersing van het Duits kan ertoe leiden dat de bachelorfase niet succesvol kan worden afgerond. 

Naast de aandacht voor het verwerven van de Duitse taal, verwerven de studenten in het majorgedeelte van deze opleiding uitgebreide kennis van de actuele relevante thema's van de Duitse taalwetenschap, literatuur, cultuur, geschiedenis en maatschappij, in het bijzonder in een contrastief Nederlands-Duitse en Europese context. Ze hebben de mogelijkheid deze kennis door middel van minoren in Nijmegen of aan een andere universiteit in Nederland of het buitenland en gedurende het buitenlandverblijf verder te verbreden en/of te verdiepen. Op deze manier ontwikkelen studenten het vermogen aan de hand van exemplarische studies te benoemen hoe de ontwikkeling van het vakgebied samenhangt met ontwikkelingen binnen verwante (geesteswetenschappelijke) disciplines. In het bachelorwerkstuk tonen de studenten aan dat zij zelfstandig, op een wetenschappelijk juiste manier en op een hoog niveau een zelfgekozen onderwerp uit de Duitse taalkunde, literatuur of cultuur kunnen uitwerken en presenteren.

De opleiding Duitse taal en cultuur is een voltijdse opleiding, die uit een bachelorfase van 3 jaar en een één- of tweejarige master bestaat. In het eerste jaar van de bachelorfase, de propedeuse, leg je de basis voor de verdere studie. Het hele programma van dit eerste jaar is voor alle studenten Duitse taal en cultuur verplicht. Dit verplichte deel van de bachelorfase heet major. Ook een belangrijk deel van het tweede en derde jaar van de bachelorfase behoren tot de major, maar daarnaast kies je samenhangende vakkenpakketten die minoren genoemd worden. Het majorprogramma, met vakken op het gebied van de taalvaardigheid, taalkunde, literatuur en cultuur, biedt je het grotere raamwerk en het stevige fundament, terwijl de minoren je in staat stellen om je op bepaalde gebieden verder te oriënteren (verbreden) of te specialiseren (verdiepen).

Verplicht onderdeel van het majorprogramma voor studenten Duitse taal en cultuur vormt het verplichte buitenlandverblijf in een Duitstalig land. Dit buitenlandverblijf is in het tweede semester van het tweede jaar (periode 4) gepland. Niet alleen zal het je taalbeheersing ten goede komen, maar ook de kennismaking met een andere (academische) cultuur zal je verrijken. Om de stap naar het buitenland te vergemakkelijken, ga je al in het eerste jaar gedurende één periode (ca. zeven weken) een dag per week naar onze partneruniversiteit Duisburg-Essen. Je vertrekt dan met alle eerstejaars studenten Duitse taal en cultuur en onder begeleiding van een Nijmeegse docent per pendelbus naar Duitsland, waar je samen met Duitse studenten colleges zult volgen.

Daarnaast is er nog de minorruimte (45 ECTS). Eén van de minoren is het Core Curriculum, dat faculteitsbreed aangeboden wordt. Daar bovenop kun je nog kiezen voor de minor Nederland-Duitsland, maar je kunt ook minoren van andere opleidingen volgen. Een voorbeeld is de (dubbele) minor van de Radboud Docenten Academie die je voorbereidt op de eerstegraads lerarenopleiding, waarmee je je tweedegraads lesbevoegdheid haalt.

Een goede beheersing van de Duitse taal is in deze studie van het allergrootste belang. Of je nu na je studie een baan in het onderwijs, bedrijfsleven of een andere sector ambieert: je Duits moet perfect zijn. Daarom hecht de opleiding sterk aan een intensief traject taalvaardigheidstraining. Meteen bij het begin van je studie word je ondergedompeld in de Duitse taal, want meteen in de eerste week van je studie breng je enkele dagen in Keulen door in het kader van de Intensivkurs. Je zult met je studiegenoten, maar ook met ouderejaars studenten en de docenten van de opleiding (in beide gevallen voor een deel moedertalers Duits) werken aan je spreekvaardigheid. Primaire doel van de Intensivkurs is om eventuele spreekangst weg te nemen. Daarnaast zul je tijdens het verblijf in Keulen een taaltoets afleggen om een objectief beeld te krijgen van je taalniveau bij het begin van je studie.

De studie Duitse taal en cultuur in Nijmegen is een klassieke Germanistiekstudie. De bachelorfase sluit je af met een bachelorwerkstuk, waarin je laat zien dat je geleerd hebt om op een zelfstandige en wetenschappelijke manier een zelfgekozen onderwerp te onderzoeken en te presenteren. Na de bachelorfase kun je een master kiezen. Voor sommige masters gelden voor studenten met een DTC-BA-diploma geen nadere instroomvoorwaarden (Duitstalige letterkunde, Europese letterkunde, Literair Bedrijf, German Linguistics en General Linguistics). Voor andere masters moet je echter bepaalde minoren hebben gevolgd of een selectieprocedure doorlopen, zoals bij de tweejarige binationale joint degree master Europese Studies: Nederland-Duitsland-Studies of de researchmasters. Over de mogelijkheden in de masterfase kun je je op verschillende manieren informeren: er zijn voorlichtingsbijeenkomsten en natuurlijk kun je altijd een afspraak maken bij de studieadviseur. Meer informatie over de verschillende masters vind je op www.ru.nl/master.

Doelstellingen en eindtermen bachelor Duitse taal en cultuur

Gedurende de postpropedeutische fase van de bachelor, het tweede en derde jaar van de bachelorfase Duitse taal en cultuur, bouwen studenten hun kennis en vaardigheden, op basis van de in de propedeuse gelegde grondslag, door verbreding en verdieping uit. Op alle relevante gebieden van de Duitse taal en cultuur, d.w.z. de taalvaardigheid, de taalkunde, de letterkunde en de cultuurkunde, worden cursussen aangeboden, die voortbouwen op hetgeen in het eerste jaar is gedaan, hetzij door nieuwe aspecten toe te voegen, hetzij door een keuze voor een andere historische periode of anderszins. Verdieping op één van de deelgebieden (letter- of taalkunde, cultuurkunde of Duitslandstudies) is mogelijk door het kiezen van de betreffende minor of tijdens het buitenlandverblijf en door het accent dat door het onderwerp van het afsluitende bachelorwerkstuk wordt gezet. Uiteindelijk verwerven de studenten een dusdanig geheel van kennis en vaardigheden en werkhoudingen dat ze in staat zijn om binnen diverse sectoren van de maatschappij, met name ook daar waar sprake is van raakpunten met de Duitse taal, de Duitstalige literatuur, de geschiedenis of culturele (en hier met name ook intercultureel-communicatieve) aspecten van Duitsland, zelfstandig te functioneren, problemen op het terrein van hun vakgebied te analyseren en daarover mondeling en schriftelijk op een near-native niveau van het Duits te rapporteren, zowel aan vakgenoten als aan een breder publiek. Met de bachelor verwerven studenten bovendien de kwalificatie voor toelating tot een van de Duitstalige programma's van de facultaire masteropleidingen, na een selectieprocedure, voor de master Europese studies: Nederland-Duitsland-Studies, of voor andere in aanmerking komende master- of researchmasteropleidingen.

Eindtermen van de bacheloropleiding Duitse taal en cultuur:

Na afloop van de bachelorfase van de opleiding beschikt de afgestudeerde over:

  1. Uitgebreide kennis van de actuele relevante thema's van de Duitse taalwetenschap, de Duitse literatuur, cultuur, geschiedenis en maatschappij, in het bijzonder in een contrastief Nederlands-Duitse en Europese context.
  2. De vaardigheid om in grote mate van zelfstandigheid vraagstukken uit het vakgebied van Duitse taal, cultuur en literatuur te analyseren. Analyse en onderbouwing getuigen van een onderzoekende houding en van een methodische en kritische verwerking van de kennisbasis van het vakgebied.
  3. De vaardigheid om onder begeleiding een relevant, specifiek vraagstuk uit het vakgebied van de Duitse taalwetenschap en literatuurwetenschap te onderzoeken met behulp van passende onderzoeksmethoden. De afgestudeerde kan een probleem afbakenen, deelvragen formuleren, deze theoretisch en empirisch onderzoeken met behulp van relevante bronnen, en hij/ zij kan in correct Duits verslag doen van de onderzoeksresultaten in een helder gestructureerde, academische stijl.
  4. Taalvaardigheid van het Duits op near-native niveau. Hij/zij kan zich mondeling en schriftelijk in verschillende registers goed uitdrukken in het Duits (CEFR niveau C2) en beschikt over een passend taalgevoel en gefundeerde taalkundige kennis over de Duitse taal. Hij/zij heeft kennis van de beschrijvende grammatica en de fonetiek van het Duits, en kan theorieën van grammatica-analyse toepassen op het Duits. De student beschikt over de competenties om de eigen taalkennis in te schatten en het eigen leerproces te verbeteren.
  5. Inzicht en vaardigheden om de eigen werkzaamheden te organiseren, zowel individueel als in teamverband. Hij/zij kan de werkzaamheden verbeteren, mede op basis van feedback van anderen. De afgestudeerde kan lacunes in de eigen deskundigheid signaleren. Hij/ zij maakt weloverwogen keuzes voor de vervolgstudie en loopbaan.
  6. Het vermogen exemplarisch te benoemen hoe de ontwikkeling van het vakgebied samenhangt met ontwikkelingen binnen verwante (geesteswetenschappelijke) disciplines. De student beschikt over voldoende interculturele competenties en kan in bijzonder discussies in Nederlands-Duitse context met betrekking tot alle deelgebieden van het vakgebied juist inschatten.

DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst)

De DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst) is een vereniging (e.V.) die in 1925 is opgericht, in 1945 werd opgeheven en in 1950 een doorstart beleefde. De vereniging kent in 2008 ruim 350 leden; waaronder de Duitse hogescholen en universiteiten die in de zogehetenHochschulrektorenkonferenz (HRK) vertegenwoordigd zijn.

De DAAD kent een omvangrijk takenpakket, dat op hun homepage (http://www.daad.de/) wordt toegelicht. Enkele activiteiten van de DAAD zijn het verstrekken van informatie en het bieden van financiële ondersteuning.

De DAAD verstrekt informatie

  • over het Duitse hoger en wetenschappelijk onderwijs
  • over studiemogelijkheden in het buitenland
  • over studiebeurzen

De DAAD kent fondsen voor

De DAAD stimuleert

  • uitwisseling van docenten en studenten
  • samenwerking tussen Duitse en buitenlandse universiteiten

Contactpersoon binnen de opleiding Duitse taal en cultuur is: mw. dr. S. Jentges (s.jentges@let.ru.nl)

Genootschap Nederland-Duitsland

Het Genootschap Nederland-Duitsland stelt zich ten doel het bevorderen van de culturele betrekkingen tussen Nederland en Duitsland in de ruimste zin van het woord. Het Genootschap Nederland-Duitsland tracht dit doel te bereiken door het organiseren van lezingen en andere manifestaties, zodat de kennis in Nederland van het culturele, sociale en politieke leven in Duitstalige landen wordt bevorderd.
Contact: info@genootschapnederlandduitsland.nl

Gesellschaft für deutsche Sprache

De opleiding Duitse taal en cultuur kent een filiaal van de Gesellschaft für deutsche Sprache (GfdS). Het GfdS is een politiek onafhankelijke vereniging, die zich sinds haar oprichting in 1947 ten doel stelt, de Duitse taal te onderzoeken en de gebruikers van het Duits met raad en daad ter zijde te staan. Zo heeft de Gesellschaft für deutsche Sprache een vaste redactie in de Bondsdag, die onder meer parlementariërs taaladviezen geeft en wetsontwerpen op juistheid van taalgebruik controleert. Namens de opleiding Duitse taal en cultuur en de Gesellschaft für deutsche Sprache vindt in Nijmegen ieder jaar tenminste één lezing met betrekking tot (het juiste gebruik van) het hedendaags Duits plaats. De lezing wordt aangekondigd via de website van de opleiding. De homepage van de Gesellschaft für deutsche Sprache is: www.gfds.de.
Contactpersoon binnen de opleiding Duitse taal en cultuur is: mw. dr. S. Jentges (s.jentges@let.ru.nl)

Goethe-Institut

Het Goethe-Institut Amsterdam probeert het onderwijsprogramma voor studenten door een supplementair cultureel aanbod te verrijken. Daartoe worden vooraanstaande personen uit het openbare en culturele leven van Duitstalige landen (BRD, Oostenrijk, Zwitserland) uitgenodigd om naar Nederland te komen. Het zijn schrijvers, zangers, cabaretiers, wetenschappers, critici, politici en journalisten, die in de vorm van een 'academische tournee' hun eigen werk ten gehore brengen, over actuele ontwikkelingen op het gebied van film, toneel en beeldende kunst informeren, actuele maatschappelijke vraagstukken ter discussie stellen en politieke en historische gebeurtenissen toelichten. Per jaar vinden er  enkele evenementen plaats in het eigen instituut of in culturele centra elders. De evenementen worden op de website van de opleiding en op het mededelingenbord van het instituut aangekondigd. 
Contactpersoon binnen de opleiding Duitse taal en cultuur is: mw. dr. S. Jentges (s.jentges@let.ru.nl)

http://www.goethe.de/ins/nl/ams/deindex.htm?wt_sc=rotterdam

Delen