Onderzoekscentrum voor mystiek en spiritualiteit
Zoek in de site...

Steun het Titus Brandsma Instituut

Steun het onderzoek of de activiteiten van het Titus Brandsma Instituut en doneer nu. U kunt via een Tikkie doneren of ons structureel steunen. Namens alle medewerkers van het Titus Brandsma Instituut heel hartelijk bedankt!

STEUN HET TITUS BRANDSMA INSTITUUT 
U kunt een bepaald onderzoeksproject of een activiteit eenmalig steunen, maar u kunt ook ons structureel steunen met een bepaald bedrag per maand of jaar. U kunt er ook voor kiezen het Titus Brandsma Instituut in uw nalatenschap op te nemen.

Draagt u het Titus Brandsma Instituut een warm hart toe en wilt u in ons onderzoek en onze activiteiten investeren? Vul dan nu het donatie formulier in.

Doordat het Titus Brandsma Instituut geregistreerd staat als ANBI hoeft u geen (erf)belasting te betalen. Welke vorm van ondersteuning u ook kiest, uw bijdrage komt voor 100 procent ten goede aan het ons onderzoek en onze activiteiten.
> Aanmeldformulier donateur worden

Ondersteuning onderzoek en activiteiten
Ons onderzoek en onze (publieks)activiteiten kunnen alleen gerealiseerd worden dankzij professionele ondersteuners. Denk aan ons secretariaat, onze communicatie en aan redactionele ondersteuning (Studies in Spirituality).

Dankzij deze collega's kunnen onze onderzoekers excelleren en onderzoek van betekenis doen. U kunt ook een donatie doen ter ondersteuning van onze ondersteuning.

Grondslagenonderzoek
We doen onderzoek naar wetenschappelijke theorieën over christelijke mystieke en spirituele tradities. Hoe elementen uit de mystieke traditie doorwerken in ons moderne zelfbeeld, zowel het religieuze als het niet-religieuze, is bijvoorbeeld een belangrijke vraag in ons onderzoek.

Speerpunten van deze onderzoekslijn zijn:

  • Moderne Devotie

De Moderne Devotie is een van de meest invloedrijke spirituele initiatieven uit de Nederlandse geschiedenis. Deze religieuze hervormingsbeweging ontstond rond 1375 in de IJsselstreek, en verspreidde zich al snel over heel Noordwest-Europa. De bloeitijd valt in de vijftiende eeuw.

  • Theorievorming vroegmoderne spiritualiteit

Het onderzoek naar vroegmoderne spiritualiteit laat zien hoe mystici in de 17e eeuw middenin hun tijd stonden en actief aan de cultuur deelnamen.

Naast tal van andere auteurs, laat het TBI-onderzoek zich hierin vaak leiden door het werk van de Franse historiograaf en theoreticus van de mystiek, Michel de Certeau (1925-1986).

  • Mystiek en psychoanalyse

De studie naar de impact van de mystieke en spirituele traditie op recente moderniteitstheorieën valt ook onder het Grondslagenonderzoek. Onderdeel daarvan vormt de studie van de relatie tussen psychoanalyse en mystiek, waarbij auteurs als Sigmund Freud, Jacques Lacan en Michel de Certeau toonaangevend zijn.

Spiritualiteit en religieus leven
Vanaf de oprichting heeft het Titus Brandsma Instituut bijzondere aandacht voor de spiritualiteit van het religieus leven. In de onderzoekslijn Spiritualiteit en Religieus Leven zetten wij dit onderzoek voort. We onderzoeken niet alleen de geschiedenis van het religieus leven, maar ook de hedendaags geleefde vormen van religieus leven; de spiritualiteit van erkende religieuzen en van geïnspireerde leken.

Zo doen wij onderzoek naar:

  • Geschiedenis van het religieus leven: Teksten uit de joodse en christelijke mystieke traditie. Zij worden bestudeerd en toegankelijk gemaakt
  • Hedendaags religieus leven: Spiritualiteit van ordes en congregaties; met elk hun eigen ontstaansgeschiedenis, wijze van navolging van Christus, inspiratie, vormgevingen en ontwikkelingen
  • Liturgische en bijbelse spiritualiteit: Religieuze praktijken. Speciale aandacht is er voor de praktijk van liturgie, van schriftlezing en van processen van roeping en vorming

Maatschappelijke spiritualiteit
In de afgelopen decennia is er een brede interesse in de samenleving ontstaan voor spiritualiteit; een verzamelbegrip voor een veelheid aan praktijken en inhouden.

Soms gaat het om vormen van spiritualiteit die expliciet afstand nemen van traditionele religieuze instituties en geloofsinhouden. Regelmatig gaat het om vormen waarin ook elementen van de christelijke spiritualiteitstraditie, en dan vooral de mystiek, worden opgenomen.

In de onderzoekslijn Maatschappelijke Spiritualiteit wordt onderzoek gedaan naar de plaats van die christelijke spiritualiteitstraditie in de hedendaagse maatschappij. Die traditie biedt zowel aanknopingspunten voor nieuwe vormen van levensbeschouwing en zingeving als ook een uitnodiging tot een noodzakelijke kritische reflectie op dominante vormen van spiritualiteit.

Deze onderzoekslijn heeft de volgende speerpunten:

  • Theorie van de spiritualiteit in de moderne cultuur en samenleving
  • Spiritualiteit in het onderwijs
  • Spiritualiteit in beeldende kunst en muziek
  • In-company projecten

Intellectuele biografie Titus Brandsma
Inigo Bocken, Ineke Cornet en Coban Menkveld werken aan een intellectuele biografie van Titus Brandsma die uitkomt in 2023, het jaar dat de Radboud Universiteit haar 100e verjaardag viert. Zij nuanceren het beeld dat we kennen van Titus Brandsma. Hij is meer dan de heldhaftige strijder tegen de nationaal-socialistische bezettingsmacht, die bekend staat wegens zijn soevereine houding in de concentratiekampen waarin zijn leven ten einde kwam.

Zo richten zij richten hun aandacht op de rol van Brandsma als hoogleraar filosofie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen en als publiek geëngageerde intellectueel. Vast staat dat Brandsma vooral in de jaren 30 tot aan zijn dood een belangrijke publieke rol speelde, iets dat volgens de biografen alleen maar mogelijk was voor zover hij ook kon bogen op een intellectuele of wetenschappelijke autoriteit. In deze intellectuele biografie volgen zij dan ook Brandsma’s betekenis als intellectueel en wetenschapper nauwkeurig en proberen dit te begrijpen tegen de achtergrond van zijn eigen geestelijke en intellectuele roeping.

Editieproject Titus Brandsma
In het editieproject ‘Writings of Titus Brandsma’ worden teksten van Titus Brandsma digitaal beschikbaar gesteld via www.titusbrandsmateksten.nl. Ook worden publicaties voorbereid van een selectie van deze teksten, waarbij deze voorzien worden van annotatie en commentaar.

Anne-Marie Bos werkt namens het Titus Brandsma Instituut voor dit project samen met de Nederlandse Karmelprovincie. In de archieven van de Nederlandse Karmelprovincie worden ongeveer 5000 documenten van Titus Brandsma beheerd. Al deze documenten worden gedigitaliseerd. Een selectie van deze documenten wordt vervolgens gepubliceerd via www.titusbrandsmateksten.nl.

Het editieproject is gestart in 2014 en verwacht wordt dat in 2040 de meeste teksten gedigitaliseerd zullen zijn.

Het project wordt geleid door Anne-Marie Bos. Ter ondersteuning en advies is er een adviescommissie ingesteld. Deze bestaat uit drie medewerkers van het Titus Brandsma Instituut: Charles Caspers (voorzitter) en Edison Tinambunan.