Inhoud en eindtermen
De masterspecialisatie Politiek en Parlement
Een historische blik
Politieke geschiedenis gaat niet alleen over machtsspelletjes en wetgeving. In de master Politiek en Parlement kijken we verder dan het gangbare beeld om te onderzoeken hoe het politieke apparaat eigenlijk werkt en op welke manier burgers kijken naar politiek. Politiek historici, politicologen en juristen geven elk vanuit hun eigen invalshoek antwoord op deze vragen. Staatsrechtelijke normen en politicologische modellen leveren hierbij de belangrijke kaders en theoretische inzichten. Tegelijkertijd verklaren ze eigenlijk nooit goed waarom politiek werkt zoals het werkt en waarom uiteenlopende groepen burgers zo verschillend naar politiek kijken. Daar ligt de toegevoegde waarde van de historische blik. De politiek historicus kan laten zien hoe sterk verankerde politieke tradities, uiteenlopende overtuigingen en praktijken en de wisselwerking tussen politiek en samenleving bepalend zijn om te begrijpen hoe politiek-representatieve stelsels functioneren. En hoe dit functioneren zich door de tijd heen ontwikkelt.
Oog voor politiek als fenomeen
De laatste jaren is er een hernieuwde belangstelling voor de politiek als fenomeen. Tegelijk bevinden democratieën, in Nederland en elders, zich in een fase van heroriëntatie. Is er nog wel een toekomst voor de representatieve democratie? Wat is een juiste manier van vertegenwoordiging? Welke (historische) alternatieven zijn er? Wat kunnen we vanuit een historisch besef van verandering en continuïteit zeggen over de fase waarin we nu zitten?
Brede opvatting van politiek en parlement
Uitgangspunt bij dit denken over representatie is nog steeds het parlement, dat de kern vormt in elk vertegenwoordigend stelsel van bestuur. Toch wordt er in veel Europese democratieën al bijna een eeuw lang gedebatteerd over ‘het verval’ van het parlement. Waar is de tijd dat volksvertegenwoordigers nog aanzien genoten? Hebben parlementen nog wel wat in te brengen tegen de uitvoerende macht van regering en ambtenarij? In hoeverre verplaatst de politiek zich naar andere machtige spelers, buiten de sfeer van de nationale regeringen en parlementen?
Hoewel de formele politieke instituties een belangrijk uitgangspunt vormen, ligt de nadruk in deze master niet uitsluitend op hun tradities en werkwijze. Minstens zo relevant is het te kijken naar de doorwerking van hun besluiten in de samenleving. Hoe raken deze besluiten bestuurlijk geïmplementeerd en maatschappelijk geaccepteerd? Dat is wezenlijk om te achterhalen, met het oog op ‘de kloof’ tussen burger en politiek. Hier draait het om de interactie tussen verschillende spelers: representatieve instituties, experts, belangengroeperingen, sociale bewegingen en al dan niet georganiseerde groepen gewone burgers. Politiek en Parlement beperkt zich dan ook niet tot ‘de politiek’ in engere zin.
Europees vergelijkend perspectief
In de wetenschap dat geen enkel politiek systeem in een vacuüm opereert, richt de master zich evenmin uitsluitend op Nederland. In Europees vergelijkend perspectief blijkt pas goed wat ‘eigen’ is en welke dilemma’s en praktijken de natiestaat overstijgen. Daar komt bij dat de samenwerking in de Europese Unie en in internationale organisaties de nationale politiek confronteert met specifieke dilemma’s en uitdagingen, die ook hun weerslag hebben op het denken over democratie en de omgang van burgers met politiek.
Multidisciplinair
Politiek en Parlement is als multidisciplinaire masterspecialisatie uniek in Nederland. Het programma wordt aangeboden door de opleiding Geschiedenis, in nauwe samenwerking met het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG) en de opleidingen Politicologie en Staatsrecht. Het bundelt de krachten van een groot aantal Nijmeegse specialisten die zich vanuit verschillende perspectieven bezighouden met vraagstukken van politiek, vertegenwoordiging en beleid in Nederland, elders in Europa en binnen het raamwerk van de Europese Unie.
Nijmeegse expertise
De secties Politieke Geschiedenis, Politicologie en Staatsrecht leveren elk vanuit hun eigen expertise al jarenlang belangrijke bijdragen aan onderwijs, onderzoek en advies met betrekking tot democratie en burgerschap, de cultuur en werkwijze van parlementaire stelsels, maatschappelijke vraagstukken van beleid en bestuur als vreemdelingenbeleid en milieupolitiek, en de omgang van burgers met politiek. Het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, opgericht in 1970, heeft inmiddels een grote staat van dienst als onderzoeks- en expertise-instituut op het terrein van de Nederlandse parlementaire geschiedenis.
Wetenschappelijk én op de praktijk gericht
In het programma van Politiek en Parlement worden wetenschappelijke onderzoeksvaardigheden, kennis en praktijkervaring met elkaar verbonden. Om inzicht te verkrijgen in en ervaring op te doen met het functioneren van politiek in haar maatschappelijke omgeving, lopen studenten stage (8 tot 12 weken) bij een politiek-bestuurlijke organisatie. Den Haag en Brussel bieden veel stagemogelijkheden, maar ook stages bij decentrale en internationale organisaties behoren tot de mogelijkheden.
Zie verderop in de studiegids het studieprogramma voor deze master. Coördinator van deze masterspecialisatie is dr. Marieke Oprel, m.oprel@let.ru.nl
Eindtermen
De afgestudeerde van de masterspecialisatie Politiek en Parlement:
- heeft, in vervolg op wat de afgestudeerde zich in de bachelorstudie heeft eigengemaakt, kennis van en inzicht in het functioneren van Europese politieke stelsels in hun maatschappelijke context, de Nederlandse in het bijzonder, zowel wat betreft historische ontwikkeling vanaf de late 18e eeuw, juridische grondslagen als theoretische reflectie hierop;
- kan een wetenschappelijk debat over de concepten en praktijken van politiek, democratie, vertegenwoordiging en bestuur analyseren en zich een oordeel vormen over de verschillende standpunten. Analyse en onderbouwing getuigen van een onderzoekende houding en van een methodische en kritische verwerking van de gevorderde kennis van het multidisciplinaire vakgebied;
- is in staat een vraagstuk op het terrein van de ontwikkeling van moderne parlementaire democratieën met behulp van passende concepten en onderzoeksmethoden. De afgestudeerde kan vanuit een vraagstelling relevante informatie selecteren, analyseren en interpreteren;
- is in staat om wetenschappelijk gefundeerde, historische expertise in te zetten om een actueel maatschappelijk of politiek vraagstuk te doorgronden en de aldus verkregen inzichten en standpunten overtuigend te vertalen naar een concreet product dat bruikbaar is in verwante publieke, politieke of professionele debatten;
- is in staat om beargumenteerd en in correct Nederlands de resultaten van onderzoek mondeling en schriftelijk te presenteren in een academische stijl;
- is in staat de eigen werkzaamheden te organiseren, zowel individueel als in teamverband. De afgestudeerde kan de werkzaamheden, mede op basis van feedback van anderen, evalueren en verbeteren. De afgestudeerde kan lacunes in de eigen deskundigheid signaleren en hierin met behulp van gerichte zoekacties voorzien;
- is in staat om in het arbeidsveld van politiek, beleid en bestuur werkzaam te zijn, (inter)nationaal, regionaal of lokaal, dan wel in het veld van educatie en communicatie daarover, en maakt weloverwogen keuzes voor zijn/haar loopbaan;
- kan goed beargumenteerd participeren in wetenschappelijke discussies en het publieke debat.