Onderzoekscentrum voor mystiek en spiritualiteit
Zoek in de site...

Titus Brandsma Lezing 2018 Van Liempt

Ad van Liempt, journalist, auteur van oorlogsboeken en tv-programmamaker, over Titus Brandsma in oorlogstijd. Hij vertelt over kapelaan Rinus van Rooijen, die net als Titus Brandsma zich in de oorlog openlijk tegen de bezetters uitsprak. Op 3 augustus 1941 sommeerde de bezetter alle vakbonden op te heffen en alle werknemers te verplichten lid te worden van het Arbeidsfront. Aartsbisschop Jan de Jong liet in een brief, die hij in de mis opdroeg, weten dat hij faliekant tegen deze maatregel was. Van Rooijen liet de brief huis-aan-huis bezorgen in zijn parochie. Uiteindelijk is hij in Dachau bezweken aan de gevolgen van de dwangarbeid.

Drie dagen later kwam in datzelfde gruwelijke kamp in Zuid-Duitsland Titus Brandsma aan. Brandsma’s laatste station op zijn reis naar het einde, die vijf maanden eerder was aangevangen, bij zijn arrestatie in Nijmegen. De overeenkomst met kapelaan Marinus van Rooijen is evident: Dachau, natuurlijk, en ook: gestraft voor actieve steun aan het anti-Duitse beleid van de Utrechtse aartsbisschop Jan de Jong.

Met aartsbisschop Jan de Jong komt Brandsma in contact in zijn rol als adviseur van de Nederlandse bisschoppen inzake de katholieke media. In december 1941 kregen de Nederlandse dagbladen een advertentie aangeboden van het Opvoedersgilde, een mantelorganisatie van de NSB, die zich voornamelijk bezig hield met onderwijskwesties. In overleg met de aartsbisschop schreef Brandsma een brief waarin de katholieke kranten werden opgeroepen dat ze NSB-advertenties moesten blijven weigeren. Hij maakte met de brief een rondreis langs krantendirecties en de andere bisschoppen, zodat iedereen op de hoogte was van het standpunt van de kerk.

Uiteindelijk werd deze rondgang Titus Brandsma fataal en werd hij gearresteerd wegens stelselmatige voorbereiding van een verzetsbeweging. Titus Brandsma overleed op 26 juli 1942 in Dachau.

Lees de hele lezing van Ad van Liempt na (pdf, 353 kB)