Zoek in de site...

Doelstelling & vervolgopleidingen

Eindtermen
Kosten
Het maken van aantekeningen en gebruik van digitale middelen tijdens colleges
Centrum voor Kunsthistorische Documentatie
Onderzoeksspecialismen
Nederlandse Instituten in het buitenland
Desipientia
Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici (VNK)

Binnen studies die zich met visuele cultuur bezighouden, neemt Kunstgeschiedenis een geheel eigen plaats in. De discipline Kunstgeschiedenis bestudeert die bijzondere categorie van beelden, objecten en gebouwen die je, in bepaalde tijden en onder bepaalde omstandigheden, als kunstwerken kunt kwalificeren. Je doet dat vanuit een historisch perspectief. Als kunsthistoricus onderzoek je artistieke conventies en veranderingen die deze conventies hebben ondergaan. Daarbij gaat de kunsthistoricus uit van het concrete kunstwerk en analyseert dit in materiaal-technische en stilistische zin. Deze discipline stelt echter niet alleen vragen naar de bijzondere verschijningsvorm van het kunstwerk, maar ook naar de betekenis en de culturele achtergronden ervan, in de breedste zin van het woord, en naar de veranderingen die zich in de loop van de tijd in de receptie en voor de functie van het kunstwerk hebben voorgedaan. Een student die aan het eerste jaar van de studie begint, heeft vaak nog weinig inzicht in de aard, problematiek en omvang van de studie. Kunstgeschiedenis in Nijmegen houdt hiermee rekening door een brede basis aan te bieden waarin de kunst van de oudheid, de middeleeuwen, de vroegmoderne, de moderne en hedendaagse periode aan bod komt. Hiermee wordt een fundament gelegd voor een vergelijkende studie van kunstopvattingen uit verschillende tijden, die een verdiepend vervolg krijgt in de specialisatie Kunstgeschiedenis van de masteropleiding Kunst- en Cultuurwetenschappen.

De opleiding biedt studenten de mogelijkheid zich toe te leggen op verschillende specialisaties, bijvoorbeeld naar kunstvorm of tijdvak. Vanaf het eerste begin van de opleiding wordt groot belang gehecht aan de directe confrontatie met het originele kunstwerk: museum- en monumentenbezoek, en vier verplichte, meerdaagse buitenlandse excursies. Naast een gedegen opleiding in de geschiedenis van de beeldende kunst, architectuur en toegepaste kunsten, de theorie en methodologie van de kunstgeschiedenis worden ook andere vaardigheden en attitudes geleerd. Je leert je adequaat uit te drukken in woord en geschrift. Ook moet je zelfstandig gecompliceerde vraagstukken kunnen analyseren, erover kunnen rapporteren en zo nodig eigen voorstellen kunnen ontwikkelen. De vraagstukken moeten bovendien vanuit verschillende (inter)disciplinaire invalshoeken kunnen worden benaderd. Hier verbindt zich de vakgerichte studie Kunstgeschiedenis met een academische attitude en met meer algemene academische en communicatieve vaardigheden.

Aldus zijn afgestudeerden van de opleiding Kunstgeschiedenis breed opgeleid en inzetbaar op verschillende terreinen van kunst en cultuur van het maatschappelijke leven. Als afgestudeerd kunsthistoricus kun je dan ook in veel verschillende beroepen terechtkomen, zoals museummedewerker, journalist of criticus, leraar, rondleider of reisgids, monumentenbeheerder, beleidsmedewerker op het terrein van kunst en cultuur, medewerker op het gebied van pers en voorlichting, of je vindt emplooi in de kunsthandel of het galeriewezen. Sommigen gaan verder in de wetenschap.

Eindtermen

Het voltooien van de bacheloropleiding Kunstgeschiedenis betekent dat studenten niet alleen kunsthistorische kennis heeft verworven, maar ook geleerd hebben zich kunsthistorische methoden en vaardigheden eigen te maken. De bedoelde kennis, methoden en vaardigheden worden in termen van competentie in de volgende eindtermen verwoord.

  1. De afgestudeerde kan de voornaamste periodes en stromingen en een breed repertoire van objecten uit de westerse kunstgeschiedenis van de oudheid tot en met de moderne periode reproduceren en catalogiseren.
  2. De afgestudeerde kan kunstwerken en bouwwerken adequaat beschrijven en ze analyseren in een correct stilistisch, historisch en iconografisch kader.
  3. De afgestudeerde kan de grondbeginselen van de methoden en vaardigheden van kunsthistorisch onderzoek benoemen en evalueren en weet deze onder begeleiding correct toe te passen. De afgestudeerde kan gebruikmakend van verworven kennis vraagstukken uit de Kunstgeschiedenis analyseren.
  4. De afgestudeerde kan een relevant, specifiek vraagstuk uit de Kunstgeschiedenis onderzoeken met behulp van passende onderzoeksmethoden. De afgestudeerde kan een probleem afbakenen, de stand van wetenschap dienaangaande beschrijven, deelvragen formuleren, het onderzoeksmateriaal op kritische wijze theoretisch en/of empirisch onderzoeken met behulp van relevante literatuur in de moderne talen (Nederlands, Engels, Frans en Duits) en in correct Nederlands of Engels mondeling en schriftelijk verslag doen van de onderzoeksresultaten in een helder gestructureerde, academische stijl.
  5. De afgestudeerde kan uiteenlopende kunsthistorische methoden herkennen en beschrijven en kan analyseren hoe verschillende methoden kunnen leiden tot uiteenlopende antwoorden op kwesties van stijl, voorstelling, herkomst, functie, receptie en de constructie van betekenis.
  6. De afgestudeerde kan verworven kennis, onderzoeksresultaten en overige bevindingen op verantwoord niveau overbrengen aan vakgenoten, andere hoger opgeleiden en ook naar een lekenpubliek, op duidelijke en vakspecifieke wijze met behulp van geschikte technische middelen.
  7. De afgestudeerde kan de eigen werkzaamheden organiseren, zowel individueel als in teamverband. De afgestudeerde kan de werkzaamheden, mede op basis van feedback van anderen, evalueren. De afgestudeerde kan lacunes in de eigen deskundigheid signaleren en daarop reflecteren.
  8. De afgestudeerde kan, op basis van verworven inzichten in het vakgebied en verwante (geesteswetenschappelijke) disciplines, weloverwogen keuzes voor een eventuele vervolgstudie maken.

Kosten

Naast de gebruikelijke onkosten voor vakliteratuur moeten studenten rekening houden met entreekosten voor museumbezoek in binnen- en buitenland. Aangeraden wordt (voor zover in 2023-2024 nog mogelijk) een student-lidmaatschap aan te gaan van de International Council of Museums (ICOM), of anders een museumjaarkaart aan te schaffen. Daarnaast dienen studenten Kunstgeschiedenis rekening te houden met extra kosten voor de meerdaagse excursies in het buitenland. Een deel van deze kosten wordt betaald door de Letterenfaculteit die er ook overigens naar streeft de totaal door studenten te maken onkosten niet hoger te laten uitvallen dan het bedrag dat het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting Nibud daarvoor redelijk acht.

Het maken van aantekeningen en gebruik van digitale middelen tijdens hoor- en werkcolleges Kunstgeschiedenis

Het maken van aantekeningen tijdens hoor- en werkcolleges is van groot belang, evenals uiteraard het intensief volgen van de colleges. Van veel hoorcolleges worden de PowerPointpresentaties (of een samenvatting daarvan) na afloop van het college via Brightspace ter beschikking gesteld, wat betekent dat iedereen het beeldmateriaal met de basale gegevens krijgt; in andere gevallen gaat het doorgaans om beeldmateriaal dat eenvoudig in handboeken of andere literatuur c.q. internetbronnen is terug te vinden.

Aantekeningen hoeven dus alleen betrekking te hebben op de verhalende inhoud van het college: opbouw en structuur, hoofdpunten, begrippen, etc. Het maken van handgeschreven notities op papier is sterk aan te raden: dat is het minst afleidend (ook voor medestudenten), memoriseert het best en is een prima uitgangspunt om na afloop van het college voor jezelf een uitgewerkt verslag te maken. Op die manier verwerk je de collegestof op de meest effectieve manier en heb je studiemateriaal om je voor te bereiden op de toetsing.

Tijdens college is het maken van beeld- of geluidsopnamen niet toegestaan en is gebruik van mobiele telefoons verboden. Bij gebruik van een laptop of tablet voor het maken van aantekeningen moet communicatie via social media uitgeschakeld zijn. Ook elk ander internetgebruik is verboden, tenzij dat expliciet wordt toegestaan ten behoeve van de werkvorm. Dit ter bescherming van ieders eigen concentratie, maar vooral ook omdat internetgebruik door de oplichtende schermen zeer afleidend en dus hinderlijk is voor je medestudenten. Bij afwijkend gedrag kan de docent de betreffende student verzoeken het college te verlaten.

Centrum voor Kunsthistorische Documentatie

Het Centrum voor Kunsthistorische Documentatie (CKD) beheert de omvangrijke collecties beeldmateriaal die in het kunsthistorisch onderwijs en onderzoek in Nijmegen worden gebruikt. Studenten kunnen beeldmateriaal voor referaten, werkstukken of scripties zoeken op het CKD. Vooral het iconografisch geordende Van der Krogt-archief bevat afbeeldingen die heel handig kunnen zijn voor studenten. Studenten kunnen in het kader van hun opleiding via het CKD beeldmateriaal bestellen voor referaten of werkstukken. Dit beeldmateriaal wordt in de collectie van het CKD opgenomen.

Op het CKD staan voor iedereen raadpleegbaar de meest relevante naslagwerken van de opleiding Kunstgeschiedenis. Ook staan er exemplaren van de studieboeken die jaarlijks terugkeren in het onderwijs op het CKD.

Het CKD beschikt over ca. twee miljoen afbeeldingen van voornamelijk West-Europese beeldende kunst en architectuur: foto's, reproducties, ansichtkaarten of afbeeldingen op microfiches. Daarnaast bezit het CKD ook collecties die speciaal voor het onderwijs zijn, zoals een grafiek- en een historische fotografiecollectie.
Een deel van de collecties is gedigitaliseerd en online te raadplegen. De FAUN-database geeft een verzameling gedigitaliseerde dia's die de afgelopen vijftig jaar voor de opleidingen kunstgeschiedenis en archeologie gemaakt zijn. Deze afbeeldingen zijn gratis beschikbaar voor studenten.

Het CKD is gevestigd in het Erasmusgebouw (E. 11.14). Hoofd van het CKD is drs. W. Piron.

Onderzoeksspecialismen

Het onderzoek waar stafleden van de opleiding Kunstgeschiedenis mee bezighouden is ondergebracht in het facultaire onderzoeksinstituut Radboud Institute for Culture & History (RICH). Publicaties zoals die zijn opgenomen in de Radboud  repository laten zien op welke gebieden de verschillende stafleden actief zijn. Het onderzoek op het gebied van de kunstgeschiedenis van de late oudheid tot de moderne periode, is gericht op vragen betreffende de wisselwerking van kunst en religieuze, filosofische of politieke stromingen. Deze kunnen worden afgeleid uit specifieke beeldprogramma's, of uit een bepaalde stijl, uit een gekozen ruimteconcept of vormgeving. Onderzocht wordt welke invloed bijvoorbeeld de opdrachtgever, de plaats waarvoor het kunstwerk bedoeld was/is en zijn (oorspronkelijke) functie, hierop uitoefenen. Verder sluit het onderzoek van diverse stafleden ook aan bij interuniversitaire onderzoeksverbanden, zoals de landelijke onderzoeksscholen Kunstgeschiedenis, Mediëvistiek, en Huizinga Instituut.

Nederlandse Instituten in het buitenland

De Nederlandse universitaire wereld kent een aantal Wetenschappelijke Instituten in het Buitenland (NWIB). Voor studenten Kunstgeschiedenis zijn met name de instituten in Italië relevant: het Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut te Florence (NIKI) en het Koninklijk Nederlands Instituut te Rome (KNIR). Aan beide instituten worden regelmatig cursussen georganiseerd die zijn bedoeld voor studenten van de deelnemende universiteiten. Ook zijn er regelmatig mogelijkheden voor stages. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor een langer studieverblijf ten behoeve van onderzoek voor scripties.

Kijk voor meer informatie op de websites van de instituten of neem contact op met Bram de Klerck.

Desipientia

Het kunsthistorisch tijdschrift Desipientia is verbonden aan de opleiding Kunstgeschiedenis van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Het tijdschrift biedt jonge kunsthistorici (studenten, pas afgestudeerden, promovendi) de mogelijkheid hun onderzoeksresultaten te publiceren te midden van meer gevorderde vakgenoten. In elk nummer wordt gewoonlijk een bepaald thema belicht. Desipientia verschijnt twee maal per jaar.

Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici (VNK)

Iedereen die in Nederland is afgestudeerd in de kunstgeschiedenis, kan lid worden van de Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici. De VNK organiseert jaarlijks een Nationaal Kunsthistorisch Congres, looft diverse prijzen uit voor kunsthistorisch onderzoek en verzorgt een digitaal nieuwsbulletin. Ook voor studenten is het goed kennis te nemen van de informatie en vacatures die de VNK op haar website publiceert. Sinds kort is er ook een afdeling Jong VNK die een brug wil slaan tussen jonge kunst- en architectuurhistorici tot en met 30 jaar (studenten en pas afgestudeerden) en de gevestigde vakgenoten.