Over dit project

In het Nederlandse publieke debat spelen maatschappelijke kwesties die van cruciale betekenis zijn voor het functioneren van onze democratie. Welke betekenis heeft vrijheid vandaag de dag, hoe moeten wij over modern burgerschap nadenken? Welke rol spelen persoonlijk welzijn, geluk en eigenbelang in een democratische samenleving? Blijkens rapporten van onder ander het Sociaal en Cultureel Planbureau maken Nederlanders zich structureel zorgen over kwesties als waarden en normen in de samenleving. Maar hoe kunnen wij met deze kwestie ‘verder’ komen?

Het project ‘Met Tocqueville in de Nieuwe Wereld. Een historische inspiratiebron voor geloven in de moderne samenleving’ wil op een moderne en toekomstgerichte manier bijdragen aan discussies over deze en andere kernthema’s en daarbij vooral kijken naar mogelijke oplossingsrichtingen. Het gedachtegoed van de Franse denker Tocqueville (1805 – 1859) wordt daarbij als vehikel gebruikt. De weergaloze analyse van de democratie in Amerika die Tocqueville tijdens zijn reis in dit land maakte, biedt daarvoor alle aanknopingspunten: zowel voor het stellen van de kernvragen als hierboven genoemd als voor het ontwikkelen van perspectieven daarop. Van bijzonder belang daarbij is dat Tocqueville de democratie steeds bezit in relatie tot de religie en de cultuur van de samenleving.

Het werk van Toqueville strekt zich uit tot vele thema’s. Dit project maakt een scherpe keuze. Die keuze wordt bepaald door de invalshoek van religie. In de manier waarop religie inwerkt op de democratie zijn verschillende dimensies te onderscheiden. Zo spreekt Tocqueville over religie in termen van het geestelijke fundament van de samenleving, maar ook van de invloed ervan op het maatschappelijk gelijkheidsdenken; van de drijfveren van mensen voor concreet gedrag van alle dag en voor geloof in de toekomst. Bij de behandeling van de gekozen thema’s komt religie dus steeds op een andere manier aan bod.

Vanuit de gekozen invalshoek van religie concentreert dit project zich op de volgende thema’s: vrijheid; gelijkheid; instituties; burgerschap; waarden en normen; welzijn, geluk en eigenbelang; en het succes van geloof in de democratie. Elk van deze thema’s wordt in wisselwerking met religie gezien. Op deze site is bij elk van de thema’s informatie en discussiemateriaal te vinden.

Het project heeft een wetenschappelijke inslag en is gericht op wetenschap, samenleving en publiek debat.