Katholieke speelkaarten

Door Sophie van Bijsterveld

Wat is het idee achter katholieke speelkaarten? Sophie van Bijsterveld gaat in op het Amerikaanse initiatief en legt daarmee een link met het gedachtegoed van Tocqueville. Net zoals Van Bijsterveld, raakte ook Tocqueville gefascineerd door het levendige geloof van de Amerikanen. Zou deze vorm van speelse educatie ook in Nederland werken?

Een beetje merkwaardig vond ik het in het begin wel: katholieke speelkaarten. Ik ontdekte ze een paar jaar geleden in Amerika in de shop bij een katholieke universiteit. Katholieke speelkaarten? Ik kon mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en even later was ik de eigenaar van een pakketje kaarten. Het pakketje kaarten was helemaal compleet: 52 kaarten, de vier kleuren, en een paar jokers. Je kunt er alle gewone kaartspelen mee doen. Maar katholieke speelkaarten?

Idee

De achterkant van het doosje vermeldde dat het kaartspel ontworpen was door een katholieke priester. Hij ontdekte dat zijn neefjes en nichtjes minder vertrouwd waren met het geloof dan hij had verwacht. Hij zag vast ook dat zij verwoed kaartspelletjes speelden met elkaar en met hun vrienden. En het idee was snel geboren. Amerika zou Amerika niet zijn wanneer de kaarten niet snel daarna op de markt gebracht zouden zijn.

Wat er zoal op deze kaarten afgebeeld staat? De schrijvers van het Nieuwe Testament en de kardinale deugden; de apostolische geloofsbelijdenis en de zeven werken van barmhartigheid. Wij vinden er de zaligsprekingen in en de twaalf apostelen; en ga zo maar door. Onnodig te zeggen dat er zelfs aan ‘Heilige Humor’ is gedacht.

Het katholieke kaartspel

Vertrouwdheid

Je kunt met de kaarten kwartetten. Je kunt individuele spelletjes doen zoals patience. En alle andere vormen van spelletjes die er zijn. Hoe meer je speelt, hoe meer je spelenderwijs vertrouwd raakt met al deze christelijke onderwerpen. De kaarten hebben een leuke kleur en liggen goed in de hand.

Niet alle geloofsrichtingen in Nederland zullen staan te juichen bij educatieve speelkaarten over het geloof. Zeker door sommige protestantse richtingen worden speelkaarten en kaartspelen traditioneel niet erg gewaardeerd - zacht uitgedrukt. Het interessante van de katholieke speelkaarten zit hem niet eens in de speelkaarten zelf.

Verbeelding

Wat mij eraan boeide was de oorspronkelijkheid en de inventiviteit. De ontwerper zag een probleem. Hij ging niet klagen: hij vond er een oplossing voor. Dat kenmerkt de Amerikaanse houding in het algemeen. Die houding wordt dus ook toegepast op het geloof. Kennelijk werkt de formule. Het pakketje kaarten zegt ook iets over de omgang van veel Amerikanen met hun geloof. Er spreekt iets vrijmoedigs uit, iets lichtvoetigs, iets ongedwongens; en het is toch serieus.

De negentiende-eeuwse denker over democratie, politicus en edelman Alexis de Tocqueville, die als twintiger een reis maakte door Amerika zoals het toen bekend was, was ook gefascineerd door het levendige geloof van de Amerikanen. Hij zag dat het geloof de harten van de Amerikanen kon blijven raken doordat de voormannen van het geloof ook een scherp oog hadden voor de geest van de tijd.
De vraag is: zou zoiets in Nederland ook werken? Speelkaarten misschien niet. Ik denk wel dat een beetje creativiteit, het verantwoord meebewegen met de tijd en een inspirerende en goed doordachte benadering om de kennis van het geloof te vergroten helpt om de affiniteit daarmee te voeden en te ontwikkelen. Mee eens? (Ideeën zijn welkom …!)

Vond je dit een boeiende blog? Lees meer en blijf op de hoogte door je aan te melden voor onze maandelijkse Blog Alert.

Sophie van Bijsterveldis hoogleraar Religie, Recht en Samenleving aan de Radboud Universiteit en oud-lid van de Eerste Kamer.

#Tocqueville #instituties #waarden #normen #onderwijs #speelkaarten #religie #verbeelding #geloof